خوشامدگويي تركيه‌اي به روس‌ها
به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا، همه چيز بين روسيه و تركيه بعد از هفت ماه تيرگي روابط تغيير كرده است. هفت ماه قبل بود كه تركيه با ساقط كردن يك بمب‌افكن سوخوي روسي به طور مستقيم خود را در مقابل روسيه قرار داد و رجب طيب اردوغان، رئيس‌جمهور تركيه، فرصتي به دست آورد تا با استفاده از احساسات ملي‌گرايانه سعي كند تا خودي نشان بدهد و حتي روس‌ها را تهديد كرد كه اگر هواپيماهاي آنها بار ديگر در فضاي تركيه پيدا بشوند، احتمال تكرار حادثه قبل وجود دارد. در مقابل، روس‌ها هم با خشم تمام به سقوط بمب‌افكن خود واكنش نشان دادند و حتي ولاديمير پوتين، رئيس‌جمهور روسيه از خيانت و خنجر از پشت زدن طرف مقابل گفت. حالا و بعد از نامه عذرخواهي اردوغان به پوتين در سه‌شنبه گذشته، همه چيز تغيير كرده و هم اين دو نفر تماس تلفني داشته و قرار ديدار آينده خود را گذاشته‌اند و هم تحريم‌هاي روسيه عليه تركيه لغو شده و قرار است تا ميليون‌ها توريست روسي درماني باشند براي كسادي اين روزهاي صنعت تروريسم تركيه. تمام اين اتفاقات دلالت به تمايل دو طرف به بازگشت سريع به گرمي روابط قبل دارد كه با اخبار و گزارش‌هايي مبني بر اجازه به روس‌ها براي استفاده از اينجرليك شكل ديگري از اين بازگشت مطرح مي‌شود.
اينجرليك پايگاه نظامي در شهر آدناي تركيه است كه دولت اين كشور همواره از آن به عنوان كارتي در معادلات خود با قدرت‌هاي خارجي استفاده مي‌كند. بايد به ياد داشت كه دولت قبل امريكا در يورش به عراق در مارس 2003 چانه‌زني طولاني با همين اردوغان بر سر استفاده از اين پايگاه داشت و باراك اوباما، رئيس‌جمهور امريكا براي استفاده ائتلافش عليه داعش مجبور به چندين ماه چانه‌زني با اردوغان شد.
حالا دو خبر از امكان استفاده روسيه از اين پايگاه به گوش مي‌رسد؛ خبر اول حاكي از اجازه دولت تركيه به روس‌ها براي استفاده از اين پايگاه و خبر دوم تكذيب چنين استفاده‌اي از سوي مولود چاووش‌اوغلو، وزير خارجه تركيه است. جداي از صحت و سقم هر كدام از اين دو خبر، بايد گفت كه اصل طرح استفاده روس‌ها از اينجرليك دلالت دارد بر اتفاق مهمي كه بعد از هفت ماه سردي روابط بين مسكو و آنكارا پيش آمده است. قبل از سقوط بمب‌افكن سوخو، روابط گرم بين اين دو كشور بيشتر از هر چيز وجه اقتصادي داشت كه به صادرات گاز روسيه به تركيه و تبادل محصولات دو طرف يا صنعت توريسم مربوط مي‌شد اما اختلاف نظر عميق دو طرف در مورد سوريه و جنگ داخلي آن باعث شده بود تا اين روابط گرم جنبه امنيتي و نظامي پيدا نكند.
ورود نظامي روسيه به اين جنگ در ماه سپتامبر گذشته به نوعي جنگنده‌هاي روسي را در برابر مواضع تركيه قرار داد، چنان كه اين جنگنده‌ها در چند فقره كاميون‌هاي تداركاتي تروريست‌ها را بعد خروج از خاك تركيه منهم كردند. در آن اوضاع ديگر هيچ نقطه مشتركي براي همكاري نظامي كه وجود نداشت هيچ بلكه مي‌توان گفت دو طرف در دو جبهه مقابل قرار گرفته بودند. حالا طرح استفاده روسيه از اينجرليك آن هم به زبان خاص و گنگ ديپلماتيك از سوي چاووش‌اوغلو نشان از اتفاق قابل توجه در اين معادله دارد، به نحوي كه گويا دو كشور از دو جبهه مقابل خارج شده و احساس مي‌كنند كه در جبهه واحدي قرار گرفته‌اند.
درست است كه اين جبهه واحد تحت عنوان مبارزه با داعش نام برده مي‌شود همچنان كه امريكا هم تحت همين عنوان از روسيه درخواست همكاري مشروط كرده، اما مسئله اساسي در اصل جنگ سوريه است و اينكه آيا اردوغان حاضر مي‌شد در اين جنگ جبهه دشمني با مردم سوريه را كنار گذاشته و دست از حمايت از تروريست‌ها بردارد؟ دست كم روس‌ها به از سرگيري روابط‌شان با اردوغان آنقدر خوشبين هستند كه نظر مثبتي به اين موضوع دارند چنانچه روزنامه نزاويسيما گازتا روز گذشته نوشت: «رئيس‌جمهوري تركيه با نزديك شدن به روسيه قصد دارد سياست‌هاي آنكارا را كه دربرگيرنده فروپاشي سوريه است، تغيير دهد.»
تارنماي روسي اسپوتنيك هم اين روزها تحليل‌هايي در مورد تغيير رويه اردوغان در قبال روسيه و منطقه منتشر كرده كه در يكي از اين تحليل‌ها آنقدر پيش رفته كه از عذرخواهي اردوغان از بشار اسد براي كمك به حل بحران سوريه گفته است. اين نحو رويكرد رسانه‌هاي روسي نشان از تغيير قابل توجهي در سياست منطقه‌اي اردوغان دارد حتي اگر به اين حد افراطي نباشد، طرح موضوع اينجرليك را هم بايد در اين جهت ارزيابي كرد. تنها مسئله باقي مانده در نحوه عمل اردوغان است كه با نگاهي به سابقه او به خوبي مي‌توان توان قابل توجهش را در چرخش‌هاي شديد ديد و بعيد نيست حالا كه چنين خوشامدگويي گرمي از روس‌ها مي‌كند، زماني نه‌چندان دور حاضر به چرخشي مشابه در مورد بشار اسد بشود./998/101/ب3
منبع : روزنامه جوان