با حضور رییس جامعةالمصطفی العالمیه؛
سمینار «اسلامی سازی علوم انسانی» در نمایندگی اندونزی برگزارشد
خبرگزاری رسا ـ سمینار بین المللی «اسلامی سازی علوم انسانی»، با حضور رییس جامعةالمصطفی العالمیه، در محل کالج اسلامی صدرا در جاکارتای اندونزی برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری رسا، سمینار بین المللی «اسلامی سازی علوم انسانی»، با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا اعرافی، رییس جامعةالمصطفی العالمیه، در محل کالج اسلامی صدرا در جاکارتای اندونزی برگزار شد.
در این سمینار که اولین پیش نشست کنفرانس بین المللی به همین نام در ماه نوامبر 2014 است، علاوه بر اساتید و دانشجویان کالج و و طلاب حوزه‌های علمیه، اساتید و دانشجویانی از سایر دانشگاه‌های اندونزی، جمعی از علما و اعضای مجلس العلمای اندونزی، رایزن فرهنگی و برخی از مسؤولان سفارت جمهوری اسلامی ایران، رییس کالج اسلامی لندن و جمعی از شخصیت‌های علمی جهان اسلام از جمله دکتر کریم داگلاس از مالزی نیز حضور داشتند.
حجت‌الاسلام والمسلمین اعرافی در این سمینار، ضمن با اهمیت خواندن موضوع علوم انسانی، به تبیین و تعریف علوم انسانی پرداخت و گفت: علوم انسانی عبارت است از علومی که با حوزه رفتاری انسان که ناشی از اختیار و نیروی عقل وی است، ارتباط دارد. بنابراین با این تعریف، علوم عقلی و از جمله فلسفه، در این تعریف نمی‌گنجد و اگر ما از اسلامی‌سازی علوم انسانی در این نشست ، صحبت می‌کنیم، مقصود ما غیر از علوم معقول و فلسفی است.
وی در ادامه به جریانات مطرح درباره امکان و چگونگی اسلامی‌سازی علوم انسانی در بین علما و اندیشمندان اسلامی پرداخت و با اشاره به دو جریان سلبی و ایجابی مطلق در این خصوص، بیان داشت: عده‌ای معتقدند که علوم، اصولا اسلامی و غیر اسلامی ندارد و ما می توانیم تمام علوم فعلی که زاییده شده غرب است بپذیریم و عملا معتقد به یک تفکر ایجابی مطلق می‌باشند. در مقابل عده‌ای دیگر معتقدند که علوم انسانی غربی، به طور کل با اسلام و علوم انسانی زاییده تفکر اسلامی، مغایرت دارد و اعم از مبانی و جزئیات و لایه‌های مختلف آن بایستی متحول شده و تغییر یابد و بدون آن، اسلامی شدن علوم محقق نخواهد شد.
رییس جامعةالمصطفی، موضع حد وسط و اعتدال را، جریان صحیح برشمرد و با رد دو جریان فوق اظهار داشت: به نظر می‌رسد نگاه سلبی و ایجابی مطلق نمی‌توان به این موضوع داشت.
حجت‌الاسلام والمسلمین اعرافی در ادامه به 10 نگرش و نظریه در باب چگونگی اسلامی‌سازی علوم انسانی اشاره کرد و در تعریف اولین علم اسلامی ابراز داشت: مبانی هستی‌شناسی و انسان‌شناسی علوم از منابع دینی گرفته شده و دانشمندان عرصه اسلامی‌سازی علوم، می‌توانند حرکت خود را مبتنی بر این مبانی، تنظیم کنند. در این تعریف، دین در بنیادهای علوم انسانی تصرف میکند.
وی دومین تعریف علم انسانی دینی را علمی عنوان کرد که به بررسی مسائل و موضوعات مطروحه در کتاب و سنت، با شیوه خاص و روش های متداول علوم به معنای SCIENCE بپردازد.
رییس جامعةالمصطفی ادامه داد: در این تعریف سوژه‌ها و موضوعات از منابع دین برگرفته شده و مسایل جدید و عرصه‌های نوینی را فراروی علوم جدید می‌گشاید و به توسعه قلمروهای دانش کمک میکند. در این تعریف، گزاره‌ها و سوژه‌ها را با روش اجتهادی از دین برداشته و به علوم انسانی سپرده شده تا با روش‌های مرسوم خود آنها را مورد بررسی قرار دهد.
وی افزود: در سومین تعریف علم اسلامی، مسائل و موضوعات تولیدشده در دانش‌های رایج به مبانی دینی و اسلامی، عرضه می شود. در این روش برخلاف روش قبل عرصه‌های نوینی فراروی دانش‌های دینی گشوده شده و به توسعه قلمرو علوم اسلامی منجر می‌شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین اعرافی در ادامه سخنرانی خود، چهارمین معنای علم اسلامی را داد و ستد و عرضه متقابل مبانی و موضوعات دینی با دانش‌های موجود برشمرد و تأکید کرد: در حقیقت تعریف چهارم را می‌توان جمع میان تعریف دوم و سوم دانست که تعاملی دوسویه را بین علم و دین برقرار میکند.
وی در پایان و در تعریف پنجم، ابراز داشت: در این تعریف، از مفهوم رایج علم به معنی دانش فاصله می‌گیریم و گفته می‌شود علم انسانی اسلامی، علمی است که از منظر روش توسعه یافته است. در این معنی، علم می‌تواند چند روشی باشد و علم انسانی اسلامی حاوی گزاره‌هایی در زمینه علوم انسانی با روش‌های فراتر از روش تجربی، شامل روش اجتهادی و وحیانی است. این تعریف روش‌های موجود را تغییر داده و علم انسانی اسلامی را حاوی گزاره‌هایی در زمینه علوم انسانی می‌داند که در روش‌های فراتر از روش‌های تجربی حاصل شده است.
از دیگر سخنرانان این سمینار پروفسور دکتر کریم داگلاس، رییس مرکز مطالعات اسلامی کشور مالزی بود.
وی در سخنرانی خود به مفهوم علوم انسانی پرداخت و با اشاره به مشکلات زبانی در فهم یکسان واژه‌ها و مفاهیم، گفت: یکی از مشکلات در تبیین مفاهیم علمی به ویژه در علوم انسانی، مشکلات و موانع زبانی است که در زبان‌ها و گویش‌ها و حتی فرهنگ‌ها بوجود می‌آید.
دکتر داگلاس، در ادامه به واکاوی واژه انسان پرداخته، با استناد به قرآن کریم، برخی گزاره‌های اثباتی در خصوص انسان را از منظر قران مورد اشاره قرار داد و با مقایسه تعریف انسان در فلسفه غرب، افزود: در غرب، انسان عبارتست از یک موجود فیزیکی بدور از معنویت و ابعاد روحانی و لذا برخوردی که با انسان در علوم انسانی می‌شود، یک برخورد فیزیکی و همانند سایر علوم طبیعی و پایه است.
در ابتدای این سمینار، حجت‌الاسلام دکتر سید مفید حسینی کوهساری، رییس کالج اسلامی صدرا و نماینده المصطفی در اندونزی، ضمن خیر مقدم به میهمانان، به اهداف برگزاری این سمینار پرداخت.
همچنین دکتر حسین هارایانتو، دبیر علمی سمینار نیز در سخنان کوتاهی به تشریح اهداف و برنامه‌های دبیرخانه سمینار بین المللی «اسلامی سازی علوم انسانی» در پژوهشگاه صدرا پرداخت و افزود: سمینار بین‌المللی، در نوامبر سال جاری و با همکاری چندین دانشگاه داخلی و خارجی از کشورهای مالزی، سنگاپور، استرالیا و ایران برگذار خواهد شد و پیش از آن، شش پیش سمینار در شش دانشگاه اندونزی تدارک دیده شده است که اولین آن با حضور رییس جامعةالمصطفی العالیه در کالج اسلامی صدرا برگزار می‌شود.
شایان ذکر است، این سمینار به همت دفتر دبیرخانه دائمی «اسلامی سازی علوم انسانی» در پژوهشگاه بین‌المللی صدرا وابسته به نمایندگی جامعةالمصطفی در اندونزی برگزار شد./907/ب102/د
ارسال نظرات