جلد نهم ادب فنای مقربان به قلم آیت الله جوادی آملی
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، زیارت جامعه کبیره، یادگار گران‌سنگ امام هادی علیه‌السلام و بیانگر ویژگیهای ممتاز و‌مقامات منیع امامان معصوم علیهم‌السلام است که برای زایران فهیم و هوشمند آن ذوات قدسی، زمینه‌ساز معرفت برتر و بیانگر آداب حضور در فنای آستان و پیشگاه آن مقربان پاک درگاه الهی است. معارف فراوان و بسیار سودمند این زیارتنامه، به شرح و تفسیر ژرفانه نیاز دارد تا هم حقیقت مقامات آن بزرگواران، هم میزان اثرگذاری آنان در همه عوالم هستی، هم چگونگی بهره‌مندی زایران از ولایت آن آسمانی مردان روشن گردد.
جلد نهم کتاب ادب فنای مقربان از «مقدمه، واژه‌پژوهی، یگانگی و پاکی ارواح و نور و طینت امامان معصوم علیهم السلام، جلوه‌های نور الهی، حضور نوری امامان در عرش، تابشگاه فرشی انوار عرشی، چیستی و چندگونگی منت، چیستی و چندگونگی جعل، ، چیستی و چندگونگی اذن الاهی، چیستی و چندگونگی رفعت، چیستی و چندگونگی ذکر الاهی، گونه‌های صلوات، چگونگی صلوات، چرایی صلوات، پیوند صلوات با ولایت امامان، برکات صلوات و دوستی امامان» گردآوری شده است.
نویسنده در رابطه با چیستی و چندگونگی ذکر الاهی نوشته است: «در فرهنگ قرآن مجید، انجام گرفتن هر امر تکوینی یا تشریعی، در گرو اذن خدای والاست؛ مانند هدایتگری و راهنمایی مردم به دست حضرت رسول صلی‌الله علیه‌وآله با قرآن: لتخرج النّاس من الظّلمات الی النّور بإذن ربّهم و بیرون‌آمدن گیاهان از دل سرزمین‌های پاک: و البلد الطّیب یخرج نباته بإذن ربّه.»
از دیگر عناوین این کتاب : «اعتقاد ازلی به برتری امامان، پیمان دیرین شیعه با ولایت امامان، تعریف عظمت امامان به ملک و ملکوت، مقامات برتر امامان معصوم، خداشناساننده خاصان جلیل‌القدر، چیستی و گونه‌شناسی تفدیه، چرایی بیان تفدیه از سوی امامان، گستره تفدیه» است.
در رابطه با چیستی و گونه‌شناسی تفدیه در این کتاب می‌خوانیم: «واژه فدیه و فداء در زیارت جامع با عنوان: بأبی أنت و أمی یاد شده، از این رو، پیرامون فداشدن و فدیه‌دادن و اینکه کلمه فدا اگر به کسر اول باشد، با الف ممدود است و اگر به فتح آن باشد، با الف مقصور است، بحث نشد. همه انسان‌ها به گونه فطری و از راه‌های گوناگون به سوی کمال و الگوهای آن گرایش دارند و رفتارهای خود را نیز به فراخور باورهای درونی خود سامان می‌دهند، مادی‌اندیشان که کمال خویش را در بهره‌مندی هر چه بیشتر از لذت‌های دنیایی می‌بینند، همه تلاششان را در محدوده زندگی گذرای مادی و دنیایی و برای فراهم ساختن رفاه دنیایی به کار می‌گیرند.»
نگارنده موضوعات «گواه‌گرفتن خدا و امامان، بایسته‌های ولایت‌پذیری امامان، پیوند عاطفی شیعیان با اهل بیت علیهم‌السلام، مهرورزی با ولایت دوستان و کینه‌توزی با ولایت‌ستیزان، جهاد علمی در پرتو بینش علمی، حق و باطل در آینه آیات و روایات، چرایی احقاق حق و ابطال باطل، روش‌شناسی حق‌گستری و باطل‌زدایی، الگوهای حقیقی حق، زندگی آرمانی در سایه ولایت‌مداری، شناخت حقوق امامان، گستره حقوق امامان، بایسته‌سازی فضائل ائمه، رازوری و دشواری دانش‌های امامان، فهم و پذیرش دانش اهل‌بیت علیهم‌السلام، پناهندگی در سنگر ولایت و ولایت‌پذیری آگاهانه و خاضعانه» را در این کتاب مورد بررسی قرار داده است.
درباره فهم و پذیرش دانش اهل‌بیت علیهم‌السلام آمده است: «اهل بیت علیهم‌السلام در روایات پرشماری با عباراتی مانند صعب مستصعب و سر مستتر از دشواری و اسرارآمیزی احادیث و علوم خود سخن گفته‌اند. در این گونه روایات، گاه حدیث و خبر و زمانی امر و علم با ویژگی صعوبت و رازوری ستوده شده؛ اما بی‌گمان، همگی نشان‌دهنده سنگینی و رازناکی مقام ولایت و علوم وحیانی خاندان نبوت علیهم‌السلام است، زیرا دانش این ذوات قدسی در گفتارشان نمود می‌یابد و احادیث این بزرگ‌مردان آسمانی، نمادی از علوم آنان است.»
در این کتاب مباحثی در رابطه با «چیستی رجعت، چرایی رجعت، دلیل وقوع رجعت برخی مردگان، چگونگی رجعت، اهداف رجعت، چیستی انتظار، ویژگیهای انتظار، فضیلت انتظار، بایسته‌های انتظار، تمسک به گفتار امامان معصومعلیهم‌السلام، فرمان‌پذیری از امامان معصومعلیهم‌السلام، امان‌خواهی از آستان امامان، زیارت قبور اهل‌بیتعلیهم‌السلام، شفاعت‌خواهی از اهل بیتعلیهم‌السلام، تقرب‌جویی به خدا به وسیله اهل بیتعلیهم‌السلام، امامان معصومعلیهم‌السلام واسطه تقرب، فراگیربودن توسل به اهل‌بیت علیهم‌السلام» می‌خوانیم.
نگارنده امان‌خواهی از آستان امامان علیهم‌السلام را این‌گونه بررسی کرده است: «از راه‌های نجات برای کسانی که دستشان از همه جا بریده و ناگزیر خود را در معرض هلاک می‌بینند، پناه‌خواهی و چاره‌جویی از کسی است که می‌تواند به آنان امان دهد. امان‌خواهی از خاندان نبوت علیهم‌السلام که مظهر رأفت و رحمت الاهی‌اند، مایه نجات از هلاک و گمراهی و سبب تقرب پناه‌جویان به آستان ولایت آن حضرات است. خاندان کرمی که حتی پناه‌جویان مشرک را نیز بر اساس آیه وإن أحد من المشرکین استجارک فأجره حتی یسمع کلام الله، برای شنیدن کلام الهی و اتمام حجت بر آنان پناه می‌دهند، دوستان و پیروان آنان بسی سزاوارترند، تا از رأفت آن بزرگواران بهره‌مند شوند.
شایان ذکر است، جلد نهم کتاب ادب فنای مقربان (شرح زیارت جامعه کبیره) به قلم آیت‌الله جوادی آملی در 575 صفحه و با شمارگان 3000 نسخه و با قیمت 20500 تومان به همت مرکز نشر اسراء راهی بازارنشر شده است./992/پ202/س