ترجمه آثار ادبی روزنه‌ای برای انتقال اندیشه‌ها است
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از حوزه هنری، محمدرضا سرشار که کتاب «آنک آن یتیم نظر کرده» او بعد از ترجمه به زبان‌های انگلیسی، عربی و اردو، حالا به زبان ترکی ترجمه شده است، گفت: امید است با ترجمه آثار ادبی کشورمان، ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب را به گوش مردم کشورهای دیگر برسانیم، باید این را بدانیم که معجزه‌ای در کار نخواهد بود؛ چرا که شبکه‌های جهانی استکبار دست از کار نخواهند کشید.
این نویسنده، پژوهشگر و منتقد ادبی کشورمان ضمن استقبال نسبت به ترجمه آثارش در کشورهای دیگر گفت: فارسی با وجود تمام استعداد‌ها و قدمت و زیبایی‌هایی که دارد، زبان عده زیادی از مردم دنیا نیست و به جز کشور خود ما، افغانستان و تاجیکستان در کشورهای دیگر مخاطب زیادی ندارد.
سرشار با بیان این که فارسی از دیرباز در شبه قاره هند به عنوان زبان علمی و ادبی بوده است، گفت: هنوز هم عده قابل توجهی از اساتید و فارغ التحصیلان دانشگاهی با این زبان آشنا هستند اما باز هم زبان‌های عربی و انگلیسی مخاطب بیشتری دارد بنابراین با ترجمه آثار به زبان‌های دیگر می‌توانیم خواننده بیشتری داشته باشیم.
ترجمه علوم انسانی در دنیا وجه سیاسی دارد
وی در ادامه بیان کرد: ترجمه علوم انسانی در دنیا وجه سیاسی دارد یعنی ادبیات کشوری را که احساس می‌کنند ممکن است برایشان خطر ایجاد کند، ترجمه نمی‌کنند. این مسئله در حدی است که حتی در بعضی از کشورهای به ظاهر دوست، بعضی از کتاب‌های ما را در نمایشگاه‌هایشان نمی‌پذیرند و حتی حالا که در دهکده جهانی و دنیای ارتباطات هستیم به هر طریقی سعی می‌کنند جلوی این کتاب‌ها را بگیرند.
سرشار با بیان این که اگر بخواهیم دنیا خودش بیاید آثار ما را ترجمه کند انتظار بجایی نیست، گفت: خودمان باید برای ترجمه آثار ارزشمند اقدام کنیم. البته این اقدام باید منطقی و حساب شده باشد و مخاطب‌شناسی کنیم که در کشورهای دیگر چه آثاری مورد پسند مخاطبان خواهد بود؛ چرا که هر کشور شرایط، حساسیت‌ها و اقتضائات خاص خودش را دارد.
این نویسنده متعهد کشورمان درباره تاثیرگذاری ترجمه آثار ادبی گفت: ادبیات با این که می‌تواند حرف‌های عمیقی بزند اما چون حرفش را به صورت مستقیم نمی‌زند، حساسیت خاصی ایجاد نمی‌کند و روزنه خوبی است برای انتقال و نفوذ اندیشه‌ها و افکار مورد نظر انقلاب.
وی با بیان این که باید تا جایی که می‌توانیم، کاری کنیم اثر در کشور مقصد ترجمه شود، گفت: این تجربه را داشتیم و زمانی در دهه 60 کتاب‌ها در داخل ترجمه و چاپ می‌شد و بعد می‌دیدند که کشور مقصد پذیرای آن کتاب‌ها نیست. بهتر این است که ناشر را هم در کشور مقصد شناسایی کنیم؛ چون علاوه بر این که هزینه حمل و نقل ندارد، این طور هم تلقی نمی‌شود که یک اراده سیاسی یا فرهنگی پشت ترجمه آن وجود داشته است.
ترجمه را از کشورهای همسایه شروع کنیم
محمدرضا سرشار با بیان این که بهتر است ترجمه را از کشورهای همسایه که فرهنگ نزدیک خودمان دارند شروع کنیم، گفت: ممکن است مرکز دنیا اروپا یا امریکا دانسته شود در حالی که به نظرم بهتر است اول از همه کشورهای همسایه و اطرافمان را با خودمان همراه کنیم. کشورهایی مانند عراق، افغانستان، پاکستان، کشورهای حاشیه خلیج فارس و... مهم‌تر از کشورهای دیگر هستند.
وی با بیان این که زبان پرمخاطبی مثل عربی اولویتش از انگلیسی بیشتر است، گفت: عربی زبان جهان اسلام است و از آنجا که کشورهای عرب زبان با ما پیشینه مشترک دینی و تاریخی دارند، ترجمه آثار ما در آنجا بیشتر جوابگو خواهد بود.
سرشار سپس به اقداماتی که برای ترجمه آثار ادبی کشورمان انجام شده است، گفت: در دوران اصلاحات وزیر فرهنگ وقت با نویسندگان اتحادیه عرب که شامل 16 کشور عربی می‌شد، تفاهم نامه‌ای امضا کردند تا در سال 5 کتاب ادبی از هر کشور در کشورهای دیگر ترجمه و منتشر شود. این اقدام کار خوبی بود که انجام گرفت اما چون مسئولان عوض می‌شوند و کار‌ها ادامه پیدا نمی‌کند، این کار هم ادامه پیدا نکرد.
این نویسنده شناخته شده کشورمان پیشنهاد کرد: این طور کار‌ها را باید به موسسات فرهنگی مردم نهاد واگذار کرد که سیاست‌هایشان ثبات دارند و دولت صرفا باید از این موسسات حمایت و پشتیبانی کند. انجمن قلم ایران در دولت دهم با سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مذاکراتی کردند و گفتند اجازه دهید ما این کار را انجام دهیم و شما صرفا پشتیبانی مالی کنید؛ چرا که این انتخاب‌ها تخصصی است اما این کار انجام نشد.
این منتقد ادبی با بیان این که امید است آرام آرام با ترجمه آثار ادبی کشورمان، ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب را به گوش مردم کشورهای دیگر برسانیم، گفت: باید این را بدانیم که معجزه‌ای در کار نخواهد بود؛ چرا که شبکه‌های جهانی استکبار هم دست از کار نخواهند کشید. اما باید تلاشمان را در این زمینه انجام دهیم و برای انتقال مفاهیم مورد نظرمان در عرصه‌های مختلف وارد شویم.
گفتنی است، رمان «آنک آن یتیم نظرکرده» نوشته محمدرضا سرشار با ترجمه حسن علیمی بکتاش به زبان ترکی استانبولی منتشر شد. این کتاب حاصل تحقیقات محمدرضا سرشار در متون معتبر تاریخی مرتبط با زندگی و سیره پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم، در قالب داستانی و به لحنی شاعرانه است. داستان این رمان را به زودی تلویزیون ملی ترکیه روایت خواهد کرد و گفته شده برنامه ویژه این رمان از شبکه 14 تلویزیون ترکیه پخش خواهد شد./998/د102/ق