وقتی اقتدار مقاومت، جریان آمریکایی ـ سعودی را به میز مذاکره کشاند

به گزارش خبرگزاری رسا، هفتمین جلسه از سلسله نشست‌های گفت‌وگو بین حزب الله و جریان المستقبل در حالی شب گذشته برگزار شد که دو طرف بر لزوم مقابله با گروه‌های تکفیری و وضع استراتژی ملی برای مقابله با تهدیدهای تروریستی اتفاق نظر داشتند. در اینجا لازم است برای آگاهی از اهمیت گفت‌وگو بین این دو جریان برجسته لبنانی به نکاتی چند اشاره کرد.

مهم‌ترین مسائل اختلافی بین حزب الله و المستقبل

برکسی پوشیده نیست که اختلافات حزب الله با جریان المستقبل به ریاست سعد الحریری، نخست وزیر اسبق لبنان پس از آغاز بحران در سوریه بالا گرفت. جریان المستقبل که رابطه نزدیکی با نظام حاکم در عربستان سعودی دارد با حمایت از شورشیان مسلح در سوریه به پشتیبانی مالی از آنها و عبور سلاح از لبنان به سوریه اقدام کرد. این جریان پس از ورود نظامی حزب الله به سوریه موجی از حملات سیاسی و رسانه ای را علیه مقاومت اسلامی به راه انداخت و مدعی شد که حزب الله با کمک حکومت بشار اسد به کشتار اهل سنت می‌پردازد. این امر درحالی صورت می‌گرفت که جریان المستقبل بارها چه قبل و چه بعد از بحران سوریه در امور داخلی این کشور دخالت و به حمایت از گروه‌های تروریستی حاضر در سوریه پرداخته است.

از سوی دیگر جریان المستقبل پس از برگزاری دادگاه بین المللی بررسی نحوه ترور رفیق الحریری، نخست وزیر سابق لبنان (پدر سعد الحریری) همواره در پرونده ترور رفیق الحریری انگشت اتهام را به سوی حزب الله لبنان و دستگاه اطلاعاتی سوریه نشانه گرفته است. حزب الله لبنان نیز با سیاسی خواندن این دادگاه تأکید داشته که رژیم صهیونیستی با ترور رفیق الحریری به دنبال ایجاد فتنه داخلی در لبنان بوده است. حزب الله مستندات بسیاری را از دست داشتن اسرائیل در ترور این شخصیت برجسته لبنانی عرضه کرد که دادگاه بین المللی هیچ گاه حاضر به بررسی آنها نشد.

انتخاب رییس جمهور آینده لبنان نیز تنش‌های بسیاری را بین حزب الله و جریان المستقبل ایجاد کرد. حزب الله که پس از پایان یافتن دوره ریاست جمهوری میشل سلیمان، رییس جمهور سابق لبنان حاضر به تمدید دوره ریاست جمهوری وی از سوی پارلمان نشد بر لزوم انتخاب رییس جمهوری قوی برای مقابله با تهدیدهای اسرائیل و گروه‌های تکفیری تأکید داشت. جریان 14 مارس که المستقبل نیز جزیی از آن به شمار می‌آید سمیر جعجع، رهبر سابق حزب فالانژ لبنان را به عنوان کاندیدای ریاست جمهوری این کشور معرفی کرد که این اقدام با مخالفت شدید جریان 8 مارس از قبیل حزب الله و جنبش امل لبنان مواجه شد. جنبش‌های مخالف سمیر جعجع تأکید داشتند که این سیاستمدار لبنانی کارنامه سیاهی را قبل از اتفاق طائف لبنان در کشتار مردم این کشور دارد و همکاری وی با موساد و مسؤولان رژیم صهیونیستی برای همگان محرز است. جریان 8 مارس در مقابل میشل عون، رهبر جنبش ملی آزاد و فرمانده سابق ارتش لبنان را به عنوان کاندیدای خود معرفی کردند که از سوی مسیحیان نیز با مقبولیت بسیار مواجه است.

زمینه های ورود حزب الله و المستقبل به گفت‌وگو

گفت‌وگو بین حزب الله و جریان المستقبل درحالی از دوماه پیش آغاز شد که با وجود استقبال همیشگی حزب الله از هرگونه همکاری سازنده و بدون پیش شرط با المستقبل، اعضای ارشد این جریان همواره تأکید داشتند که تا خروج کامل نیروهای حزب الله لبنان از سوریه هرگز حاضر به گفت‌وگو با این حزب و تشکیل حکومت مشترک با حزب الله نخواهند شد. اما با این وجود دلایلی موجب شد که جریان المستقبل حاضر به گفت‌وگو با حزب الله لبنان شود که این دلایل به شرح ذیل است:

1ـ دستاوردهای نظامی حزب الله لبنان و ارتش سوریه به ویژه در عملیات  القصیر و القلمون که به موجب آن ضربه‌های کوبنده‌ای به گروه‌های تکفیری وارد شد که تأثیر بسیاری بر فضای سیاسی و امنیتی لبنان برجای گذاشت. این دستاوردها موضع حزب الله در لبنان را تقویت و در مقابل موقعیت المستقبل را تضعیف کرد.

2ـ حرف‌ شنوی جریان المستقبل لبنان از عربستان سعودی بر هیچ کسی پوشیده نیست. عربستان سعودی تا چند ماه پیش به سرنگونی نظام بشار اسد و روی کار آمدن دولتی جدید در سوریه امیدوار بود اما با نقش برآب شدن این توطئه، رژیم آل سعود نیز دریافت که دیگر زمان استفاده از اهرم سوریه برای فشار آوردن به حزب الله به سر رسیده است.

3ـ جریان المستقبل و عربستان سعودی همواره امیدوار بودند که با شکست مذاکرات هسته ای ایران با گروه1+5 بتوانند با فشار آوردن به ایران، دولتمردان ایرانی را از حمایت از حزب الله منصرف کرده و بتوانند رییس جمهور متبوع خود را به قدرت برسانند که این پروژه نیز با توجه به موضع مستحکم ایران در برابر کشورهای غربی راه به جایی نبرد.

4ـ جدی شدن تهدید گروه‌های تکفیری برای لبنان و اقدامات مؤثر حزب الله از قبیل نبرد با تکفیری‌ها و همکاری با ارتش لبنان جریان المستقبل را بر لزوم همکاری با حزب الله برای مقابله با گروه‌های تکفیری مجاب کرد.

5ـ افزایش گروه‎های افراط گرای سنی برای جریان المستقبل نقطه ضعف مهمی به شمار می‌آمد و برای مقابله با این امر لازم دانست که به مقابله با این جریان‌ها بپردازد تا موقعیت خود در بین اهل سنت را از دست ندهد و به همین دلیل به همکاری با ارتش و مقاومت اسلامی لبنان نیاز داشت.

جزئیات مذاکرات و نتایج اولیه جلسات گفت‌وگو

نبیه بری، رییس پارلمان لبنان را می‌توان بانی اصلی برگزاری جلسات گفت‌وگو بین حزب الله و جریان المستقبل عنوان کرد. نادر الحریری، مشاور سعد الحریری به همراه نهاد المشنوق، وزیر کشور لبنان و سمیر الجسر از فراکسیون المستقبل در مجلس لبنان به نمایندگی از جریان المستقبل و حسین الخلیل، معاون سیاسی سیدحسن نصرالله به همراه حسین الحاج حسن وزیر صنعت لبنان و حسن فضل الله از فراکسیون حزب الله (وفاداری به مقاومت) به نمایندگی از حزب الله لبنان در جلسات  گفت‌وگو حضور دارند.

از جمله مسائلی که دو طرف در جلسات گذشته بر روی آن به توافق رسیدند می‌توان به لزوم همکاری و تعاون گروه‌های سیاسی برای خروج لبنان از بن بست سیاسی، جمع آوری پلاکاردهای حزبی از خیابان‌های بیروت و سایر شهرهای لبنان، لزوم وضع استراتژی ملی برای مقابله با تهدیدهای تکفیری، لزوم حمایت از ارتش لبنان در نبرد با تکفیری‌‍‌ها، حمایت از طرح امنیتی ارتش در منطقه بقاع، پایان دادن به پدیده تیراندازی در مناسبت‌های مختلف، پایان دادن به فتنه گری تکفیری‌ها در زندان الرومیه لبنان و ایجاد فضای مثبت در جامعه اشاره کرد.

البته باید توجه داشت که وجود شکاف عمیق بین حزب الله و المستقبل موجب می‌شود که روند این جلسات کند و با خروجی محدود همراه باشد. در این رابطه سید حسن نصرالله در سالگرد ترور فرماندهان شهید مقاومت اسلامی لبنان ضمن مثمرثمر خواندن گفت‌وگوها، تأکید داشت که توقعات از گفت‌وگوی حزب الله و جریان المستقبل باید واقع بینانه باشد. وی دستاوردهای جلسات گذشته بین دو طرف را با توجه به سقف انتظارات مثبت ارزیابی کرد و گفت که دو طرف رفته رفته وارد بحث‌های جدی تر می‌شوند.

از سوی دیگر نیز سعد الحریری، رییس جریان المستقبل لبنان در سالگرد ترور رفیق الحریری با وجود تکرار ادعاهای گذشته مبنی بر دخالت ایران و حزب الله در سوریه و قانون شکنی حزب الله در لبنان، بر لزوم ادامه گفت‌‎وگوها با حزب الله تأکید کرد. سعد الحریری که با فشارهای بسیاری از سوی طرفداران خود در لبنان مواجه است، گفت‌وگو با حزب الله را به سود لبنان دانست و اظهار داشت که جریان المستقبل هیچ گاه در برابر حزب الله عقب نشینی نمی‌کند.

این اظهارنظرها به خوبی نشان می‌دهد که هر دو جریان، با درک شرایط ویژه لبنان و باوجود اختلافات گسترده خواهان دستیابی به توافق سیاسی برای عبور از تنگنای کنونی هستند.

اهمیت توافق حزب الله و المستقبل برای لبنان و محور مقاومت اسلامی

باید توجه داشت که حزب الله لبنان به عنوان تأثیرگذارترین جریان سیاسی شیعه و المستقبل به عنوان محبوب ترین جریان سیاسی  اهل سنت لبنان از جایگاه ویژه ای در این کشور برخوردار هستند و به همین ترتیب توافق آنها می‎تواند راه را بر بسیاری از مشکلات ببندد و مانع از بروز فتنه مذهبی در این کشور شود.

جای هیچ شکی وجود ندارد که با وجود همه کارشکنی‌ها و اقدامات مخرب جریان المستقبل، توافق با این جریان مهم سیاسی برای لبنان و مقاومت اسلامی بسیار حائز اهمیت است. حزب الله که در نبرد با گروه‌های تکفیری به حمایت ارتش و دولت لبنان نیاز دارد، همکاری با این شریک سیاسی را به سود محور مقاومت ارزیابی می‌کند.

در این میان برخی گروه‌های نزدیک به رژیم صهیونیستی نیز همواره در پی برهم زدن همکاری‌های اخیر بین حزب الله و جریان المستقبل هستند؛ چراکه وجود اختلاف در لبنان بیش از هر طرفی به سود رژیم صهیونیستی است. رژیم صهیونیستی که موجودیت خود را در پرتو این اختلافات مشاهده می‌کند همیشه تلاش داشته با ایجاد اختلافات مذهبی و سیاسی لبنان را به پرتگاه فتنه طایفه‌ای، مذهبی سوق دهد.

موضوع حائز اهمیت دیگر در همکاری حزب الله و المستقبل انتخاب رییس جمهور آینده لبنان است. اگرچه که توافق بر سر این موضوع در کوتاه مدت بعید به نظر می‎رسد اما در صورت دستیابی لبنان به رییس جمهوری مقتدر که همپیمان مقاومت اسلامی است می‌تواند فصل جدیدی را در نبرد حزب الله با رژیم صهیونیستی و گروه‌های تکفیری ایجاد کند. حزب الله که همواره به حمایت دولت لبنان در مقابله با توطئه‌های دشمنان نیاز داشته در چند سال اخیر هیچگاه از سوی دولت لبنان حمایت نشده است، حال اینکه نبرد حزب الله چه با اسرائیل و چه با گروه‌های تفکیری به سود همه طوایف و مذاهب لبنان و همچنین به سود ساختار سیاسی این کشور است.

در پایان باید تأکید کرد که توافق حزب الله و جریان المستقبل می‌تواند رژیم صهیونیستی را از هرگونه تجاوز احتمالی به خاک لبنان ناامید کرده و راه را بر تشکیل امارت تکفیری از سوی داعش و جبهه النصره در مناطقی از قبیل عرسال و طرابلس ببندد./983/ی701/ک

حسین سعدی