روشنگری اروپا برابر با تاریکی است/ اعتراف غربی‌ها به تو خالی بودن وعده‌های عصر روشنگری
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از ستاد خبری بیست و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، نشست بررسی مجموعه «بازخوانی فرهنگ و اندیشه مدرن»، با حضور شهریار زرشناس، عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و مؤلف مجموعه «بازخوانی فرهنگ و اندیشه مدرن» در سرای اهل قلم بیست‌وهشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.
زرشناس در این نشست با اشاره به مظاهر عصر روشنگری در اندیشه و سبک زندگی گفت: متفکران غربی به‌ویژه بعد از شوپنهاور و نیچه در آثار خود به توخالی بودن وعده‌های متفکران عصر روشنگری اعتراف کردند. برخی از آن‌ها در آثار خود به نیهلیسم می‌پردازند که این امر نشان می‌دهد بهشت زمینی که متفکران روشنگر وعده آن را داده بودند، واهی است.
وی افزود: امید واهی به بهشت زمینی در آثار هایدگر، اگزیستانسیالیست‌هاو متفکران مکتب فرانکفورت به‌وفور دیده می‌شود. جنگ جهانی اول و دوم نمونه کوچکی از این امیدهای واهی است.
مظاهر مدرنتیه در همه وجوه زندگی
زرشناس در ادامه بررسی مجموعه «بازخوانی فرهنگ و اندیشه مدرن» اظهار کرد: اندیشه تألیف دفترهای این مجموعه را از چند سال گذشته در سر داشتم، چرا که به‌وفور شاهد بروز مظاهر اندیشه غربی و مدرن در سیاست، فرهنگ و اقتصاد بودم که متأسفانه هویت افراد را تهدید می‌کرد. همه این موارد، لزوم شناسایی درست آثار غربی را فراهم آورد و نتیجه آن نگارش دفاتر این مجموعه شد.
وی با اشاره به این‌که باید استعمار آمیخته به مدرنتیه بازشناخته شود، اظهار کرد: خودآگاهی انتقادی، یکی از ابزارهای مهم در بازشناسایی وجوه مدرنتیه است. همچنین باید گفت، اندیشه مدرن یکی از مظاهر مدرنیته است که سیاست، ادبیات و اقتصاد را تحت سیطره خود درآورده است و من نیز سعی کرده‌ام در دفترهای مستقل و کم‌حجم به بررسی این موضوع‌ها بپردازم.
این پژوهشگر با اشاره به این‌که غرب مدرن دچار بحران و انحطاط شده است، گفت: در این مجموعه سعی کردم به دو رویکرد اصلی و اصیل اندیشه دینی و آرمان انقلاب اسلامی وفادار بمانم و اندیشه مدرن را از این دو مجرا بررسی کنم.
وی با بیان این‌که این مجموعه در 6 دفتر در حال تألیف است، اظهار کرد: اگر نگاهی دقیق به تاریخ غرب داشته باشیم، درمی‌یابیم که متفکران و حتی ایدئولوگ‌های غربی نیز در آثار خود به دوران روشنگری ارج نهاده‌اند و از آن به‌عنوان راهی برای سعادت انسان نام می‌برند. شاکله اندیشه مدرن، نظام حقوقی سکولار، انقلاب صنعتی، تربیت مدرن و حتی شهرسازی مدرن در عصر روشنگری شکل گرفتند و سامان یافتند. به همین دلیل متفکران غربی در برخی آثار خود از این دوره به عنوان اصیل‌ترین دوره اروپا نام می‌برند.
روشنگری اروپا برابر با تاریکی است
زرشناس، در ادامه سخنانش به تعریف روشنگری از دیدگاه دینی پرداخت و افزود: در اندیشه و تفکر دینی، روشنگری در اروپا مساوی با تاریکی است چرا که متفکرانِ معتقد به روشنگری، فاصله گرفتن از دین را اساس روشنگری می‌دانستند.
وی با بیان این‌که دفاتر مجموعه «بازخوانی فرهنگ و اندیشه مدرن» در سه بخش در حال تألیف است، گفت: «اندیشه‌ها و جریان‌های فکری»، «متفکران» و «داستان‌نویسان» سه بخش این کتاب را تشکیل می‌دهد که تا کنون «عصر روشنگری و جهان‌بینی آن» و «صادق چوبک کیست؟» از این مجموعه و از سوی انتشارات سروش منتشر شده است.
نشست بررسی مجموعه «بازخوانی فرهنگ و اندیشه مدرن» همزمان با هشتمین روز برپایی بیست‌وهشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، در سرای اهل قلم این نمایشگاه برگزار شد./998/د101/ب4