وجوب طواف نساء و جایگاه آن در فقه تبیین شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، کتاب طواف نساء و جایگاه آن در فقه را به قلم حمید کمالی اردکانی را به تدوین پژوهشکده حج و زیارت، در قطع وزیری، شمارگان 1000 نسخه و به قیمت هفت هزار تومان منتشر کرد.

یکی از احکام اختصاصی فقه امامیه در مناسک حج و عمره، وجوب طواف نساء است. با پوشیدن لباس احرام و تلبیه، محرمات مشخصی بر مکلف حرام می‌شود که تنها با انجام کامل مناسک، این محرمات حلال، و شخص از احرام خارج می‌شود.

طبق فتوای فقهای فریقین، بیشتر محرمات با تقصیر یا حلق حلال می‌شود؛ اختلاف فرق اسلامی در تمتعات جنسی است که آیا تقصیر یا حلق برای حلیت این حرام نیز کافی است یا انجام عمل دیگری، به نام طواف نساء، نیز لازم است.

گرچه اصل وجوب طواف نساء و برخی احکام کلی آن، مورد اتفاق‌نظر فقیهان شیعه است، اما از دیرباز، بسیاری از احکام آن، در آثار فقهی فقهای امامیه به بحث گذاشته شده، مباحثی که به دلیل ابتلای زیاد، ضرورت پرداخت به آن نمایان است.

وضعی یا تکلیفی قودن وجوب طواف نساء، دایره تحلیل استمتاعات، جایگزینی طواف وداع نسبت به طواف نساء، نیابت در طواف نساء، اثر ترک طواف نساء بر حج یا عمره از این قبیل‌اند. در این میان جایگزینی طواف وداع با طواف نساء، از اهمیت بالایی برخوردار است.

بحث مهم دیگر، دایره تحلیل استمتاعات است که آیا طواف نساء تنها باعث تحلیل جماع می‌گردد و دیگر استمتاعات با حلق یا تقصیر و طواف زیارت، حلال می‌شود یا حلیت از تمام استمتاعات و حتی مقدمات آن، مانند عقد ازدواج نیز منوط به انجام طواف نساء است.

این مباحث، آثار تکلیفی و وضعی مهمی را در پی دارد که نیازمند بحث فقهی قابل توجهی است. گرچه مباحث مربوط به طواف نساء در کتب استدلالی فقهای شیعه مطرح شده است، اما جمع‌آوری مسائل مهم و مورد ابتلای آن، و بررسی عمیق فقهی آن، با توجه به آرای فقهای عظام معاصر، ضرورت تدوین این کتاب به شمار می‌رود.

کتاب طواف نساء و جایگاه آن در فقه از سه بخش و یک خاتمه تشکیل شده است. بخش اول در دو فصل مفاهیم و کلیات ارائه شده است. در فصل اول از این بخش مفاهیم کاربردی از جمله مفهوم طواف، رکن، حکم تکلیفی و وضعی تبیین شده است و در فصل دوم اقسام طواف از دیدگاه فریقین و اختصاص طواف نساء به امامیه مورد بررسی قرار گرفته است.

بخش دوم این کتاب، که دو فصل را به خود اختصاص داده‌، به اصل وجوب طواف نساء در اقسام حج و عمره، و نوع این وجوب و آثار آن پرداخته است.

در بخش سوم، احکام مترتب بر طواف نساء از جهت تحلیل محرمات به بحث گذاشته شده و در فصل دوم به احکام مترتب بر طواف نساء، از جهت صحت یا فساد حج و عمره، پرداخته شده است.

در خاتمه کتاب فروعات فقهی مهم طواف نساء مورد پژوهش قرار گرفته است. فروعاتی چون جایگزینی طواف وداع با طواف نساء، نیابت در طواف نساء، حلال‌زاده بودن بچه‌ای که با ترک طواف نساء متولد شده و ... و در پایان، از موضوعات مهم مطرح شده در کتاب، جمع‌بندی نهایی ارائه شده است./920/ن601/ی