پژوهشی تحلیلی تاریخی درباره آرامگاه عقیله بنیهاشم
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، مسأله محل دفن و زیارتگاه بانوی بزرگوار، حضرت زینب کبری سلام الله علیها دخت گرامی امام علی علیهالسلام، موضوعی است که در قرن اخیر، در نتیجه توجه روزافزون زائران مسلمان به زیارت دو مرقد منسوب به ایشان در حومه دمشق و قاهره، مورد توجه جمعی از پژوهشگران قرار گرفته است.
از آنجا که برخی از پژوهشگران در صدد نفی انتساب یکی از این دو زیارتگاه به حضرت زینب سلام الله علیها و اثبات زیارتگاه دیگر برآمدهاند، تحقیق آقای محمد حسنین سابقی به زبان عربی، که نخستین بار به عنوان مرقد العقیله زینب در سال 1399 هجری قمری منتشر شده است، گستردهترین پژوهش در این زمینه به شمار میآید.
مؤلف این کتاب با دقت و تحقیق بسیار، یافتههای مهمی را درباره مدفن حضرت زینب علیها السلام ارائه کرده است که با توجه به اهمیت و ارزش پژوهشی این اثر، گروه تاریخ و سیره پژوهشکده حج و زیارت، ترجمه فارسی آن را به قلم حسین طه نیا در قالب کتاب حاضر تدوین و به پژوهشگران ارائه کرده است.
نویسنده این اثر گرانبها در مقدمه آن آورده است: از چند سال پیش که مدتش کمتر از پنج سال نیست، اندیشه تحقیق درباره مزار عقیله خاندان وحی و نبوت و دنبالهرو پاره تن نبی اعظم صلی الله علیه و آله، فاطمه زهرا سلام الله علیها و تربیت یافته خاندان رسالت و ولایت، زینب کبری علیها السلام، دختر امیرمؤمنان علی بن ابی طالب علیهالسلام به ذهنم رسید.
هنگامی که در تألیف کتابم درباره زندگینامه آن حضرت به موضوع مزار ایشان رسیدم، خود را در مقابل دامی هولناک از نظریات پراکنده و آرای ضد و نقیض یافتم؛ به گونهای که پژوهشگر به سختی میتوانست به یک نتیجهگیری مثبت، مفید و حاصل از یک بررسی دقیق در این باره برسد. از این مسأله تأسف خوردم که دیدگاههای مربوط به مزار آن حضرت بسیار متفاوت و گوناگون است.
وی در بخش دیگری از مقدمه کتاب با ابراز تأسف از اینکه هیچ پژوهشگری به این موضوع نپرداخته است، مینویسد: بسیار صبر کردم تا گروهی از نویسندگان و پژوهشگرانی این مسؤولیت را برعهده بگیرند که غیرتمند بوده و دارای فکر و ایده یک تاریخدان، خوشفکری یک محقق و پشتکار یک پژوهشگر باشند؛ کسانی که در این پژوهش، سختیهای مطالعه عمیق، تأمل دقیق و نقد سالم را تحمل کنند.
کتاب آرامگاه عقیله بنی هاشم در یک دیباچه و یک مقدمه شامل مباحث مقدماتی برگرفته از چهار گفتار تأملی درباره زندگی پاره تن امام علی علیهالسلام، نویسندگان زندگینامه بانوی بزرگوار، حضرت زینب سلام الله علیها، محل دفن حضرت زینب علیها السلام و فضیلت زیارت مرقد حضرت زینب کبری سلام الله علیها و سه فصل تدوین شده است.
فصل نخست اثر به بررسی مزار حضرت زینب سلام الله در مصر در دوازده گفتار میپردازد، بررسی قبر حضرت زینب علیها السلام در مدینه منوره عنوان فصل دوم اثر را به خود اختصاص میدهد و در فصل سوم نیز مزار بانو زینب کبری علیها السلام در شام بررسی میشود که این فصل در هشت گفتار موضوع را واکاوی کرده است.
در مقدمه فصل سوم این کتاب میخوانیم: در سمت جنوب شرقی دمشق، پایتخت کشور سوریه و در هفت کیلومتری آن، مزاری باشکوه و فخیم، متعلق به زینب سلام الله علیها، دختر علی بن ابیطالب علیهالسلام، در روستایی معروف به قبر الست، وجود دارد که پیوسته، کعبه پیروان، مکان حاجتروا شدن پیشگامان و مقصود دلهای مؤمنانی است که از تمام سرزمینهای اسلامی به آنجا روی آوردهاند.
عدالت الهی اقتضا کرده است که در پایتخت امویان در شام، مزاری بزرگ و مطهر به نام بانوی خردمند، زینب کبری علیهاالسلام وجود داشته باشد. روضه شریفه حرم حضرت زینب در زمینی وسیع واقع شده است که بستانهایی انبوه و بناهایی باشکوه، آن را فراگرفته و آبادانی، به سرعت در آنجا رو به افزایش است. این مزار، قدیمی بوده و در قرن دوم هجری، زیارت میشده است.
کتاب آرامگاه عقیله بنیهاشم تألیف الشیخ محمد حسنین سابقی با ترجمه حسین طه نیا در قطع وزیری، 320 صفحه، شمارگان 2000 نسخه به قیمت 9500 تومان با تدوین پژوهشکده حج و زیارت از سوی مؤسسه فرهنگی هنری مشعر وابسته به حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت منتشر و در اختیار پژوهشگران حوزه و دانشگاه قرار گرفته است./920/پ202/ق