کتاب «روش شناسی تاریخی در علوم قرآنی و حدیث» مورد نقد قرار گرفت

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، محمد حسن احمدی عضو هیأت علمی دانشگاه تهران در نشست نقد کتاب «روش شناسی تاریخی در علوم قرآنی و حدیث» که روز یکشنبه هشتم شهریورماه در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد، گفت: رشته علوم انسانی و به ویژه علوم قرآنی و حدیث دارای اهمیت بسیاری است.

وی با انتقاد از اینکه مطالعات علوم انسانی و علوم قرآنی مورد توجه قرار نگرفته است، اظهار داشت: مطالعات میان رشته ای به خصوص تاریخ در علوم قرآنی و حدیث بدون توجه به روشناسی و مبناشناسی درست، نتیجه ای معکوس دارد و باید قبول کنیم بخش مهمی از علوم انسانی نیازمند به کارگیری مبنای صحیح است.

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران گفت: تاریخ قرآن، حدیث و تفسیر در مقطع کارشناسی تنها در شش واحد ارایه می شود و این برای دانشجوی علوم انسانی که می خواهد وارد فضای تاریخ قرآن شود و با مبنای تاریخی آشنایی ندارد، کافی نیست.

احمدی بیان کرد: باید تاریخ را در فضای جداگانه تعریف کنیم و من طرح رشته الهیات تاریخی را دادم، غربی ها نیز در رابطه تاریخ ادیان به طور جداگانه صحبت می کنند و آن را در یک فصل مجزا مورد بررسی قرار می دهند.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: تاریخ حوزه پیوند ما با خاورشناسان است و شبهات در فضای علوم قرآنی زیر بنای مباحث تاریخی است.

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با اشاره به مقدمه پرفسور نویورت برای این کتاب، گفت: نگاه و زاویه او به قرآن مباحث تاریخی است و هر شبه ای به مباحث تاریخی باز می گردد برای همین تاریخ از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

وی با اشاره به چهار بخش اصلی این کتاب مطرح کرد: در بخش اول مسأله شناسی و اینکه ما به دنبال چه هستیم و منبع شناسی اینکه قرآن به عنوان منبع مهم است، در بخش دوم رابطه قرآن و عهدین بحث کتاب مقدس، در بخش سوم که مهم ترین بخش کتاب است روش شناسی استدلال تاریخی و اینکه ما چگونه استدلال می کنیم، فصل چهارم نیز بخش ارزشیابی تاریخی و بحث های ملاک ارزش گذاری در حوزه دینی پرداخته شده است.

احمدی در ادامه صحبت های خود گفت: تاریخ قرآن توسط مستشرقان نگاشته شده است و آنها بی توجه به ساختار حدیث اسلامی بوده اند.

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با اشاره به هشت مورد آسیب شناسی کتاب مطرح کرد: نگاه خطی به تاریخ، تمرکز بر روابط حضور، رویکرد تحلیلی کمی، تمرکز بر سطح اول استدلال، نگاه غیر ساختاری به حدیث، استصحاب قهقرایی، نگاه غیر ساختاری به حدیث، تعمیم و اطلاق و مسآله سازی از جمله این آسیب شناسی ها است.

وی در جمع بندی صحبت های خود در رابطه با شیوه پژوهش، اظهار داشت: ما در پژوهش مبتلا به رویکرد غلبه، رویکرد فقهی و روش اخبارگزینی و در سبک بیوگرافی نویس هستیم.

گفتنی است که این کتاب با نظریه پرفسور آنجلیکا نویورت و تقریظ مرحوم دکتر صادق آینه وند از سوی انتشارات دانشگاه قم به چاپ رسیده است./818/پ202/ق