وجود 200 نسخه خطی و چاپ سنگی صحیفه سجادیه در کتابخانه رضوی

به گزارش خبرگزاری رسا در مشهد، در کتابخانه مرکزی آستان ‌قدس رضوی افزون بر 200 نسخه نفیس خطی و چاپ سنگی از صحیفه سجادیه و شرح و حاشیه آن نگهداری می‌شود که برخی به واسطه قدمت و یا خط و تذهیب هنرمندانی ممتاز از نفاست زیادی برخوردار است.

حضرت زین‌العابدین علیه السلام امام چهارم شیعیان است که مجموعه گهربار دعایی با نام «صحیفه سجادیه» از ایشان روایت شده و به لحاظ جامعیت علمی در زمان خود به عنوان مرجع علمی مسلمانان مورد سؤال و جواب قرار می‌گرفته و اهل سنّت نیز ایشان را از راویان حدیث پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم برشمرده‌اند.

در حال حاضر نیز بیش از 160 نسخه خطی و چاپ سنگی ارزشمند از صحیفه در آستان قدس رضوی موجود است که با آثار دیگر از قبیل شرح و حاشیه، از مرز 200 نسخه می‌گذرد.

دو نفر از فرزندان امام؛ حضرت محمد باقر علیه السلام و زید بن علی این صحیفه را نوشته‌اند، آنچه از امام روایت شده در کتب معتبر روایی اهل سنّت، ثبت و ضبط گردیده و در حال حاضر حداکثر 58 دعا از صحیفه در دسترس عموم قرار دارد که به روایت نجم‌الدین علوی بهاء اشرف است.

بر اساس این گزارش، قدیمی‌ترین و کهن‌ترین روایت صحیفه که قبل از روایت نجم‌الدین علوی بوده، صحیفه‌ای به روایت اهل سنّت است که در اوایل قرن پنجم به سال 416 یا 417 قمری کتابت شده است و تنها نسخه آن، در آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود.

یکی از بهترین صحیفه‌های دارای تذهیب در کتابخانه آستان قدس رضوی نسخه ای است که مطالب میرداماد بر حاشیه آن موجود است، دارای سرلوح مزدوج زرّین پرکار است و حاشیه دو صفحه اول گل و برگ زرّین به اسلیمی بوده و جلد آن، ساغری مشکی ضربی زرّین مشتمل بر چهار ابروی سوخت زرّین، که یکی از نمونه‌های ارزشمند سوخت‌های زرکوب است.

نسخه دیجیتالی تصویری از شرح صحیفه سجادیه علامه مجلسی اول که به خط نستعلیق عالی در زمان وی کتابت شده و با تصحیح و مهر و امضای مجلسی دوم است، در کتابخانه دیجیتال آستان قدس نگهداری می‌شود.

نسخه نفیس دیگری نیز به کتابت قرن دهم موجود است که برخی حواشی آن، مطالب مرحوم میرداماد بوده و با نسخه شهید ثانی مقابله و تصحیح شده و وقفی فاضل خان در سال 1065 قمری است.

علما و دانشمندان مختلفی بر صحیفه حاشیه زده‌اند، به دو نسخه ارزشمند دیگر نیز موجود است؛ نسخه بسیار ممتازی از صحیفه ثانیه سجادیه که اضافات محدث بزرگوار شیعه، شیخ حر عاملی را در خود جای داده است، در سال 1053 قمری تألیف و ظاهراً در همان زمان کتابت شده است و نسخه دیگر که حواشی آن، مطالب میرداماد و عبدالعالی کَرَکی است، نمونه‌ای دیگر از نسخه‌های نفیس موجود در آستان قدس رضوی است./1308/د102/ق

منبع: روابط عمومی کتابخانه مرکزی رضوی