اتحادیه عرب سازمانی متشکل از دولت‌ها نه ملت‌ها
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از تسنیم، انفعال و سکوت معنادار اتحادیه عرب در رابطه با حوادث بسیار مهم دهه‌های اخیر از جمله حمله آمریکا به عراق و لیبی، حمله عربستان به یمن، تجاوز رژیم صهیونیستی به لبنان و غزه حکایت از واقعیتی ناخوشایند پشت صحنه دارد. بطوری که فلسفه وجودی این اتحادیه را زیر سوال می برد.
این اتحادیه که در سال 1946 و با هدف ایجاد اتحاد در میان کشورهای عربی و حفظ منافع و دفاع از تمامیت ارضی آنها و جلوگیری از خطر و توسعه اشغالگری رژیم صهیونیستی تاسیس شد، در بستر زمان دچار فراز و نشیب های فراوانی شد و هم اکنون تبدیل به یک سازمان تشریفاتی فاقد کارایی پیش بینی شده گردیده است.
در واکاوی علل و عواملی که چنین سرنوشتی را برای اتحادیه عرب رقم زده است می‌توان موارد ذیل را مطرح کرد:
1 ـ اتحادیه عرب مجموعه‌ای است از دولت‌ها و نه ملت‌ها
در اکثر کشورهای عربی، حکومت و دولت برخاسته از اراده عمومی مردم نیست. اعضای تشکیل دهنده این سازمان عمدتاً یا کشورهای پادشاهی مثل عربستان، بحرین، امارات، قطر، عمان و هستند و یا کشورهای به ظاهر دموکراتیک مثل مصر و تونس و یمن و که هیچ یک نماینده واقعی مردم جامعه خود نیستند. چنین حکامی براحتی قابلیت آن را دارند که از سوی سایر کشورها و واحدهای سیاسی بین المللی و بر حسب منافع خود از اصول اولیه سازمان و حقوق ملت عرب عدول کرده و حتی در مقاطعی علیه آن عمل نمایند مانند سکوت این اتحادیه در برابر تلاش ریاض برای عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی. در حالیکه اگر این سازمان یک نهاد بر آمده از آرا و اراده مردم عرب بود، انحراف آن از اصول و از فلسفه وجودی خود براحتی میسر نمی‌بود.
2 ـ تسلط و احاطه کامل عربستان سعودی بر اتحادیه عرب
عربستان با تطمیع سایر کشورهای عضو به طرق مختلف از جمله اعطای وام، کمک‌های مالی بلا عوض و لابی سیاسی، بطوریکه هیچ یک از این کشورها استقلال رای نداشته و عملا اراده ریاض به نام اتحادیه عرب در قالب بیانیه صادر و منتشر می‌شود.
3 ـ خلأ رهبری مقتدر
بررسی گذشته تاریخی کشورهای عربی نشان می‌دهد هرگاه جهان عرب دارای رهبران مقتدری بوده است، این اتحادیه هم دارای تحرک و پویایی است اما در شرایط کنونی دنیای عربی در حال تجربه کردن خلأ رهبری مقتدر و تاثیر گذار است. حکام وابسته فعلی هم توان ایفای چنین نقشی را ندارند.
4 ـ مشکلات داخلی کشورهای عربی
تحولات چند سال اخیر بویژه سلسله انقلاب‌های عربی موسوم به بهار عربی، سبب ایجاد تزلزل داخلی در کشورهای عضو مانند تونس، لیبی، یمن، مصر، سوریه، بحرین و گردید و تمام ظرفیت‌های این کشورها را معطوف به چالش‌های درون مرزهای آنان نمود و سبب شد این کشورها از واکنش قدرتمندانه در قبال رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی عاجز شده و در نهایت ضعف و انحطاط اتحادیه را در پی داشته باشد.
برآیند مجموعه عوامل مذکور در نهایت منجر به ضعف و تشریفاتی بودن اتحادیه عرب گردیده است و جز آنکه نام این سازمان، تعداد سازمان‌های بین المللی را یک شماره افزایش دهد، عملا فاقد کارایی باشد./847/ب101/د