مقایسه قرائت امام خمینی با برداشت اموی از اسلام/ تفکیک تعهد و تخصص خطای راهبردی است
خبرگزاری رسا ـ گروه بین‌الملل: انقلاب اسلامی ایران و تشکیل حکومت اسلامی را باید در زمره مهمترین حادثه قرن اخیر دانست. با آغاز به کار حکومت اسلامی ایران، دشمنان قسم خورده اسلام و مسلمین به دنبال القای برخی شبهات برای ناکارآمد جلوه دادن حکومت دینی برآمدند تا از این رهگذر موفقیت‌های چشمگیر ایران اسلامی را امری ناچیز نشان دهند. در طول نزدیک به چهاردهه عمر انقلاب اسلامی ایران شاهد شکل گیری جریان‌های معاند در خارج از کشور هستیم. بزرگترین ترس دشمنان نظام مقدس جمهوری اسلامی آن است که ایران به الگویی برای کشورهای منطقه تبدیل شود؛ موضوعی که امروز به حقیقت پیوسته و شاهد نتیجه‌های موفقیت آمیز آن در سراسر جهان و خصوصا در میان کشورهای حامی مقاومت هستیم. در گفت‌و‌گویی با دکتر محمود دحروج از اندیشمندان شیعه مصر به بررسی نقش حکومت دینی در تحقق گفتمان عدالت و پیشرفت و نیز بررسی برخی شبهات موجود پیرامون حکومت اسلامی پرداختیم. متن این گفتوگو تقدیم می‌شود:
رسا: برخی می‌گویند تاسیس حکومت‌های دینی نهایتا به درگیری میان حکومت‌ها به اسم دین منجر خواهد شد همانگونه که در جنگ‌های صلیبی هم ما شاهد این مساله بودیم. نظر شما چیست؟
دین اسلام و خصوصا الگوی حکومتی امام خمینی نه تنها با عقل و منطق بلکه با فطرت انسانی نیز سازگار است. در حقیقت حکومت اسلامی اقتدا به شیوه اهل بیت(ع) است. آنها به عنوان انسان‌هایی کامل با رفتار خود هر منصف، مومن و حتی دشمنی را مجذوب شخصیت خود می‌کنند. از ابتدای آغاز نهضت، امام خمینی به صراحت پیروی از شیوه اهل بیت(ع) را اعلام کرد. امام در برابر تمامی انحرافات تاریخی ایستاده و خواستار بازگشت اسلام محمدی اصیل به صحنه اجتماع شد.
دین اسلام با تفسیر و برداشت اسلام محمدی اصیل همان دین انسانی، فطری و جهانی است که همگان از یهودی و مسیحی و حتی سایر مذاهب اسلامی را در خود جای می‌دهد به شرط آنکه از عقل و تفکر به بهترین شکل در راه شناخت این اسلام بهره گیری شود.
در مورد جنگ‌های دینی مانند جنگ‌های صلیبی هم باید عرض کنم که این شیوه مقایسه اساسا باطل است. جنگ‌های دینی مانند جنگ صلیبی در زمانی از تاریخ بشریت رخ داد که انسان‌ها در یک عقب ماندگی و ضعف فکری به سر می‌بردند. حتی مسیحیان الان را نمی‌توان با مسیحیان آن دوران مقایسه کرد. شما نمی‌توانید پرچم اسلام را که در حکومت اسلامی ایران به اهتزاز درآمده با صلیبی‌هایی که از کلیسای کاتولیک برخاسته و دچار انحرافات اساسی بودند مقایسه کنید.
نکته دیگر هم در خصوص مقایسه میان مسلمانان الان با مسلمانان گذشته است. انسان مومن و مسلمانی که با اندیشه امام خمینی مانوس است را نباید با مسلمانی که در گذشته بوده و خط اموی را تبعیت می‌کرده مقایسه کنید. در آن روزگار اندیشه اموی حاکم بود و الان اندیشه اسلام ناب محمدی.
به نظر بنده حکومت دینی منطبق با فطرت انسانی و مبتنی بر عقل‌گرایی صحیح، با الگوبرداری از پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت(ع) خادم بشریت، دغدغه‌مند برای پیشرفت و کمال انسانی است و با وحشی‌گری‌هایی که در برخی حکومت‌های غیر دینی است و حتی برخی برداشت‌های اموی از اسلام بسیار به دور است.
تجربه امام خمینی(ره) در تاسیس جمهوری اسلامی ایران و شکل گیری حزب‌الله لبنان که انقلاب امام را الگوی خود قرار داد، بزرگترین شاهد برای موفقیت حکومت دینی مبتنی بر اسلام اصیل است. امام خمینی(ره) حکومت اسلامی ایران را حکومتی الهی، همراه مظلومان و دشمن ظالمان توصیف کرده و این حکومت به دنبال بازگشت بشریت به مسیر تمدن و دوری از هرگونه خشونت و تروریسم با تکیه بر حکمت و موعظه حسنه است.
رسا: به نظر حضرتعالی این که برخی میان ولایت فقیه و برخی حکومت‌ها تشابه قائل هستند آیا برداشت صحیحی است؟
ولایت فقیه با همان برداشت و تبیین امام خمینی(ره) با شیوه رفتاری حاکمان ظالمی که تمام ترسشان قیام مردم علیه آنان است بسیار تفاوت دارد. ولایت فقیه موضوعی مردمی و مورد پذیرش است.
در خط ولایت فقیه مسئولان خادم مردم هستند نه حاکم بر آنها و همین برداشت هم سبب اقبال هرچه بیشتر مردم و شوق و محبت آنان به ولی‌فقه می‌شود به عکس آن چیزی که در سایر حکومت‌ها می‌بینیم که هم مردم از حاکمان تنفر دارند و هم حاکمان به دنبال سرکوب مردم هستند.
رسا: عده‌ای می‌گویند که ضعف عملکرد در حکومت دینی سبب بدبینی مردم به اسلام و تخریب وجهه دین می‌شود. پاسخ شما چیست؟
احزاب دینی که در برخی کشورها مانند سودان یا افغانستان مدعی تشکیل حکومت اسلامی بودند همگی با شکست مواجه شدند چون دیدگاه دینی آنها نه تنها ناقص بلکه اشتباه بود. برداشت‌های آنان از اسلام هیچ ارتباطی با مفاهیم دینی و اسلامی نداشت اما خط امام خمینی(ره) خط ربانی و الهی است که امتداد همان خط انبیا و رسولان الهی است.
از مبادی اصلی این خط الهی، وحدت میان مسلمانان و بلکه وحدت تمامی مستضعفان جهان است. آیا چنین فقیه زاهد، عالم، مرتبط با انبیاء و اولیا و صالحان، با درایت و با بصیرت را نباید بر کسانی که راه شیطان را پیموده و تنها دستاورد حکومتی آنها خشونت و نفرت است، و منافع خود را بر هر چیزی ترجیح می‌دهند، برتری داد؟
همانطور که عرض شد دین حقیقی هیچگاه با فطرت انسانی و با عقل سالم در تعارض نیست. همین مساله سبب می‌شود تا مردم با شوق به آن روی بیاورند و از صمیم قلب به این دین ایمان بیاورند نه آنکه با زور و اجبار حکومت با بپذیرند. حکومت دینی مبتنی بر خط ولایت فقیه همان حکومت پیامبر اکرم(ص) و همان حکومت امیرالمومنین(ع) است و هیچ ارتباطی با حکومت‌های اموی و منحرف ندارد.
رسا: به نظر شما تعهد برای اداره یک حکومت مهمتر است یا تخصص؟
هم تخصص و هم تعهد هر دو بایستی با هم باشد. تعهد پایه و اساس تمامی روابط انسانی است. هر انسانی در قبال رفتاری که انجام می‌دهد مسئول است و باید نسبت به هر امری متعهّد باشد. تعهد است که انسان را از دزدی، جرم، قتل، انحراف، و سوء استفاده از پست‌های مدیریتی برای ثروت اندوزی ممنوع می‌سازد.
تخصص نیز باید در کنار تعهد باشد. تخصص باید باشد تا فسادی در کار رخ ندهد. گاهی اوقات یک مسئول فاسد تلاش و کوشش میلیون‌ها انسان را به باد می‌دهد. پس تخصص شرط اساسی و مهمی برای هریک از مسئولان حکومتی است. این تعهد است که مانع فساد می‌شود و این تعهد است که به اتقان عمل منجر خواهد شد.
رسا: برخی معتقدند که علما تخصص و علم لازم برای اداره کشور را ندارند و حتی فقه اسلامی نیز چنین ظرفیتی را ندارد. این سخن را قبول دارید؟
این سخن در خط وهابی أموی صحیح است چون آنها به دور از عقل و عقلانیت نصوص دینی را تفسیر و برداشت‌های شخصی خود را به موقع اجرا می‌گذارند که این تفسیر‌ها به دور از اسلام است. نصوص دینی آنها دروغ و گاهی بسیار متناقض است.
در خط ولایت و خصوصا خط امام خمینی شما با یک منطق و فهم صحیح از اسلام روبه‌رو هستید. پژوهش‌های تاریخ ائمه اطهار و بررسی سیاست‌ها و تجربیات آنان و درس آموزی از زندگی اهل بیت(ع)، امام خمینی را از سایر خطوط جدا کرده است.
مهمترین عامل در موفقت یک حکومت ارتباط مسئولان با مردم و حمایت مردم از رهبران حکومت است که شما این مساله را در حکومت اسلامی می‌بینید. در جایی خواندم که یکی از روزنامه نگاران همین سوال را از امام پرسید که شما علم سیاست مگه می‌دانید؟ امام در پاسخ فرمود که ما فقه اسلامی را کامل می‌دانیم اما شما بگویید که حاکمان کشورها چه چیزی را می‌دانند؟
رسا: مطابق با نصوص قرآنی و دینی علوم و مهارت‌های لازم برای اداره یک حکومت دینی چیست؟
فقه، اخلاق، اقتصاد، فنون جنگی، سیاست، علم تاریخ و فلسفه از مهمترین علومی است که حاکم باید دارا باشد. مشورت از صاحب نظران در تمامی عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و یا نظامی نیز ضروری است.
ایمان به نصرت الهی و اعتماد به خدای متعال بسیار مهم است. حاکم نباید به اسباب مادی به تنهایی اکتفا کند بلکه باید توکل به خدا کرده و همواره از او نصرت بطلبد.
گفتوگو:محمد رایجی