تفاوت عملکرد ترامپ با اوباما در یمن/ بندر الحُدیده در آستانه یک جنگ تمام‌عیار
خبرگزاری رسا ـ گروه بین الملل: عربستان سعودی در سایه سکوت سازمان‌های بین المللی و اهمیت یافتن پرونده هایی از قبیل عراق و سوریه به جنایتگری خود در یمن ادامه می‌دهد. با روی کار آمدن ترامپ، فصل تازه ای از حمایت دولت و ارتش آمریکا از ائتلاف سعودی آغاز شده است. در این رابطه با عبدالرحمن راجح، فعال سیاسی و کارشناس مسائل یمن به گفت‌وگو نشسته ایم. در ادامه متن این گفت‌وگو را می‌خوانید:
رسا ـ وضعیت کنونی جنگ یمن را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ با روی کارآمدن ترامپ به نظر می‌رسد ارتش آمریکا بیش از پیش خود را درگیر جنگ یمن کرده است. نظر شما در این باره چیست؟
عبدالرحمن راجح: خب در ماه‌های اخیر ما شاهد شدت یافتن تجاوز آمریکایی، صهیونیستی و سعودی، به یمن هستیم. به ویژه جبهه بندر الحدیده که در کانون توجه دشمنان قرار گرفته است. تجاوزگران با همکاری آمریکا تلاش دارند با اشغال بندر الحدیده فشار علیه ارتش و کمیته‌های مردمی یمن را افزایش داده و محاصره را تنگ تر کنند.
اما در حقیقت ائتلاف سعودی در یک دایره بسته گرفتار شده و هیچ دستاورد شایان ذکری نتوانسته کسب کند. عربستان جز کشتار بی گناهان و قتل عام زنان و کودکان کاری از پیش نبرده است. نهایت کاری که آنها انجام داده اند تخریب زیر ساخت‌های یمن است. از بدو تجاوز ما شاهد همکاری گسترده آمریکا با عربستان سعودی هستیم. همه می‌دانند که تجاوز به یمن با اعلام سفیر عربستان در واشنگتن آغاز شد و دولت آمریکا به صورت غیرمستقیم در این جنگ مشارکت داشت. همکاری اطلاعاتی، فروش سلاح و کمک مستشاری تنها بخشی از حمایت‌های آمریکا است.
حالا پس از روی کار آمدن ترامپ، دولت آمریکا از پشت پرده بیرون آمده و به صورت علنی از تجاوز به یمن حمایت میکند. ترامپ برخلاف اوباما تمایل به دخالت مستقیم در یمن و همکاری وسیع‌تر با سعودی ها در این پرونده دارد. این مساله در سفر وزیر دفاع آمریکا به عربستان هم نمود پیدا کرد. جیمز ماتیس در سفر چند روز پیش خود اعلام کرده بود که حمایت خود از عربستان در جنگ یمن را افزایش خواهند داد.
این را هم نباید نادیده گرفت که دولت ترامپ به دنبال درآمدزایی است. ترامپ می‌خواهد به واسطه جنگ یمن از سعودی‌ها باج گیری کند و در قبال اخذ میلیاردها دلار از کشورهای عربی، به فعالیت در منطقه بپردازد. افزایش فروش سلاح هدف دیگر دولت جدید آمریکا است. بدین ترتیب هرگز عجیب نیست اگر بگوییم آمریکایی‌ها در سایه وجود یک حکومت ضعیف در عربستان سعودی و تلاش بن سلمان برای رسیدن به قدرت، درصدد ادامه جنگ در یمن و بهره وری هرچه بیشتر از این جنگ هستند.
از این لحاظ، ما در یکی دو ماه اخیر شاهد هماهنگی کامل آمریکا و عربستان و تطابق دیدگاه‌های رسمی آنان هستیم. به نظر می‌رسد که ارتش آمریکا در ادامه بیشتر از گذشته در جنگ یمن درگیر و در کشتار مردم مشارکت خواهد داشت تا اموال بسیار هنگفتی را کشورهای حاشیه خلیج فارس کسب کند.
رسا ـ کدام جبهه‌ها در وهله کنونی از اهمیت بیشتری برخوردار است و دو طرف روی آن سرمایه گذاری کرده اند؟
عبدالرحمن راجح: همه مرزها و مناطق مهم یمن شاهد جنگ‌های بسیار شدید است، مساحتی بیش از سه هزار کیلومتر درگیر جنگ است. در این میان سه جبهه از سایر جبهات مهم‌تر و خطرناک تر است؛ جبهه اول مرزهای مشترک یمن و عربستان سعودی است که در آن ارتش سعودی چندین کیلومتر از مرزها عقب نشینی کرده است. در یک سال اخیر سعودی‌ها تلاش کردند مزدوران زیادی را از جای جای دنیا به این مناطق بیاورند. خاصه از سلفی‌های جنوب یمن اما کاری از پیش نبردند.
جبهه دوم جبهه مخا و الحدیده است. جنگ سختی در این مناطق درگرفته است. نیروهای سودانی، اماراتی و مزدورهای بسیاری به این جا منتقل شده اند تا وضعیت را به سود ائتلاف تغییر دهند. حتی عناصر تروریستی داعش و القاعده هم در این جبهه دوشادوش نیروهای ائتلاف می‌جنگند.
جبهه نهم نیز به دلیل نزدیکی به صنعا در کانون توجه‌ها است و دو طرف جنگ سختی را در این جبهه با یکدیگر دارند. خوشبختانه تا کنون نیروهای ائتلاف و مزدورهای وابسته به آن نتوانستند در این محور پیشرفت خاصی داشته باشند. البته عبدالملک الحوثی در سخنان اخیر خود هم از قبایل یمنی خواست که از نهم و مخا دفاع کنند. تحولات مخا مقدمه ای برای حمله به بندر الحدیده است که باید نسبت به آن هوشیار بود. چرا که الحدیده تنها بندر فعال ایمن یمن است که بیش از یک میلیون نفر با آن سر و کار دارند. این بندر همچنین تنها راه دسترسی به غذا و دارو برای 18 میلیون نفر است که هدف قرار دادن آن می‌تواند یک جنایت بین‌المللی باشد.
رسا ـ چند روز پیش شاهد سفر عبدالفتاح السیسی به ریاض بودیم. این دیدار پس از آن صورت گرفت که عسیری گفته بود مصری‌ها پیشنهاد ارسال 40 هزار نیروی نظامی به یمن را داده بودند. تحلیل شما از موضع مصر در قبال یمن چیست؟
عبدالرحمن راجح: موضع مصر نسبت به یمن موضعی کاملا منفی است. ملت یمن توقع دارد عبدالفتاح السیسی و دولت مصر نقش فعالی را برای پایان دادن به جنگ ایفا کنند و راه‌حلی سیاسی برای خاتمه تجاوز داشته باشند اما همانگونه که پیشتر تاکید کردم عربستان سعودی به واسطه منابع مالی و درآمدهای نفتی تلاش کرد تا با پول موضع کشورهای مختلف را به سود خود تغییر دهد. برای نمونه همین بحث ارسال چهل هزار نیروی مصری به یمن که عسیری آن را مطرح کرد در همین راستا قابل تحلیل است. البته به نظر بنده مصر به دلایل مختلف از قبیل نارضایتی مردم این کشور قادر به ارسال این تعداد از نیرو نیست.
مصر در محاصره ملت یمن مشارکت دارد و سعودی‌ها توقع مشارکت بیشتر را دارند. به نظر می‌رسد اختلافات زیادی بین آنها وجود دارد ولی در سفر اخیر سیسی به ریاض، رییس جمهور مصر درحال رایزنی با بن سلمان برای حل و فصل مشکلاتی در خصوص مشکل مصر با سودان، مساله تیران و صنافیر و موضع مصر در قبال جنگ یمن است. مصری ها باید بدانند که یمن مقبره تجاوزکاران است و در صورت ورود آنها به یمن سرنوشت بدی در انتظارشان خواهد بود.
رسا ـ وضعیت کمیته‌های مردمی و ارتش یمن را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ به نظر می‌رسد عملکرد آنها فراتر از حد انتظار بوده است.
عبدالرحمن راجح: بله همینطور است. مقاومت دوساله نیروهای یمنی به خودی خود یک دستاورد بزرگ است. ملت در بدترین شرایط محاصره توانسته است در مقابل عربستان سعودی و هفده کشور شرکت کننده در ائتلاف تجاوزگر ایستادگی کند. این مساله را ابدا نباید دست کم گرفت. در زمینه حملات موشکی و بالابردن توانمندی‌های موشکی هم ارتش یمن توانسته گام‌های بسیار مهمی بردارد.
به نظر من در طول این دو سال پیروزی‌های زیادی نصیب کمیته‌های مردمی و ارتش یمن شده است. نیروهای یمنی تواستند هزاران تجاوزکار و مزدور را به هلاکت برسانند که شمار زیادی از آنها از فرماندهان بلندپایه عربستانی و اماراتی هستند. علاوه بر آن توانستند مناطق تحت سیطره خود را در اکثر مناطق حفظ کنند و جلوی تحرک دشمنان را بگیرند.
رسا ـ در رابطه با ماجرای سرنگونی بالگرد سعودی که هفته پیش مخابره شد ابهاماتی وجود دارد. آیا کمیته‌های مردمی آن را سرنگون کردند؟
عبدالرحمن راجح: در رابطه با سرنگونی بالگرد اظهارات ضد و نقیضی وجود دارد. ابهاماتی در رابطه با سرنگونی این بالگرد وجود دارد و فرضیه‌های مختلفی مطرح می‌شود. ارتش و کمیته مردمی اعلام کردند که این بالگرد را سرنگون کرده اند اما نزدیکان نیروهای هادی می‌گویند که به اشتباه توسط یک موشک پاتریوت سرنگون شده است. فرضیه دیگری وجود دارد که این بالگرد با یک موشک زمین به هوا که از سوی مزدوران شلیک شده سرنگون شده است.
عربستان هم اعلام کرد که در این زمینه تحقیاتی را آغاز کرده است و باید دید نتیجه تحقیقات چه خواهد بود. به نظر بنده اما امارات یا برخی از مزدورانی که از سوی امارات حمایت می‌شوند این بالگرد را سرنگون کرده اند تا ضرباتی که عربستان سعودی به آنها وارد کرده، مانند سرنگونی دو جنگنده اماراتی در عدن را تلافی کنند. در هر صورت کشته شدن افسران سعودی ضربه سنگینی به آنها بود.
رسا ـ گزارش‌های دلخراشی از وضعیت بسیار نامساعد معیشتی و درمانی مردم یمن منتشر می‌شود. آیا تحرکی جدی برای کمک به مردم یمن مشاهده می‌شود؟
عبدالرحمن راجح: خیر هیچ تحرکی وجود ندارد. یک بحران جدی در یمن وجود دارد. به ویژه در سایه بی تفاوتی سازمان‌های حقوق بشر و نهادهای بین المللی وضعیت ملت یمن هر روز بدتر می‌شود. انتقادات جدی به فعالیت های سازمان ملل در یمن وجود دارد. اگرچه نهادهای وابسته به این سازمان گزارش‌هایی را در محکومیت عربستان منتشر کرده اند اما در بعد عملی این گزارش‌ها هیچ فایده ای نداشته است برای نمونه همه دیدند که در رابطه با لیست سیاه سازمان ملل، بان کی مون مجبور به عقب نشینی شد.
کمترین کاری که سازمان ملل و شورای امنیت می‌تواند انجام دهد این است که قطع نامه ای را صادر کند تا جلوی تجاوز بیشتر نیروهای سعودی را بگیرد و راه را برای حل و فصل مسالمت آمیز از طریق مذاکرات سیاسی باز کند./983/ب913/ک