عربستان استراتژی قتل عام در یمن را ادامه می دهد

به گزارش خبرگزاری رسا، ائتلاف متجاوز تحت رهبری سعودی‌‌ها علیه یمن در چهارمین سال خود همچنان ادامه دارد. علاوه بر وضعیت ناگوار بهداشتی و غذایی مردم تحت محاصره، حال آن چه باعث شده تا جنگ یمن طی یک هفته گذشته در رسانه‌ها برجسته شود، بمباران غیرنظامیان از سوی متجاوزین است که در تازه ترین مورد در پنجشنبه گذشته اتوبوس حامل دانش آموزان توسط جنگنده‌های سعودی مورد هدف قرار گرفت. در این جنایت هولناک حداقل 55 غیرنظامی شهید و 79 نفر دیگر زخمی شدند که بیشتر آنها کودک و دانش‌آموز زیر ۱۳ سال بودند.

در همین ارتباط شبکه عرب زبان المیادین هم به نقل از معاون وزیر اوقاف یمن گزارش کرد هواپیماهای سعودی گردهم‌آیی ۷۷ دانش آموز در جریان پایان دوره تابستاتی در مسجد جامع صعده را بمباران کرده‌اند. 

با این حال این نخستین جنایت جنگی ائتلاف عربی به سرکردگی عربستان علیه یمن نیست و طی چهار سال گذشته این کشور فقیر عربی بارها شاهد کشته شدن شهروندان و غیرنظامیان بوده است به صورتی که می توان عنوان کرد هدف قرار دادن غیرنظامیان، بخشی از استراتژی نظامی ائتلاف تحت رهبری سعودی‌ها بوده است. در واقع حمله سعودی ها و متحدان آن به یمن در اصل برای سرکوب انقلاب مردم این کشور صورت گرفت و انقلابیون اعم از نیروهای انصارلله هستند.

سال 2015، آغاز جنگ

در همان نخستین روزهای ابتدایی جنگ در مارس 2015 (فروردین 1394)، جنگنده‌های سعودی، مجتمع مسکونی نصر در شمال صنعا را هدف قرار دادند که در نتیجه دهها نفر از جمله کودکان کشته و یا زخمی شدند. در این حادثه مقامات یمنی کشته شدن بیش از 22 غیر نظامی را تایید کردند.

این حمله درست همزمان با آن بود که عادل الجبیر، وزیرخارجه فعلی و سفیر وقت عربستان سعودی در آمریکا در یک نشست خبری در واشنگتن آغاز جنگ علیه یمن را اعلام و ادعا کرد عملیات هوایی برای بازگرداندن قدرت به دولت مستعفی منصور هادی است.

با این حال در همان موقع نیز عدم انتشار اخبار تحولات یمن با واکنش برخی نویسندگان جهان عرب روبرو شد و سه هفته پس از آغاز بمباران‌ها، روزنامه رأی الیوم در پایگاه اینترنتی خود در مقاله ای به قلم عطوان سردبیر این روزنامه نوشت: شبکه های تلویزیونی کشورهای عربی به ویژه کشورهای عربی خلیج فارس، با سرخوشیِ بی سابقه ای خبرهای بمباران هوایی یمن و اهدافی را که در این بمباران ها تخریب می شود به کرّات پخش می کنند، اما به ندرت اتفاق می افتد تصاویری از قربانیان غیرنظامی این بمبارانها پخش کنند.

از سوی دیگر در همان سال نخست جنگ و در مهرماه 1394 یعنی تقریبا شش ماه پس از آغاز جنگ، بمباران یک مجلس عزا در شهر صنعا ده‌ها کشته برجای گذاشت و این خبر با بازتاب بین‌المللی همراه شد. در همین ارتباط نیویورک تایمز درباره حمله ائتلاف سعودی به یک مراسم ختم در صنعا نوشت: صدها عزادار در سالن بزرگی در صنعا پایتخت یمن گرد هم آمده بودند تا به طایفه‌ای که بزرگترین عضو خود را از دست داده بود، ادای احترام کنند. در حالیکه صدای قرائت قرآن از تمامی بلندگوهای سالن در حال پخش شدن بود، ناگهان سالن مراسم به شدت تکان خورد و چند ثانیه بعد جمعیت عزادار در آتش و دود محاصره شد و بیشتر آنها در زیر آتش و آوار جان خود را از دست دادند.

نیویورک تایمز در ادامه نوشت: این حمله که در ادامه حملات هوایی ائتلاف نظامی عربستان سعودی به یمن صورت گرفت، بیش از 140 کشته بر جا گذاشت و اگر کورسویی از امید برای بازگشت طرفهای درگیر به میز مذاکره و حل سیاسی بحران وجود داشت، آن را از میان برد؛ چراکه به گفته «آوریل لانگلی الی» تحلیلگر "گروه بین‌المللی بحران"، با وجود خونریزی در این سطح در پایتخت یمن اما همچنان حمایت‌های آمریکا و برخی کشورهای عربی منطقه از عربستان ادامه دارد.

سال 2016، افشای همکاری انگلیس و عربستان در یک سالگی جنگ علیه یمن

در فروردین 1395 برابر با آوریل 2016 که بطور دقیق یک سال از جنگ علیه یمن می‌گذشت، انتشار گزارشی نشان می‌داد که شمار کشته‌‌های غیرنظامی از هشت‌هزار نفر فراتر رفته است و بیش از ۱۶هزار نفر مجروح و دومیلیون و ۵۰۹هزار و ۶۸ شهروند یمنی آواره شده‌اند. با این حال آمار منتشر شده توسط سازمان ملل در این زمان رقم 3200 نفر را اعلام می‌کرد، هرچند منابع داخلی از تعداد بیشتر کشته ها سخن می گفتند.

همچنین پس از گذشت یک سال از جنگ علیه یمن، رسانه‌های خارجی از جمله بی‌بی‌سی اعلام کرد که شواهدی به دست آورده که نشاندهنده استفاده ائتلاف به رهبری عربستان از سلاح‌های بریتانیایی در حمله به تاسیسات غیر نظامی و کارخانه‌ ای در یمن است. در این گزارش تاکید می‌شد که ترکش‌های موشک کروزی که به این کارخانه سرامیک اصابت کرده ساخت بریتانیا بوده است.

در این گزارش همچنین گفته شده بود که بریتانیا سه میلیارد دلار سلاح به عربستان فروخته است، از جمله یک میلیارد دلار بمب، موشک و راکت.

همچنین یک کمیته تحقیق سازمان ملل نیز از ۱۱۹ پرواز هواپیمای ائتلاف به عنوان عملیات‌های خلاف قوانین بشردوستانه بین‌المللی نام برد، عملیات هایی که نقاطی مثل مدرسه و بازار و مراکز درمانی را هدف قرار داده اند.

ژانویه 2017 یعنی 21 ماه پس از شروع تجاوز ائتلاف تحت رهبری عربستان اعتراف کرد که از بمب های خوشه ای BL-755 علیه اهداف نظامی در یمن استفاده کرده است. هرچند ریاض در ادامه مدعی شد استفاده از این نوع سلاح که بیش از یکصد کشور جهان استفاده از آن را ممنوع کرده اند، در حمله به مواضع کمیته های مقاومت مردمی (انصارالله) بوده است.

قبل از این اعتراف عربستان، سازمان عفو بین الملل اعلام کرده بود که دست کم 16 غیرنظامی، شامل 9 کودک، در بازه زمانی جولای 2015 تا مه 2016 (تیر 94 تا خرداد 95) در نتیجه بمب های خوشه ای ائتلاف عربستان در دو استان صنعا و حجه یمن کشته شده اند. این گزارش در ابتدا از سوی ائتلاف سعودی تکذیب شد، هرچند ارائه شواهدی باعث گردید که در نهایت سخنگوی این ائتلاف استفاده از بمب‌های خوشه‌ای را تائید کند.

در عین حال آن چه در ارتباط با جنایت جنگی عربستان در یمن در اواخر این سال سروصدای زیادی  به پا کرد، حذف نام عربستان سعودی از فهرست سیاه ناقضان حقوق کودکان سازمان ملل بود که در بسیاری از رسانه‌ها به عنوان لکه سیاه کارنامه حقوق بشری بان کی مون، دبیرکل وقت سازمان ملل از آن یاد شد. بان کی مون بعدها در مصاحبه خود با خبرنگاران حذف نام عربستان از فهرست سیاه ناقضان حقوق کودکان را بدلیل تهدید عربستان به قطع کمک‌های مالی به سازمان ملل عنوان کرد.

سال 2017، تشدید محاصره همزمان با جنگ

در سال 2017 در کنار حمله به غیرنظامیان و شهروندان یمنی، تشدید محاصره هوایی،دریایی و زمینی شرایط زندگی در این کشور قحطی زده بر اثر جنگ را تشدید کرد و خبرگزاری رویترز به نقل از سخنگوی حقوق بشر سازمان ملل متحد در دسامبر 2017 برابر با آذرماه ماه 1396 اعلام کرد مقامهای سعودی در زمینه ارسال کمک‌های بشردوستانه به جنگ زدگان محاصره شده در یمن نیز محدودیت ایجاد می کنند و در حال حاضر نزدیک به ۸ میلیون نفر در آستانه قحطی هستند.

در این ارتباط «روپرت کالویل» سخنگوی حقوق بشر سازمان ملل متحد اعلام کرد که به دنبال کشته شدن «علی عبدالله صالح» رییس جمهوری پیشین یمن، بر میزان حمله های هوائی به صنعا افزوده شده و تلفات غیر نظامی هم چند برابر شده است. سخنگوی حقوق بشر سازمان ملل افزود که موارد تلفات غیر نظامیان یمن در حمله های هوائی بقدری زیاد است که دیگر نمی توان گفت جنگنده های ائتلاف، به اشتباه، هدفهائی را مورد حمله قرار داده اند و نمی توان ارتکاب جنایت جنگی را نادیده گرفت هرچند این امر برعهده دادگاه بین المللی رسیدگی به جرائم جنگی است.

سال 2017 در واقع هشدارهای بین‌المللی مجامع غیردولتی نسبت به بحران انسانی در یمن افزایش داشت و در تابستان همان سال، 62 سازمان غیر دولتی حقوق بشر در نامه ای به نمایندگان دائم کشورهای عضو و ناظر شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، درباره کشتار غیرنظامیان در حمله نیروهای عربستان نیز گسترش بیماری "وبا" و قحطی ناشی از این حملات هشدار دادند.

این گروه‌های غیر دولتی مدافع حقوق بشر، همچنین از ممانعت ارسال کمک های بشردوستانه به مناطق آسیب دیده، به ویژه شمال غرب یمن توسط عربستان ابراز نگرانی کرده و حمله به مدارس، بیمارستان ها، بازارها و خانه ها در صنعا را «جنایت جنگی» رژیم عربستان خوانده و آن را محکوم کردند.

در سه ماه مانده به پایان سال 2017، سازمان ملل در گزارشی عنوان نمود که  فراگیر شدن بیماری وبا در يمن، تعداد تلفات در این کشور را به شدت افزایش داده است و از ميان 16 هزار کشته، 10 هزار تن از جان باختگان غیر نظامی هستند. در این گزارش همچنین گفته شده بود که بیش از یک هزار غیرنظامی یمنی نیز در سه سال گذشته به علت انفجار مین در این کشور کشته یا معلول شده اند . از سوی دیگر 3 ميليون نفر دیگر نیز آواره شده اند و بسیاری از یمنی ها در آستانه قحطی و گرسنگی قرار دارند به صورتی که دست کم 8 میلیون کودک در با شرایط بغرنج غذایی، بهداشتی و دارویی روزگار را سپری می کنند.

در عین حال آن چه در پایان سال 2017 در مورد یمن تکان دهنده بود، پیام دردناک کمیته بین‌المللی صلیب سرخ بود که با هشدار درباره وضعیت ناگوار مردم این کشور که بیش از هزار روز شاهد حملات سعودی بوده‌اند، اعلام کرد، «یمن از گرسنگی در حال مرگ است.» در توئیتر این نهاد امدادی بین‌المللی در آخرین روزهای سال 2017 آمده بود: « از هر 10 نفر(یمنی) 6 نفر به سختی چیزی برای خوردن دارند(پیدا می‌کنند).»

تلاش حامیان سعودی برای انکار همکاری در جنگ یمن در سال جاری

سال 2018 میلادی نیز برای چهارمین سال، تداوم حملات و جنایت جنگی ائتلاف نظامی عربی در یمن همچنان ادامه دارد، اما در این میان انکار برخی حامیان عربستان از اقدامات ضدحقوق بشری ریاض قابل توجه است.

در کنار بمباران روزانه و قربانیان حملات هوایی، در اردیبهشت ماه امسال برابر با آوریل 2018، جنگنده‌های ائتلاف عربی مراسم عروسی را در روستایی در بخش بنی قیس حجه مورد هدف قرار دادند که در اثر آن ۳۳ غیرنظامی کشته و ۴۷ تن دیگر زخمی شدند.

در واکنش به بمباران مراسم مذکور، سازمان پزشکان بدون مرز با بیان اینکه هیچ یک از زخمی‌های مراسم عروسی در استان حجه یمن مسلح نبوده یا لباس نظامی به تن نداشتند، مورد هدف گرفتن این مراسم توسط ائتلاف عربی به رهبری عربستان را وحشتناک خوانده و آن را محکوم کرد.

با این حال واکنش آمریکا نسبت به این حادثه، قابل توجه بود و وزارت دفاع این کشور با اعلام اینکه درباره حمله ائتلاف متجاوز عربی به مراسم عروسی اطلاعاتی به آنها داده شده، تاکید کرد که ما در بمباران غیرنظامیان هیچ همکاری با ائتلاف عربی نداریم.

در واکنش به ادعاهای وزارت دفاع آمریکا، پاسخ کریس مورفی، سناتور دموکرات جالب بود که پیامی در توئیتر منتشر و اعلام کرد: ما به آنها جنگنده و بمب می‌فروشیم، اطلاعات جاسوسی در اختیار آنها قرار می‌دهیم، در گزینش اهداف کمکشان می‌کنیم و سوخت جنگنده‌های آنها را در زمان حمله تامین می‌کنیم، اثر انگشت آمریکا در کشته شدن هر غیرنظامی یمنی وجود دارد.

واکنش سازمان ملل نیز نسبت به حادثه مذکور در خور توجه بود و مانند قبل، دبیرکل سازمان ملل ضمن محکومیت این حمله خواستار تحقیق پیرامون حادثه شد. همین واکنش سازمان ملل در حادثه اخیر حمله به اتوبوس دانش آموزان نیز تکرار شد و دبیرکل این سازمان از درخواست تحقیق پیرامون حادثه سخن گفت، هرچند در عمل به نظر نمی‌رسد که تحقیقات سازمان ملل بتواند اوضاع بحرانی و فاجعه انسانی را یمن تغییر دهد.

از سوی دیگر تکرار جنایت جنگی عربستان در یمن باعث شده تا واکنش‌ها به این موضوع از سوی متحدان عربستان از جمله واشنگتن همراه با نوعی بی‌تفاوتی و ادعای بی‌خبری باشد و از جمله در جریان حادثه اخیر بمباران اتوبوس دانش‌اموزان، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در اولین واکنش‌ها به صراحت اعلام کرد که جزئیاتی از این حادثه دریافت نکرده است و منابع آنها در منطقه حضور ندارند تا بتوان صحت و سقم این حادثه را به دست آورد. با این حال روز بعد پس از انتشار گسترده این خبر در رسانه‌ها، وزارت خارجه آمریکا در اقدامی غیرمعمول اعلام کرد که از عربستان خواسته است تا پیرامون اقدامات جنگی خود در یمن تحقیق کند!!!

این در حالی است که سازمان عفو بین‌الملل در مارس سال جاری میلادی اعلام کرد بسیاری از عملیاتهایی که از سوی ائتلاف به رهبری عربستان در یمن انجام گرفته می‌تواند جنایت جنگی تلقی شود و هواپیماهای جنگی ائتلاف به رهبری عربستان سعودی مدارس، بیمارستان‌ها و منازل مسکونی را بمباران کرده و حقوق بین‌الملل را زیر پاگذاشته‌اند.

با این حال بیشتر حملاتی که ائتلاف سعودی علیه مناطق مسکونی و غیرنظامیان یمنی طی چهار سال گذشته دنبال کرده، به بهانه استقرار تجهیزات جنگی در مناطق مسکونی بوده است، در حالی که حداقل گزارش‌های مجامع حقوق بشری که همواره این حملات را محکوم کرده‌اند هیچگاه ادعاهای عربستان در مورد استقرار تجهیزات جنگی در مناطق مسکونی و غیرنظامی را تائید نکرده است.

از سوی دیگر به اعتقاد برخی کارشناسان، شاید عربستان چندان هم ناراضی نباشد که با تداوم بمباران مناطق مسکونی و غیرنظامی یمن، فشار بین‌المللی در مورد جنگ را افزایش یابد تا به بهانه همین فشارها بتواند خود را از باتلاق جنگ در یمن نجات دهد. باتلاقی که خروج یک طرفه ریاض از آن جز به معنای پذیرش شکست و بی نتیجه بودن چهار سال جنگ نیست و حال شاید حتی به نفع سعودی‌ها باشد که خروج از یمن را به بهانه افزایش فشارهای بین‌المللی عنوان کنند./۹۹۴/ب۹۰۲/ف