تیری که به خطا رفت/ فراز و نشیب‌های عزاداری شیعیان در آفریقای جنوبی
به گزارش خبرگزاری رسا، عزاداران حسینی در سراسر جهان، سالروز شهادت امام حسین (ع) و یاران ایشان در روز عاشورا را با برگزاری مراسم عزاداری گرامی می‌دارند. بر این اساس، بزرگترين برنامه ايام محرم در آفريقای جنوبی طبق روال سال‌های گذشته، توسط نمايندگی فرهنگی جمهوری اسلامی ايران در پروتوريا برگزار می‌شود كه در این مراسم، شيعيان مناطق مختلف و ايرانيان مقيم اين كشور به عزاداری می‌پردازند.
عزاداری برخلاف انتظار
امسال نیز مراسم عزاداری امام حسین(ع) با شکوه بیشتر در مراکز اسلامی آفریقای جنوبی برگزار می‌شود. البته بعد از حمله عناصر داعش به مسجد شیعیان در شهر دربان آفریقای جنوبی، آتش زدن این مسجد و به شهادت رساندن یکی از نمازگزاران آن، این گونه تصور می‌شد که مراسم عزاداری سیدالشهدا با مشکلاتی روبرو شود، اما برخلاف انتظار، این مجالس با استقبال بیشتری مواجه شده است. در این راستا، مجالس با شکوهی در شهر کیپ تاون، دربان، پروتوریا و ژوهانسبورگ برپا شده است.
در نخستین روز از محرم در مرکز اسلامی آفریقای جنوبی که با شرکت شیعیان شهر ژوهانسبورگ تحت تدابیر امنیتی در بریکستون برگزار شد، تعداد زیادی از شیعیان شرکت کردند. در این مراسم یکی از خواهران به مقتل‌خوانی پرداخت و کلیپ‌های مرتبط با محرم به نمایش درآمد .
سخنرانان مراسم‌ها
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعبدالله حسینی، سخنران نخستین شب محرم در این مرکز بود که به تفسیر سوره مبارکه فجر پرداخت. در پایان این مراسم، شیعیان عزادار به سینه‌زنی و نوحه‌خوانی پرداختند.
سخنرانی شب دوم در این مرکز با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین محسن رادمرد، رئیس جامعه المصطفی العالمیه شعبه ژوهانسبورگ برگزار شد که وی در سخنان خود به تشریح اهداف امام حسین(ع) پرداخت.
حجت‌الاسلام والمسلمین اورعی کریمی، مدیرکل سازمان ارتباطات و فرهنگ اسلامی در مشهد، مهمان شیعیان آفریقای جنوبی است که به مناسبت ایام محرم در شهرهای کیپ تاون، پروتوریا و ژوهانسبورگ سخنرانی می‌کند.
حملات
برخلاف امنیتی که در کشورمان ایران شاهد هستیم، یکی از عرصه‌های بروز و ظهور ترورها و حملات در دیگر شهرهای مسلمان جهان، ایام سوگواری سیدالشهدا(ع) است که به عوامل تروریستی این فرصت را می‌دهد که با ایجاد رعب و وحشت، مانع از برپایی این گونه مراسم شوند که با استقامت مسلمانان، هر ساله به رغم این حملات شاهد برپایی مراسم با شکوه بیشتری هستیم.
۲۴ اردیبهشت سال جاری، بسته‌ای مشکوک در مسجد شیعیان دوربان، پایتخت آفریقای جنوبی که هفته پیش از آن، شاهد یک حمله مرگبار بود، کشف شد. همزمان با هفته سوم اردیبهشت‌ماه، سه فرد با حمله به مسجد امام حسین (ع) دوربان قصد سر بریدن سه نمازگزار را داشتند. در اثر این حمله، دو نفر از نمازگزاران به شدت زخمی شدند و یک نفر دیگر نیز پیش از رسیدن نیروهای امنیتی از شدت جراحات جان سپرد.
در همین راستا، طی امسال مهاجمان مسلح به یک مسجد در آفریقای جنوبی حمله کرده و ضمن به آتش کشیدن این مکان مقدس، یک نفر را به شهادت رساندند. این حمله در شهرک ورولام در نزدیکی شهر دوربان انجام شد و طی آن تروریست‌ها، امام جماعت، سرایدار و یک نفر از نمازگزاران را به شدت مجروح کردند. تروریست‌ها به سلاح گرم نیز مجهز بودند، اما در این حمله از چاقو و سلاح سرد استفاده کردند. مهاجمان همچنین پس از این جنایت، کتابخانه این مسجد را با بمب بنزینی به آتش کشیدند و آن را کاملاً نابود کردند. در این واقعه، مهاجمان با سلاح سرد به افراد حاضر در مسجد حمله و آنها را به شدت مجروح کردند. همچنین امام جماعت مسجد را نیز با بریدن گلویش به شهادت رساندند.
همزمان با ۲۴ خرداد ۹۷ ، پلیس آفریقای جنوبی از حمله خونین به مسلمانان این کشور خبر داد. پلیس آفریقای جنوبی اعلام کرد در نخستین ساعات روز پنجشنبه، یک فرد مسلح به سلاح سرد به مسجد شهر مالموزبری حمله کرده است. در این حمله دو مسلمان کشته شدند. شهر مالموزبری در غرب شهر کیپ‌تاون قرار دارد.
کشور رنگین‌کمان
آفریفای جنوبی در حاشیه جنوبی قاره آفریقا و در محل تلاقی دو اقیانوس اطلس و هند قرار دارد. این کشور سه پایتخت متفاوت دارد؛ قوه مجریه در پروتوریا، پارلمان در کیپ تاون، و قوه قضائیه در بلوم فونتین مستقر است. پرجمعیت‌ترین شهر جمهوری آفریقای جنوبی، ژوهانسبورگ است.
این کشور به نام «رنگین کمان» معروف است؛ این اصطلاح را اسقف اعظم دسموند توتو خلق کرد و بعدها رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی، نلسون ماندلا به عنوان استعاره‌ای برای توصیف پیشرفت‌های جدید تنوعات فرهنگی نشئت گرفته از ایدئولوژی آپارتاید، از آن استفاده کرد.
دین و زبان
جمهوری آفریقای جنوبی با کشورهای نامیبیا، بوتسوانا، زیمبابوه، موزامبیک، سوازیلند و لسوتو هم‌مرز است. آفریقای جنوبی به دلیل مهاجرت افراد از دیگر کشورها، از نظر نژادی بسیار متنوع است. بزرگترین جمعیت‌های دورگه اروپایی و هندی در آفریقا، در این کشور مستقر هستند. سیاه‌پوستان آفریقای جنوبی کمتر از ۸۰ درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند. آفریقای جنوبی ۱۱ زبان رسمی دارد؛ ۹ زبان از زبان‌های آفریقایی خانواده بانتو و دو زبان اروپایی که یکی از آنها زبان آفریکانس است و از هلندی ریشه گرفته و زبان اکثریت سفیدپوستان و دورگه‌های این کشور به شمار می‌آید و دیگری زبان انگلیسی که در تجارت و عرصه عمومی استفاده بسیاری دارد، اما فقط پنجمین زبان پرگویشور در منازل است.
بر اساس سرشماری سال ۲۰۰۱، مسیحیان ۷۹,۸ درصد جمعیت آفریقای جنوبی را تشکیل می‌دهند. مسلمانان ۱.۵ ، هندوها ۱.۲ ، دین سنتی آفریقایی ۰.۳ و یهودیت ۰.۲ درصد جمعیت این کشور را به خود اختصاص داده‌اند.
دوربان، شهری از آفریقای جنوبی است که ساکنین آن را بومیان سیاه‌پوست آفریقایی، مهاجران هندی و پاکستانی تشکیل می‌دهند. بخش اعظم مهاجران هندی و پاکستانی، مسلمانان اهل سنت هستند، ولی تعدادی خانوارهای شیعه نیز در بین آنها وجود دارند.
کیپ‌تاون
کیپ‌تاون، به علت جذابیت طبیعی گسترده‌اش، از زیباترین و ارزشمندترین شهرهای نیمه جنوبی قاره آفریقا تلقی می‌شود. این شهر در سال‌های اخیر به دلیل زیربنای مدرن، ساختار بین‌المللی و همچنین آمادگی بسیار برای پذیرش تنوع فرهنگی، به مکانی بسیار مطلوب برای زندگی تبدیل شده است. کیپ تاون، نخستین شهری بود که در اواسط قرن هفدهم میلادی از سوی مهاجران اروپایی در آفریقای جنوبی تأسیس و به همین دلیل به نام شهر مادر مشهور شد.
از آنجا که این شهر در حال حاضر پذیرای پارلمان ملی و محل اقامت رسمی ریاست جمهوری است، از نظر سیاسی یکی از شهرهای مهم کشور آفریقای جنوبی به شمار می‌آید. کیپ تاون با حدود ۲۰۰ مسجد فعال متعلق به اهل سنت در کنار بنیادهایی مثل دانشگاه اسلامی، مراکز اسلامی، نهادها و ...، بزرگترین جمعیت مسلمان را در خود جای داده است؛ علاوه بر این، این شهر دارای بیشترین تمرکز جمعیت شیعه در یک شهر نسبت به دیگر شهرهای آفریقای جنوبی است.
اسلام در دوردست‌ها
اسلام در آفریقای جنوبی میراث تبعیدشدگان سیاسی از جنوب شرق آسیاست که به اجبار کشورهای استعماری اروپا به این سواحل آورده شدند؛ افرادی که در سرزمین خودشان با این استعمار مبارزه کرده بودند. این اتفاق به وجودآورنده جامعه مسلمانی بود که به تدریج بخشی مهم و مؤثر از جامعه گسترده آفریقای جنوبی را تشکیل داد.
انقلاب اسلامی نیز نخستین بذر تشیع را در آفریقای جنوبی کاشت و عده زیادی اعم از مسلمانان و غیر مسلمانان را در این کشور به سوی خود جذب کرد. این احساس هماهنگی و نزدیکی، به تدریج با حمایت مؤسسات شیعی از سراسر دنیا تقویت شد و جامعه نوپای شیعه به وجود آمد.
جامعه شیعی
جامعه شیعه در این شهر شامل افراد و گروههای مختلفی است که فعالیت هایشان را از منازل و مساجد اهل سنت در اواخر دهه ۱۹۸۰ آغاز کردند. از آن زمان جامعه شیعی همچنان به رشد سریع خود ادامه داده است؛ این جامعه شیعی تا حد زیادی شامل آن عده از اهالی آفریقای جنوبی است که مکتب اهل بیت (ع) را با دل و جان خود دریافته است.
این عده آمیخته با آزاداندیشی در چنین اجتماع کوچکی، گلچینی از شیعیان محلی، اعراب، اهالی آفریقای شرقی، اروپا، ایرانیان، پاکستانی‌ها و شیعیان ترک‌تبار را فراهم کرده است. جامعه نوپای شیعی کیپ تاون، در طول ۳ دهه که از زمان شکل‌گیری آن در این منطقه می‌گذرد، با چالش‌های جدی روبرو شده و فشارهای متعددی را از جانب همتایان خود در بین مسلمانان تحمل کرده است، اما این اقلیت شیعی همچنان طلایه‌دار وحدت در میان مذاهب اسلامی بوده و گام‌های بلندی برای توسعه آن برداشته است.
پیروان اهل بیت(ع) در کیپ‌تاون نقش برجسته‌ای در طرح گفت‌وگو و همکاری با ادیان دیگر در سطح شهر دارند و از روابط دوستانه با رهبران و پیروان ادیان دیگر برخوردار هستند که این روابط، موجب استحکام موقعیت شیعه در سطح جامعه کیپ‌تاون شده است./۸۴۷/۱۰۱/ع
آزاده غلامی/ایکنا