بررسی مبنای کلامی و فقهی زیدیه در کتاب ادیان و مذاهب یمن

به گزارش خبرنگار سرویس کتاب و نشر خبرگزاری رسا، مؤسسه انتشارات زمزم هدایت وابسته به پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (علیه‌السلام) کتاب ادیان و مذاهب یمن با تأکید بر مبنای کلامی و فقهی زیدیه نوشته علی کارشناس را با نظرات علمی مسعود اسدی  روانه بازار نشر کرده است.

یمن کشوری در قاره آسیا در جنوب شبه جزیره عربستان است. این کشور سابقه‌ای دیرینه در اسلام و تشیع دارد و یمن تنها کشوری است که مردمش بدون جنگ تسلیم امام علی فرستاده پیامبر اسلام شدند و به اسلام گرویدند.

مسلمانان یمن، هم در تحکیم تشیع بعد از ماجرای سقیفه نقش داشتند، هم در دعوت از امام علی برای خلافت بعد از قتل خلیفه سوم، اهالی یمن از جدی‌ترین مخالفان معاویه بودند. در واقعه عاشورا چند مسلمان اهل یمن در دفاع از امام حسین حضور داشتند.

از سال 280 ق شیعیان زیدی در حکومت تشکیل دادند و از آن زمان یمن مرکز زیدیه محسوب می‌شود.

سه ویژگی فرهنگی و اجتماعی خاص یمنی‌ها مانند همزیستی مذهبی مسالمت آمیز پیروان مذاهب شیعی و سنی در این کشور، ساختار قبیله‌ای و تمایلات فرهنگی و اجتماعی استقلال خواهانه است که در نظام قبیله‌ای است که عرف و رسم قبایل در بسیاری از موارد برتر از قوانین دولتی جای می‌گیرد و می‌شود از این ویژگی برای مقاومت در مقابل ائتلاف سعودی و در آخر نوعی ملی‌گرایی و گرایشات ملی‌گرایانه تاریخی و استقلال‌طلبی در کنار دو ویژگی دیگر راه را برای نفوذ و شکست یمن بر عربستان سعودی و ائتلافش بسته است و می‌توان بهترین بهره را از این ویژگی‌ها گرفت.

ساختار کتاب

بیش از چهار سال از جنگ تحمیلی عربستان سعودی بر مردم مظلوم یمن می‌گذرد. این جنگ از فروردین 1394 آغاز شد و با ورود آشکار رژیم صهیونیستی، آمریکای جنایتکار و حمایت‌های دولت‌های عرب از این اقدام، ابعاد تازه‌ای به خود گرفت. متأسفانه این مسئله، با وجود ابعاد گوناگون مهمی که تاکنون داشته، بازتاب بسیار ضعیفی در مجامع ضد استکباری به‌ویژه ایران داشته و این خود مظلومیتی است مضاعف بر شیعیان حضرت علی (ع) و ذریه پاک فاطمه زهرا (س) که به جرم استکبارستیزی و پافشاری بر آیین و اعتقادات خود زیر بار سنگین‌ترین و بی‌رحمانه‌ترین هجمه‌های خونین استکبار و ایادی خود فروش آن، در قالب جنگی کاملاً نابرابر، قرار گرفته‌اند.

نگارنده این سطور، در پی آن است که در این سکوت بهت‌آور سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی، از مشی مذهبی و ایدئولوژیک شیعیان یمن و مبارزان الحوثی و انصار الله پرده برداشته و اعلام کند که این ارادتمندان مکتب علی بن ابیطالب (ع) و پیروان خط خمینی کبیر (ره) و امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی) هستند.

از سویی دیگر از جمعیت 27 میلیونی یمن، حدود 5 میلیون از سادات و ذریه پیامبر بوده، که 90 درصد آن‌ها حسنی و بقیه سادات حسینی‌اند و این مسائل نیز بر اهمیت این پژوهش می‌افزاید. بنابراین ضرورت تقریب میان مذاهب اسلامی، به‌ویژه مکتب و مذهب اهل‌بیت علیهم‌السلام، انجام دادن این پژوهش را ضروری می‌نماید.

هدف اصلی از این پژوهش، بررسی جغرافیای مذهبی یمن، تبیین مبانی فقهی، کلامی، سیاسی – اجتماعی زیدیه و انصار الله است و نتایج مورد انتظار این پژوهش عبارت‌اند از:

1- بررسی ادیان، مذاهب و قبایل یمن؛

2- تبیین اعتقادات، احکام فقهی و مشی سیاسی زیدیه و انصار الله؛

3- بررسی احزاب و جریان‌های سیاسی اثرگذار در یمن؛

4- تقریب میان مذهب زیدیه و امامیه؛

 که در پنج فصل با عناوین ذیل بررسی‌شده است:

کلیات و مفاهیم، ادیان و مذاهب یمن (موقعیت جغرافیای، اعتقادات و احکام فقهی)، بررسی فرقه‌ها، اعتقادات و احکام فقهی زیدیه و انصار الله، احزاب و جریان‌های سیاسی و تأثیرگذار در یمن و پاسخ به پرسش‌های درباره یمن.

برشی از کتاب:

علت خنجر بستن یمنیان

خنجر یمنی‌ها یا «جنبیه» قرن‌هاست که با فرهنگ قبیلگی یمن درآمیخته است. خنجری گه قدمت آن به 3 هزار سال پیسش از میلاد مسیح بازگشته و با وجود گذشت هزار سال، همچنان بخشی جدای ناپذیر از فرهنگ عمومی یمنی‌هاست. در یمن از جنبیه به‌عنوان نماد مردانگی و ابهت نام برده شده؛ تا جایی که، افراد را بر مبنای خنجری که بر کمر بسته‌اند، می‌شناسند. یمنی‌ها فارغ از دین، نژاد و فرقه‌شان از این خنجر در مناسبت‌های گوناگون و آیین‌هایشان استفاده می‌کنند. برخلاف آنکه این خنجر یک سلاح سرد است، ولی در بیشتر مواقع یمنی‌ها با افتخار آن را با خود حمل می‌نمایند. خنجری که زیدی‌ها یمن همواره بر پر شال یا کمربند خود دارند، اشاره به همین مفهوم اعتقادی دارد که امام باید همیشه قائم بالسیف باشد.

زیدی‌ها معتقدند که همواره باید آماده قیام بود. آن‌ها بر این عقیده‌اند که امام آخرالزمان از نسل پیامبر اکرم و قائم به سیف است؛ بدین معنا که هر کس که با سلاخ قصد قیام داشته باشد، باید او را یاری کند و این نمادی است برای همراهی آن امامی که با شمشیر قیام خواهد کرد.

مؤسسه انتشارات زمزم هدایت کتاب ادیان و مذاهب یمن با تأکید بر مینای کلامی و فقهی زیدیه را در 259 صفحه با شمارگان 5۰۰ نسخه به قیمت 31000 تومان روانه بازار نشر کرده است.