گزارشی از نشست «نقش حوزه در تأمین محتوای دینی برای سینما و رسانه‌ها»
نشست «نقش حوزه در تأمین محتوای دینی برای سینما و رسانه‌ها»، به همت خبرگزاری رسا و معاونت تبلیغ حوزه‌های علمیه در سالن اجتماعات خبرگزاری رسا برگزار شد.
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، نشست «نقش حوزه در تأمین محتوای دینی برای سینما و رسانه‌ها» امروز، ۱۱ آبان‌ماه، به همت خبرگزاری رسا و معاونت تبلیغ حوزه‌های علمیه در سالن اجتماعات خبرگزاری رسا برگزار شد.
در این نشست، جمعی از اساتید حوزه، پژوهشگران و فعالان فرهنگی و رسانه‌ای به بررسی ظرفیت‌ها و چالش‌های ارتباط میان نهاد روحانیت و عرصه هنر پرداختند و با تأکید بر ضرورت بازتعریف رابطه حوزه با هنر، خواستار شکل‌گیری گفتمان جدیدی در تعامل طلاب با فضای فرهنگی و هنری کشور شدند.
در این نشست حجت‌الاسلام محمود مقدمی با اشاره به ضرورت تحقق فرمایشات مقام معظم رهبری در زمینه ارتباط حوزه‌های علمیه با اصحاب فرهنگ و هنر، به تبیین روند شکل‌گیری طرحی پژوهشی در این زمینه پرداخت.
وی اظهار داشت: سال ۱۴۰۲ حضرت آقا سخنرانی بسیار مهم و پرمحتوایی ایراد فرمودند که واجد کلیدواژه‌ها و محورهای راهبردی متعددی بود. با توجه به ارتباط مستقیم آن بیانات با مأموریت‌های تبلیغی و فرهنگی ما، تصمیم گرفتیم آن را به‌صورت ویژه مورد بررسی قرار دهیم.
حجت‌الاسلام مقدمی با اشاره به بخش مهمی از بیانات رهبر معظم انقلاب که فرمودند: چند سال قبل تعداد زیادی از سینماگران کشور با بنده دیدار داشتند؛ در آن جلسه گلایه‌هایی مطرح کردند و من به این نتیجه رسیدم که ما گاهی توقع زیادی از آنان داریم؛ ما چه زمانی معارف لازم را در اختیار این‌ها گذاشته‌ایم که اکنون انتظار داریم بر اساس این معارف فیلم بسازند؟ مواد را باید ما در اختیارشان قرار دهیم؛ بیان داشت: این سخن به‌روشنی نشان می‌دهد که یکی از وظایف مهم حوزه‌های علمیه و نهادهای تبلیغی، تأمین و آماده‌سازی مواد خام معرفتی و دینی برای هنرمندان، فیلم‌سازان و اصحاب قلم است. رهبر معظم انقلاب این مسئولیت را بر عهده مبلغان، پژوهشگران و اندیشمندان دینی گذاشته‌اند تا بتوانند زمینه تولید آثار هنری مبتنی بر معارف اسلامی را فراهم کنند.
در ادامه حجت‌الاسلام محمدحسین پیشاهنگ با انتقاد از نگاه محدود حوزه به هنر گفت: متأسفانه برخی مدیران حوزوی درک درستی از اهمیت تولیدات هنری ندارند و همین ناآگاهی موجب کنار گذاشتن نیروهای خلاق و متعهد شده است.
وی با تأکید بر لزوم تغییر نگرش کلان حوزه نسبت به هنر بیان کرد: نمی‌توان با تربیت چند طلبه هنرمند یا تأسیس چند مرکز فرهنگی مدعی تحول شد؛ باید اکوسیستم حوزه تغییر کند، همان‌طور که از دل این نظام هزاران منبری تربیت شده‌اند. اگر ساختار، مسیر و زیست طلاب به سمت هنر هدایت شود، تربیت هنرمند دینی نیز به‌صورت طبیعی شکل می‌گیرد.
حجت‌الاسلام پیشاهنگ با انتقاد از برگزاری نشست‌های صوری میان حوزویان و هنرمندان گفت: جلساتی که در فضای رسمی و غیرواقعی برگزار می‌شود، نه تنها ارتباطی ایجاد نمی‌کند، بلکه فاصله میان دو گروه را بیشتر می‌کند. باید طلبه‌ها با حمایت معنوی حوزه وارد خانه سینما و جمع‌های واقعی هنرمندان شوند و در کنار آنان حضور مؤثر داشته باشند.
در ادامه حجت‌الاسلام محمدحسین سرانجام، با تأکید بر لزوم بازنگری در شیوه تعامل حوزویان با جامعه هنری، گفت: مسئله تأمین محتوای دینی برای هنرمندان در قالب رسمی و بخشنامه‌ای، رویکردی ناکارآمد و نادرست است و نمی‌تواند به تولید آثار مؤثر منجر شود.
وی با بیان اینکه هنرمندان یا از پیش دارای زمینه‌های مذهبی هستند یا اساساً دغدغه دینی ندارند، اظهار داشت: در هر دو حالت، تولید محتوای سفارشی از سوی نهادهای حوزوی تأثیرگذار نخواهد بود؛ زیرا هنرمندان مذهبی بر اساس زیست شخصی خود حرکت می‌کنند و دیگران نیز انگیزه‌ای برای ورود به فضای دینی ندارند. بنابراین مسئله اصلی، محتوای آماده نیست، بلکه ایجاد ارتباط فکری و تدریجی میان حوزه و هنرمندان است.
حجت‌الاسلام سرانجام تصریح کرد: گفت‌وگو با هنرمندان باید از مسیر افرادی صورت گیرد که سابقه حوزوی دارند و در طول سالیان، توانسته‌اند به زبان مشترک با جامعه هنری دست یابند. این ارتباط نباید مستقیم و دستوری باشد، بلکه باید در گذر زمان بر جهان‌بینی هنرمند اثر بگذارد تا او خود به خلق آثار دینی علاقه‌مند شود.
در انتها نیز حجت‌الاسلام سلمان رضوانی، عضو مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما، با اشاره به لزوم همگرایی میان نهاد دین و هنر، تأکید کرد: تا زمانی که نهاد حوزه و نهاد رسانه به درک متقابل و زبان مشترک نرسند، تولید آثار هنری دینی و اثرگذار ممکن نخواهد بود.
وی با بیان اینکه تجربه جشنواره‌های هنری طلاب نشان داده است ظرفیت‌های قابل‌توجهی در میان طلاب هنرمند وجود دارد، اظهار داشت: در سال‌های گذشته طرحی برای همکاری میان حوزه علمیه و حوزه هنری با هدف حمایت از طلاب هنرمند تدوین شد و حتی در مقطعی مورد تأیید قرار گرفت، اما به مرور دچار رکود شد. با این حال، همان تجربه نشان داد که طلاب می‌توانند در عرصه‌های هنری و رسانه‌ای نقش‌آفرینی مؤثر داشته باشند.
حجت‌الاسلام رضوانی با اشاره به دیدار خود و برخی از طلاب با رهبر معظم انقلاب و طرح پرسش درباره نسبت طلبگی و کار رسانه‌ای گفت: در آن دیدار، یکی از حاضران از رهبر انقلاب پرسید که آیا طلابی که وارد رسانه و هنر می‌شوند باید صرفاً در جایگاه کارگردان و تهیه‌کننده فعالیت کنند یا وظیفه‌ای فراتر دارند؟ رهبر انقلاب در پاسخ، به ضرورت شناخت عمیق هنرمندان از هنر و رسانه اشاره کردند و فرمودند: هیچ هنرمندی در خلأ رشد نمی‌کند؛ کسی که می‌خواهد در عرصه هنر نظریه‌پردازی کند، باید ابتدا خود اهل هنر باشد و زبان هنر را بشناسد.
ارسال نظرات