با گذشت حدود هشت‌ماه از آتش سوزی؛
قدیمی‌ترین حوزه علمیه کشور در حال تخریب کامل است
خبرگزاری رسا ـ حوزه علمیه امام حسن عسکری(ع) آمل پس از گذشت حدود هشت‌ماه از آتش سوزی امروز به ویرانه‌ای تبدیل شده است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در ساری، ساعت 16:21 روز یک شنبه هفتم شهریور سال گذشته خبری با این عنوان که «قدیمی‌ترین مسجد شهرستان آمل در آتش سوخت» بر روی تلکس خبری برخی خبرگزاری ها قرار گرفت که از سوی مخاطبان مورد توجه بود.
اما پس از پیگیری‌های خبرگزاری رسا در ساری، مشخص شد که محل آتش سوزی یکی از قدیمی‌ترین مدارس علمیه ایران و محل تحصیل علمایی چون حضرت آیت الله جوادی آملی، حسن زاده آملی، آیت‌الله پیشنمازی، آیت‌الله غروی، آیت‌الله فرسیو و آیت‌الله مقتدایی بوده است.
مدرسه علمیه امام حسن عسکری(ع) آمل از نخستین مدارس علمیه کشور و استان مازندران به شمار می‌‌رود و بر اساس اسناد موجود قدمت آن به قرن سوم هجری میرسد.
شهرستان آمل یکی از قدیمی‌ترین شهرهای مازندران به شمار می‌‌رود و کهن‌ترین حوزه‌های علمیه استان نیز در این شهر احداث شده است و سابقه این شهر در پرورش عالمان دینی در کشور آوازه‌ای بسیار دارد.
حوزه علمیه و مسجد امام حسن عسکری دو بنای مهم دینی و تاریخی استان مازندران به شمار می‌‌رود که در کنار هم بنا شده‌اند و این مسجد در ضلع شمال غربی شهر آمل در منطقه پایین بازار واقع شده که تاریخ بنای اولیه آن معلوم نیست، اما روایت شده که آن بنا به قرن هشتم هجری میرسد.
به اعتقاد عده‌ای نیز این مسجد به دستور ناصر کبیر (ناصرالحق) در قرن سوم قمری ساخته شده که اگر این نظریه درست باشد گفته می‌شود قبل از ساخت مدارس سه‌گانه نظامیه توسط خواجه نظام‌الملک این مدرسه از نخستین مدارس بنا شده در ایران است که مدارس نظامیه در قرن پنجم هجری و زمان حکومت سلجوقیان از سوی این فرد بنا شد.
این مدارس سه گانه شامل حیاطی است که سه ضلع غربی و شرقی آن ساختمان دارد و بنای غربی شامل شبستان و بنای شرقی پلکانی است در وسط که به ایوانی منتهی می‌شود.
در بالای ورودی این مسجد گلدسته‌ای هشت ضلعی آجری با بامی سفال پوش ساخته شده و بر دیواره گلدسته نقش و نگاری گچکاری به معماری دوره قاجار به ویژه نقش سرو همچنین گل بوته‌های اسلیمی و نقش‌های هندسی در هر ضلع آن بنا شد است و این بنا در سال 79 در فهرست آثار میراث فرهنگی کشور ثبت شده است.
حجره‌های این مسجد تاریخی به ویرانه تبدیل شده و تنها گلدسته آن عبوری برای مشاهده کردن نقش و نگار معماری معماران آن زمان باقی مانده است.
این اثر تاریخی ماندگار به عنوان سنبل مدارس علمیه به عنوان یکی از قدیمی ترین مدارس علمیه کشور به دلایل نامعلومی دچارآتش سوزی شد و بخش عمده ای ازاین بنای تاریخی درآتش خاکسترشد.
ابهام در نحوه آتش سوزی این بنای تاریخی
البته علیرغم اعلام نظرکارشناسان سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری آمل که پس از دو روز بررسی شی بیرونی را عامل آتش سوزی با قدمت ترین بنای حوزوی کشور اعلام کردند، اما هنوز ابهاماتی درخصوص نحوه آتش سوزی در این میراث ماندگارکشور باقیمانده است که درجای خود مسؤولان باید پاسخگوی آن باشند والبته غرض دراین نوشتار نیز مسأله اصلی عامل آتش سوزی نیست.
متأسفانه گزارش های گوناگونی از بی توجهی میراث فرهنگی مازندران نسبت به این گونه بناها را در طی چند سال اخیر شاهد بودیم که حجره محل تحصیل آیت الله شهید شیخ فضل الله نوری، بیت و حوزه علمیه آیت الله کوهستانی (ره) واین بار نیز مدرسه علمیه امام حسن عسکری (ع) یادگار علمای بزرگ شیعه نمونه های بارزی از این مسأله در مازندران بوده است.
آتشیار سوم مهرداد کربلایی زاده، مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمینی شهرداری آمل، دو روز پس از آتش سوزی مدرسه علمیه امام حسن عسکری(ع) آمل یعنی روز سه شنبه در جمع خبرنگاران شی بیرونی را مهم ترین عامل آتش سوزی قدیمی ترین حوزه علمیه کشور که روز یک شنبه در آتش سوخت بوده است اعلام کرد و افزود: کارشناسان این سازمان اعتقاد دارند که یک شی خارج از فضای حوزه و مسجد موجب ایجاد آتش سوزی در این مدرسه علمیه شده است، اما ایشان ذکر نکرده است این شی بیرونی چه بوده و از کجا آمده است.
وی با بیان این‌که کارشناسان این سازمان پس از دو روز پیگیری مواردی مبنی براین‌که سیم های فرسوده برق عامل این آتش سوزی باشد یافت نشد، خاطرنشان کرد: با بررسی صورت گرفته برق این مدرسه علمیه قدیمی نیز مدت طولانی قطع بوده است.
مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی آمل با اشاره به این که در مجموعه کناری این مسجد واحدهای ساختمانی در حال احداث هستند که سهل‌انگاری از سوی مجموعه بیرونی بعید نیست، گفت: عاملی مانند ته سیگار که بر اثر بی‌احتیاطی کارگران و قابل اشتعال بودن سقف ایزوگام و چوبی این مجموعه در این حریق بود، بعید نیست.
وی افزود: تقریبا کارشناسی‌های آتش‌نشانی در این مجموعه به پایان رسیده و بقیه بررسی‌ها توسط نیروهای انتظامی و امنیتی قابل بررسی و در صورت نیاز این مجموعه در کار کارشناسی حریق تجدیدنظر می‌شود.
مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمینی شهرداری آمل تصریح کرد: بر اثر آتش سوزی روز یک شنبه قسمت های کامل سقف این مدرسه علمیه قدیمی که از جنس چوب و ایزوگام بود به طور کامل سوخت.
آتشیار سوم کربلایی با بیان این‌که این آتش سوزی در کمتر از یک ساعت با حضور مأموران آتش نشانی و نیروهای مردمی مهارشد، خاطرنشان کرد: در این آتش سوزی خوشبختانه هیچ گونه خسارتی به مسجد و مناره قدیمی امام حسن عسگری ( ع ) مجاور این حوزه که مربوط به سدهای سوم و چهارم هجری بود، وارد نشد که البته تصاویر منتشر شده در خبرگزاری رسا پس از آتش سوزی این بنای تاریخی نشان می دهد چیزی از این بنای ماندگار باقی نمانده است.
وعده مسؤولان میراث فرهنگی برای مرمت و بازسازی
سرپرست میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آمل روز سه شنبه نهم شهریور در حاشیه بازدید از مدرسه علمیه امام حسن عسکری(ع) آمل در جمع خبرنگاران با اشاره آتش سوزی روز یک شنبه این اثر تاریخی ارزشمند و تخریب بخشی از فضای این حوزه، از بازسازی و مرمت دوباره این میراث ماندگار خبر داد.
ولی الله چلابی، سرپرست میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آمل، با بیان این که در بودجه سال آینده اعتباری برای بازسازی و مرمت دوباره این حوزه پیش بینی خواهیم کرد، افزود: درصدد هستیم تا از محل بودجه خسارتی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران این بنای با ارزش تاریخی را بازسازی کنیم.
وی با اشاره به این که سقف مدرسه علمیه امام حسن عسگری ( ع ) آمل که از جنس چوب و ایزوگام بود به طور کامل در آتش سوخت، ادامه داد: کار بازسازی مجدد این اثر ماندگار در دستور کار میراث فرهنگی قرار دارد.
چلابی با اشاره به این که کار بازسازی و مرمت مدرسه علمیه امام حسن عسکری (ع) آمل از سال گذشته آغاز شده است، ادامه داد: این عملیات اجرایی در حدود 55 درصد نیز پیشرفت فیزیکی داشته است.
وی خاطر نشان کرد: برای مرمت و بازسازی کامل این مدرسه علمیه که شامل گچبری های داخل بنا، پوشش های سفالی، کانال و شبکه های زهکش برای خارج کردن رطوبت داخل بنا و اقدامات نورپردازی است؛ در مجموع به بیش از 700 میلیون ریال اعتبار نیاز است.
223 روز از آتش سوزی می گذرد، اما......
و اما امروز شنبه 20 فروردین سال 90 است و حدود هشت ماه و یا دقیق تر 223 روز از آتش سوزی روز هفتم شهریور سال گذشته قدیمی ترین مدرسه علمیه کشور می گذرد، اما با حضور در حیاط داخلی این مدرسه آثاری ازتکه چوب های سوخته شده به چشم می خورد و خبری از مرمت وباز سازی نیست.
متأسفانه ماندگارترین بنای تاریخی کشور که روزی محل تحصیل علمای بزرگی بود، امروز به حال خود رها شده و به ویرانه ای تبدیل شده است.
توسعه صنعت گردشگری در مازندران به عنوان از محورهای برنامه چهار مورد تأکید قرار گرفته و همواره متولیان این حوزه در کشور یکی از محورهای توسعه استان را نیز تقویت مسأله گردشگری بنا نهاده اند، اما متأسفانه متولیان حوزه گردشگری علیرغم وجود پتانسیل های مذهبی و دینی بسیار زیاد دراستان، همه توان خود را در توسعه هتل ها، ساحل، دریا و جنگل صرف می کنند که متأسفانه کم توجهی و یا بهتر بی توجهی به گردشگری مذهبی و تقویت توریسم مذهبی این پتانسیل مهم مازندران را به ورطه فراموشی سپرده است.
سخنی با مسؤلان دینی و فرهنگی
مسؤولان باید توجه داشته باشند این چنین بناهای تاریخی، میراث ماندگار علمای بزرگ اسلام است که باید با نگهداری از آن به نسل های آینده منتقل شود و نباید به دلیل بی توجهی به ورطه نابودی هدایت شوند.
متأسفانه بسیاری از همین بناهای مذهبی که در بالا ذکر شده است این میراث‌های ماندگار استان ولایت‌مدار مازندران را در چند قدمی نابودی قرار داده است که ادامه بی توجهی به این اماکن تاریخی فراموشی تاریخ تشیع را درپی خواهد داشت.
حال باید پرسید: مسؤلان دینی و فرهنگی استان که چند ماه قبل از سفر دور سوم هیأت دولت به مازندران از تهیه و تدوین بسته جامع فرهنگی برای ارائه به دولت خبر داده بودند، آیا در این بسته خود توجهی هم به میراث ماندگار علما و بزرگان دینی ما داشته اند یا ... ؟/950/گ502/س
ارسال نظرات