ماندگاری اندیشه امام حسین، ابزارها و آسیب‌ها
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، پایان نامه «ماندگاری اندیشه امام حسین(ع)، ابزارها و آسیب‌ها» پژوهشی از «سید هاشم سیدی» به بررسی عوامل ماندگاری قیام عاشورا و آسیب‌های ماندگاری این نهضت اهتمام ورزیده است.
بر اساس این گزارش، در چکیده این پایان نامه می‌خوانیم:
چکیده:
اندیشه پاک، والا و الهی امام حسین(ع) که مبتنی بر خدامحوری، ظلم ستیزی، عدالت خواهی و احیای دین پیامبر(ص) و سیره امیرالمؤمنین(ع) است، منتهی به قیام بزرگ عاشورا گردید. حرکتی که برای همیشه دین را بیمه نمود و بیشترین تأثیر را در حفظ اسلام و احکام متعالی آن داشت. این اندیشه بعد از گذشت قرن‌ها همچنان بر پیشانی تاریخ و تفکر بشر می‌درخشد. ما در این رساله به این موضوع پرداختیم که عوامل ماندگاری این اندیشه چیست و چه آسیب‌هایی آن را تهدید به آن می‌کند. مهم‌ترین عامل ماندگاری که از آیات قرآن هم استدلال شده، خدامحوری این اندیشه است.در کنار این عامل مهم عواملی مانند شهادت به عنوان گذرگاهی به سوی حیات ماندگار، اسارت و پیام رسانی اهل بیت(ع)، زیارت حضرت سیدالشهدا، و سوگواری و عزاداری همیشگی برای آن حضرت در جاودانگی این اندیشه نقش مهم و اساسی را داشتند. آسیب‌هایی هم جاودانگی این اندیشه را تهدید می‌کند که عبارتند از: برداشت‌های غلط از قیام و اندیشه های امام حسین(ع)، تحریف وقایع عاشورا که در نهایت منتهی به تحریف اندیشه امام(ع) می‌گردد و در کنار این‌ها بیان مطالب تحقیرآمیز در خصوص امام حسین(ع) که از ناحیه دوستان بسط داده می‌شود که همه آن‌ها به عنوان خطری بزرگ این اندیشه الهی را تهدید می‌کنند.
اهداف و فواید تحقیق:
1- تبیین اندیشه امام حسین(ع) برای سوق دادن اندیشه بشر به سمت زندگی معنوی و خدا محورانه.
2- شناخت ابزارهایی که باعث ماندگاری این اندیشه شده است.
3- آسیب شناسی ابزارها و عوامل ماندگاری.
4- پیراسته کردن عوامل ماندگاری از نگاه هدف انگارانه به آن‌ها.
5- اندیشه والای امام حسین(ع)، عامل احیای معنوی حقیقی در زندگی انسان.
عوامل ماندگاری اندیشه امام حسین(ع):
الف) اندیشه الهی و خدا‌محورانه: مهم‌ترین عامل ماندگاری هر چیز از دیدگاه قرآن و سنت، اتصال به ذات اقدس پروردگار است. هر موضوعی به هر اندازه به خداوند نزدیک‌تر و نسبت آن به خداوند بیشتر باشد، ماندگارتر است.
ب) قیام و هماهنگی آن با فطرت: وقتی انسان کاملی مثل ایشان بنا به تقدیر الهی قرار گرفته است، برای همیشه به عنوان اسوه و الگو برای همه انسان‌ها باقی بماند، باید به گونه ای بیندیشد و عمل کند که برای مردم قابل فهم باشد. همه انسان‌ها فطرتاً خداباور
هستند. خدایی بودن اندیشه امام حسین(ع) آن را با فطرت انسانی هماهنگ می‌کند.
ج) شهادت گذرگاهی به سوی حیات ماندگار: در فرهنگ دینی و قرآنی ما شهید دارای ماندگاری و حیات جاودانه است و شهادت، خود گذرگاهی به سوی حیات ماندگار است و در حوزه اندیشه الهی که نشأت‌گرفته از فرهنگ قرآن و تعالیم آسمانی آن است، حیات دائم با مبادله جان با خدا میسر می‌شود و شهادت در راه خدا آب حیات این مکتبِ مبتنی بر وحی است.
د) اسارت و پیام رسانی: بیان شیوه‌ها و ابزارهای تبلیغ: پیام رسانی هر جریانی ابزار و شیوه های متناسب با آن حرکت و جریان را می‌طلبد. بر این اساس، اهل بیت(ع) از تمام روش‌های مرسوم تبلیغی در آن زمان برای بیان حرکت و قیام امام حسین(ع) استفاده نمودند که در این جا به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود: 1- فرصت سازی. 2- هماهنگی در تبلیغات و بهره گیری از درون مایه تبلیغی. 3- رجز و شعر. 4- احتجاج و گفتگو. 5- خطبه.
آسیب‌های ماندگاری اندیشه امام حسین(ع):
الف) آسیب‌های فکری و اندیشه ای:
1- برداشت‌های غلط از قیام امام حسین(ع): از زمان قیام امام حسین(ع) تاکنون همواره پرسش‌هایی در میان اندیشمندان و مردم مطرح بوده است یکی از علت‌های این پرسش‌ها چند بعدی بودن این نهضت عظیم است. نکته دیگری که تحلیل این حادثه را مشکل می‌کند، عکس‌العمل مردم در مقابل کشته شدن امام(ع) است. با عنایت به این موضوعات از زمان وقوع حادثه تا به امروز هم‌اندیشان مسلمانی که با تاریخ عاشورا سر و کار داشته به فراخور فهم خود برداشت‌هایی از این واقعه داشته و درباره آن سخن گفته‌اند.
2- تلقی شکست از شهادت: اگر مفهوم شهادت در راه خدا به درستی تبیین نگردد، و جایگاه آن در طلب رضایت خداوند و تأثیر آن در تغییر سرنوشت انسان و جامعه معلوم نگردد، بسیاری از کنار آن به سادگی گذشته و حتی شاید حرکت امام را یک حرکت شکست خورده تلقی کنند.
ب) آسیب‌های تاریخی: در اینجا به دو نوع از مهم‌ترین آسیب‌هایی که متوجه این حرکت عظیم شد، می‌پردازیم:
1- تحریف قیام امام حسین(ع):
تحریف از ناحیه دشمنان: مهم‌ترین تحریف آنان نسبت به نهضت مقدس عاشورا، افتراء، اتهام به فساد، اخلال و تفریق کلمه و ایجاد اختلاف است. این تحریف در حادثهی عاشورا از همان ابتدای نهضت از سوی دشمن به صورت کاملاً حساب شده و جدی انجام گرفت به عناوین مختلف حرکت امام حسین(ع) را خروج از امت، دنیاطلبی، ریاست خواهی و حکومت دنیوی قلمداد می‌کردند.
تحریف از ناحیهی دوستان: کار جعل به وسیلهی دوستان در بسیاری از موارد هم از روی عمد بوده است که یا برای کسب منافع دنیوی بوده است یا این که قصد حاصل معنوی است این که برای گریاندن بیشتر مردم وقایعی را جعل می‌کند. و عامل دیگر تمایل به افسانه سازی و اسطوره سازی از سوی دوستداران است.
2- تحقیر قیام امام حسین(ع): گاهی برای مظلوم نمایی بیشتر و تحت تأثیر قرار دادن خوانندگان آثار یا مستمعینِ منابر مطالبی نقل می‌شد که باعث تحقیر امام حسین(ع) و اندیشهی والا و الهی او می‌شود. امام حسین(ع) که تمام هستی خویش را در طبق اخلاص گذاشته، آیا شایسته است که به لیلا بگوید: «به خیمه برو و موی خود را پریشان کن و باری سلامت علی اکبر دعا کن.»؟!
ج) آسیب‌های رفتاری: متأسفانه بسیاری از زوار و متوسلین به حضرت اباعبدالله(ع) در صدد کسب معرفت در زیارت و توسل نیستند. معرفت به امام(ع) شرط اصلی ایمان است که امام (ع) می‌فرماید: «هر کس بمیرد و امام زمان خویش را نشناسد، بر مرگ جاهلیت از دنیا رفته است.»
شایان ذکر است، پایان‌نامه «ماندگاری اندیشه امام حسین(ع)، ابزارها و آسیب‌ها» پژوهش پایانی «سید هاشم سیدی»، برای اخذ مدرک سطح 3 حوزه علمیه قم در سال 1390 دفاع شده است و استاد راهنمای آن «حجت‌الاسلام حامد منتظری مقدم» و استاد مشاور آن « آیت الله محسن حیدری» است./919/پ201/ن