نامه شماری از فعالان رسانه‌ای به ضرغامی درباره مناظره انتخاباتی
به گزارش خبرگزاری رسا، شماری از فعالان رسانه‌ای در نامه ای به رییس سازمان صدا و سیما خواستار تغییر محتوای مناظرات انتخاباتی شدند. متن این نامه بدین شرح است:
باسمه تعالی شأنه العزیز
جناب آقای مهندس عزت الله ضرغامی
رئیس محترم سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
سلام علیکم؛
در آستانه حماسه سیاسی 24 خرداد شاهد، تلاش شبانه روزی شما و همکارانتان برای برگزاری باشکوه‌ترانتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری هستیم.
تجربه‌های گذشته، مقتضیات زمان و کارشناسی‌های آن سازمان بزرگ، در این دوره بدین‌جا رسیده که بار اصلی تبلیغات ریاست جمهوری را به دوش بکشد و هم از صرف هزینه‌های گزاف بکاهد و هم فرصتی کافی و برابر در اختیار نامزدهای محترم ریاست جمهوری قرار دهد و هم امکان مقایسه و سنجش و گزینش را برای ملت حماسه ساز ایران اسلامی فراهم سازد.
اجرای اولین مناظره تلویزیونی، با ذهنیت پیشین و با همه محسناتی که داشت، انتقادات جدی را به بار آورد که بی‌تردید توجه به این نقدها در آینده راهگشا خواهد بود.
این مناظره رضایت نامزدها را نیز درپی نداشت و انتظار بیشتری از صدا و سیما را ایجاد کرد. گرچه در رعایت اصول اخلاقی و نظم و ترتیب و نیز اصل محتوای پرسش‌ها و اجرای مؤدبانه مجری برنامه نمی‌توان تردید داشت.
یکی دیگر از ابتکارات ارزشمند این دوره از برنامه‌های تبلیغاتی، جدا سازی محورهای اقتصادی، فرهنگی و سیاسی از یکدیگر است که مخاطبان را در فهم و گزینش بهتر، همراهی می‌کند و مرد هر میدان را بهتر می‌شناساند.
اما باید به چند نکته توجه داشت:
1. تمرکز مردم و کاندیداها در این دوره بر روی برنامه‌های صدا و سیما بوده و کم‌تر بر روی برنامه ستادی و تبلیغات هزینه‌بر، سرمایه گذاری شده است.
2. همه می‌دانند که هیچ کاندیدایی توانایی کامل و تخصص جامع ندارد و پرسش و پاسخ‌ها برای مچ گیری نیست. این مناظرات با هدف روشن شدن زوایای برنامه‌ها و منش افراد است. پاسخ دادن به این حجم پرسش‌های تخصصی هم بدون مشاوره، دشوار خواهد بود به ویژه آن که متن پرسش‌ها همانند کنکور، محرمانه نگه داشته شده بود و هر نامزد در عمل وارد یک تست هوش هم می‌شد که مشخص شود چقدر توانایی بازیابی اطلاعات را دارا است! از سوی دیگر، رئیس جمهور منتخب نیز قرار نیست در تمام ساحت‌ها، کارشناس ارشد باید باشد؛ نظر و تصمیم نهایی رییس جمهور برآیند نظرات نخبگان و مشاوران زبده اوست؛ پس باید سازو کاری فراهم شود که هر نامزد فرصتی برای مشاوره با تیم کارشناسی خود داشته باشد.
3. انتظار این بوده که حماسه سیاسی و شور و هیجان سیاسی با برنامه‌های چالش برانگیز و انتقادی رخ دهد و کاندیداها رو در روی هم به هماوردی بپردازند و در مقابل دیدگان مردم همه ظرفیت‌ها، تجربه‌ها، استعدادها و دانش‌خود را به کار گیرند و نشان دهند آیا خواهند توانست بار مسئولیت کشور را به عهده بگیرند یا خیر. اما شنیده ها و دیده ها در نقاط مختلف کشور و اقشار مردم حاکی از آن است که بر عکس، جو انتخاباتی دچار رکود شد و مردم را سر در گم و نگران کرد. پس شایسته است با طراحی مجدد و فوری، این آسیب به وجود آمده جبران شود.
4. تولید برنامه‌های چالشی، این خطر را داشته و دارد که در احساسات مردم، اثر گذاشته و و تنش ایجاد کند اما این حسن را هم دارد که نمایشی از منویات و خواسته‌های درونی افراد را به منصه ظهور می‌رساند.
5. با چنین نگاهی، انزوا و سکوت و یا افراط و اغواگری می‌توانست راهبرد رسانه ملی باشد اما می‌بینیم که این سازمان، راه میانه‌ای را برگزیده که هر هشت ضلع انتخابات را با کم‌ترین درگیری و اصطکاک، گرد هم آورد و روشی ارایه دهد که در آن، هشت نفر، مجزا اما هم‌زمان به تبلیغ خویش بپردازند.
6. به نظر می‌رسد راه دیگری هم وجود داشت که رخوت و خمودی حاصل از این مدل را بر طرف می‌کرد و آن روش « تقابل مهار شده » بود که ضمن اجرای چالش برانگیز و هیجانی، وضعیت را با پرسش‌های تخصصی و مهارت‌های لازم، مهار می‌کرد و همراه با احترام به نامزدهای انتخابات، به فهم مخاطب نیز توجه بیشتری می‌شد. نه آن که با بخش مسابقه تصویری، موجبات وهن و استهزا فراهم آید.
به هر حال صدا و سیما نمی‌تواند نسبت به وظیفه ملی و ایجاد شور و شعور همگانی بی‌تفاوت باشد به ویژه این که رسانه‌های رقیب و بیگانه، در صدد القای ناکارآمدی نظام و کم رونقی انتخابات هستند.
اما برای ایجاد فضای تقابلی پیشنهادهای گوناگونی می‌توانست مورد بررسی جدی قرار بگیرد: از جمله مناظرات دو نفره که به انتخاب و اختیار کاندیداها باشد نه لزوما همه آن‌ها ولی با رعایت حق زمان دیگران. همچنین بهره گیری از کارشناس و متخصص موضوعات سیاسی، فرهنگی و اقتصادی با طرح موضوعات مشخص و وقت به نسبت آزاد. کارشناسی که ضمن تخصص کافی در یکی از محورهای سه‌گانه، مهارت لازم برای اداره علمی میزگرد کاندیداها را داشته باشد و از حاشیه رفتن، طفره رفتن، کلی گویی و شعار بدون برنامه و استناد افراد جلو گیری کند. یا حضور جمعی از کارشناسان که در کنار میزگرد نامزدان و مجریان، مسائل غفلت شده یا مسکوت را در قالب پرسش‌ها یادآور شوند با رعایت زمان مجموعه برنامه که ملال آور نشود.
واقعیت این است که هم نامزدان و هم مردم به این پختگی سیاسی رسیده‌اند که مناظرات را به صحنه درگیری و تنش‌زایی تبدیل نکنند و نعمت آرامش کشور را حراج نسازند پس باید اعتماد کرد به مردمی که سه دهه است اعتماد می‌کنند. در جانب خود سازمان هم نقش پررنگ‌تر مراکز استانی در تولید و پخش محتوای انتخاباتی و توجه ویژه به ظرفیت انتخابات شوراها که می‌توانست بر فضای حماسی بیافزاید نیز به فراموشی سپرده شد. تولید برنامه‌های کلیشه‌ای شاید یک جو عاطفی و عمومی در آستانه انتخابات ایجاد کند اما شور و حماسه سیاسی نیازمند تدبیر ژرف‌‌تری است.
امضا کنندگان این نامه، از فعالان رسانه و سیاست، این فرصت را غنیمت شمردند که در راستای خلق حماسه سیاسی، از ارایه مشورت و نظر با هدف یاری رساندن به رسانه ملی بهره برده و از آن دریغ نکرده باشند.
اللَّهُمَّ إِنَّا نَرْغَبُ إِلَیْکَ فِی دَوْلَةٍ کَرِیمَةٍ تُعِزُّ بِهَا الْإِسْلامَ وَ أَهْلَهُ
13 خرداد 1392
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
امضا به ترتیب الفبا:
یاسر افشار، حمید جلالی، سید فرید حاج سید جوادی، حمید حاجی‌رمضانعلی، حامد حجتی، امین راستگو، سید محمد طبایی، حامد عبداللهی، فرهاد فلاح، روح‌الله عباسپور، محمد جواد گلزار، علیرضا ملوندی، مسعود معینی، فرشاد مهدی‌پور، احمد نجمی.