مبانی انتخاب از منظر اهل بیت علیهم الاسلام

سال 92 سالی که به نام حماسه سیاسی و اقتصادی نام گذاری شده، سالی است که به دلیل قرار گیری در انتخابات سرنوشت ساز یازدهین دوره ریاست جمهوری از اهمیت ویژه ای برخودار شده است. اهمیتی به اندازه تعیین سرنوشت چهار سال آتی در حوزه مسائل کلان کشور و ایجاد نقشی موثر در تحولات سیاسی منطقه و جهان.

این روزها اگر سری به میان مردم بزنیم هر کسی در خصوص انتخابات سخنی و حرفی را بیان می دارد که چه کسی سکان اجرائی کشور را بر عهده خواهد گرفت؟ وضعیت کشور به کدام سمت و سو سوق پیدا خواهد کرد؟ وضعیت اقتصادی، مباحث هسته‌ای، بیداری اسلامی و نحوه مواجهه با دیگر کشورها چگونه خواهد بود؟ لذا بر آن شده‌ایم تا مبانی یک انتخاب صحیح از منظر اسلام و بیانات اهل بیت علیهم الاسلام را مورد بررسی و مرور قرار دهیم.

بزرگترین سهم را در اسلام، مردم ایران دارند

کشور بزرگ ما ایران سربلند، دارای فرهنگ کهن و قدمتی بی‌نظیر بوده است؛ اما آن‌چه که بیش از همه خودنمایی می‌کند سهم دیروز و امروز میهنمان در اعتلای کلمه الله می­باشد. در حدیثی از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله نقل شده است که فرمود: أعظَمُ الناسِ نَصیبا فى الإسلامِ أهلُ فارِسَ؛ بزرگترین سهم را در اسلام، مردم ایران دارند.(کنز العمّال : 34126)

چه زیباست رویای دل انگیز رسول خدا صلی الله علیه و آله که فرمود: «رَأیتُ غَنَما کثیرةً سُودا دَخَلَت فیها غَنَمٌ کثیرَةٌ بِیضٌ، قالوا: فما أوَّلَتَهُ یا رسولَ اللّه ِ؟ قالَ : العجمُ یَشرَکُونَکُم فى دِینِکُم و أنسابِکُم، لو کانَ الإیمانُ مُعَلَّقا بالثُّرَیّا لَنالَهُ رِجالٌ مِن العَجَمِ، و أسعَدُهُم بهِ الفارِسُ؛ خواب دیدم که یک رمه گوسفند سفید وارد یک رمه گوسفند سیاه شد. عرض کردند: این را چه تعبیر می‌کنید یا رسول اللّه؟ فرمود: عجم‌ها در دین و نسب شما با شما شریک می‌شوند؛ اگر ایمان، به ثریّا آویزان باشد، مردانی از عجم به آن دست یابند و خوش بخت‌ترین آنها به لحاظ ایمان ایرانیان هستند».(کنز العمّال : 34134)

امام خمینی(ره) احیاگر اسلام و قرآن

عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ(ع) قَالَ: «أَقْبَلَ أَبُوبَکْرٍ وَ عُمَرُ وَ الزُّبَیْرُ وَ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ عَوْفٍ جَلَسُوا بِفِنَاءِ رَسُولِ اللَّهِ ص فَخَرَجَ إِلَیْهِمُ النَّبِیُّ ص فَجَلَسَ إِلَیْهِمْ فَانْقَطَعَ شِسْعُهُ فَرَمَى بِنَعْلِهِ إِلَى عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع ثُمَّ قَالَ إِنَّ عَنْ یَمِینِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَوْ عَنْ یَمِینِ الْعَرْشِ قَوْماً مِنَّا عَلَى مَنَابِرَ مِنْ نُورٍ وُجُوهُهُمْ مِنْ نُورٍ وَ ثِیَابُهُمْ مِنْ نُورٍ تَغْشَى وُجُوهُهُمْ أَبْصَارَ النَّاظِرِینَ دُونَهُمْ قَالَ أَبُو َکْرٍ مَنْ هُمْ یَا رَسُولَ اللَّهِ؟ فَسَکَتَ! فَقَالَ الزُّبَیْرُ مَنْ هُمْ یَا رَسُولَ اللَّهِ؟ فَسَکَتَ! فَقَالَ عَبْدُالرَّحْمَنِ مَنْ هُمْ یَا رَسُولَ اللَّهِ؟ فَسَکَتَ! فَقَالَ عَلِیٌّ(ع) مَنْ هُمْ یَا رَسُولَ اللَّهِ؟ فَقَالَ هُمْ قَوْمٌ‏ تَحَابُّوا بِرَوْحِ‏ اللَّهِ عَلَى غَیْرِ أَنْسَابٍ وَ لَا أَمْوَالٍ أُولَئِکَ شِیعَتُکَ وَ أَنْتَ إِمَامُهُمْ یَا عَلِی؛ در یکی از روزها عمر و ابوبکر و زبیر ابن عوام و عبدالرّحمن بن عوف در منزل رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم جمع شدند. پیامبر(ص) در جمع آنان نشست در حالی که نعلین حضرت پاره شده بود به حضرت علی علیه السّلام داد تا تعمیر نماید. در این حالت فرمود: گروهی از ما در طرف راست عرش خدا بر منبرهای از نور قرار دارند. صورت‌هایشان نورانی و لباس­هایشان نیز نورانی است و نور چهره­شان را خیره می­کند. ابوبکر و زبیر و عبدالرّحمن(هر کدام) سؤال کردند این‌ها چه کسانی هستند؟ رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم سکوت کرد. سپس حضرت امام علی علیه السّلام فرمود: یا رسول الله این‌ها چه کسانی هستند؟ رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: آنها کسانی هستند که به واسطه روح الله دوست هم می­گردند و متّحد می­شوند. بدون اینکه اغراض مادی یا خویشاوندی داشته باشند و آنها شیعیان تو هستند و تو امام آنها هستی». شهاب الاخبار(کلمات قصار پیامبر خدا)

در این حدیث به نام معمار بزرگ انقلاب در کلام رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم تصریح شده است. در خصوص این روایت از مرحوم دشتی محقّق ارزشمند علوم نهج البلاغه نقل شده است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی شهید آیت ­اللّه صدوقی در ملاقاتی در محضر امام راحل(ره) می­گوید: آقا این روح اللّه که در حدیث وجود دارد، شما هستید؟ زیرا امروز تمام اقشار مردم به واسطه رهبری و دوستی شما متّحد شده­اند. امام(ره) با لبخندی می­گذرد.»(نشانه‌های شگفت‌آور آخرالزمان، ص77)

اکنون با روحی مالامال از امید و سجده شکر بر آستان ربوبی برای شکر گذاری به خاطر داشتن امامی بت شکن و کشوری با حـاکمیّت اسلام و قرآن، شعر اماممان را زمزمه می­کنیم:

این عید سعیـد عیـد حـزب الله است     دشمن ز شکست خویشتن آگاه است

چـون  پرچـم  جـمهوری اسـلامی ما     جـاویـد  بـه  اسـم  اعـظم  الله   اســت(دیوان امام راحل (ره)، ص197)

آری از صمیم قلب باید گفت:

چـهارده قـرن بسـی گـل وا شد     از  یکـی  روح  خــدا پیـدا شــد

گُلـــی  آزاده  از  مـلکِ   خمیــن    خونش آغشته به  خون حسین

امام(ره) آن رهبر فرزانه انقلاب اسلامی، بت شکن تاریخ معاصر، آخرین تجلّی ذوالفقار علی علیه السّلام بود. در وصفش باید گفت: آمـد و داروی بیماران شـد   چلچـراغ ره بیـداران شـد

او احیاگر اسلام قرآن و بشریت و زمینه ساز حکومت جهانی حضرت مهدی(عج) بود. ثمـرات وجودی آن رهبر فقید(ره) و کارهای بزرگ حضرت ایشان را خورشید عصر عزّت، امام خامنه­ای چنین بر شمرده­اند:

اوّلین کار بزرگ امام(ره)، احیای اسلام بود. امام ما اسلام را دوباره زنده کرد و به ذهن و عمل انسان‌ها و صحنه سیاسی جهان برگرداند.

دومیّن کار بزرگ او، اعـاده روح عزّت به مسلمین بود؛ بر اثر نهضت امام ما، مسلمانان در همه جای عالم احساس عزّت کردند.

سومین، به مسلمانان احساس درک امّت اسلامی داد. قبل از این مسلمانان در هر جای دنیا که بودند، چیزی به نام امّت اسلامی بر ایشان مطرح نبود. امام(ره) احساس شعور نسبت به امّت اسلامی را ایجاد کرد که بزرگ­ترین حربه برای دفاع از جوامع اسلامی در مقابل استکبار است.

چهارمین، ازاله یکی از مرتجع­ترین و پلیدترین و وابسته­ترین رژیم‌های منطقه و جهان بود.

پنجمین، ایجاد حکومتی بر مبنای اسلام بود. امام(ره) در حدّ یک معجزه به آن لباس واقعیت پوشاند.

ششمین، ایجاد نهضت اسلام در عالم بود. امروز در هر نقطه­ای از دنیای وسیع اسلام که جمعیت یا گروهی به انگیزه­ آزادی­ خواهی و ضدّیت با استکبار حرکت می­کنند، مبنا و قاعده کار و امید و رکنشان تفکّر اسلامی است.

هفتمین، کار بزرگ او نگرشی جدید در فقه شیعه بود. امام عزیزمان این فقه مستحکم را در گستره­ای وسیع و با نگرشی جهانی و حکومتی مورد توجّه قرار داد و ابعادی از فقه را برای ما روشن کرد که قبل از آن روشن نبود.

هشتمین، کار او ابطال باورهای غلط در باب اخلاق فردی حکّام بود. در دنیا پذیرفته شده است که کسانی که در رأس اجتماعات قرار می­گیرند، اخلاق فردی خاصی داشته باشند؛ تکبر ورزیدن، برخوردار بودن از زندگی راحت و مسرفانه، تجمل گرایی و... امام ما این باور غلط را عوض کرد و نشان داد که رهبر محبوب و معشوق یک ملّت می­تواند زندگی زاهدانه داشته باشد.

نهمین، احیای غرور و خود باوری در ملّت ایران بود. امروز ملّت ما از دست به دست هم دادن و توطئه مشترک شرق و غرب و ارتجاع نمی­ترسند و احساس ضعف هم نمی­کنند. جوان­های ما احساس می­کـنند خودشان می­توانند کشورشان را بسازند.

دهمین، کار اثبات این نکته بود که «نه شرقی و نه غربی» یک اصل عملی و ممکن است.

دین و فرانروا دو برادر جدایی ناپذیر

قَدْ رَوَى بَعْضُهُمْ عَنْ أَحَدِهِمْ (ع): «أَنَّهُ قَالَ الدِّینُ وَ السُّلْطَانُ أَخَوَانِ تَوْأَمَانِ لَا بُدَّ لِکُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا مِنْ صَاحِبِهِ وَ الدِّینُ أُسٌّ وَ السُّلْطَانُ حَارِسٌ وَ مَا لَا أُسَّ لَهُ مُنْهَدِمٌ وَ مَا لَا حَارِسَ لَهُ ضَائِعٌ؛ دین و حاکم دو برادر توام با هم هستند؛ ناچارا همیشه باید باهم باید باشند. زیرا دین اساس است و فرامانروا و مسئول اجرایی نگهبان دین است. هر چیز پایه و اساس نداشته باشد منهدم و نابود و هر چه نگهبان نداشته باشد ضایع می شود». بحارالأنوار، ج 72 ، ص 354 ، باب 81 ، ح 67

شخصیت رییس جمهور بیانگر میزان خرد جامعه

ما در بحث انتخابات به اندازه توان و فهم‌مان موظفیم و در قبال آن مواخذه خواهیم شد؛ اما این نباید باعث شود که از تحقیق، بررسی و پژوهش حول محور شخصیت کاندیدا دست برداریم؛ چرا که انتخاب یک فرد برای ریاست جمهوری از مسائل بسیار حساس یک نظام و جامعه است. میزان ادب، شخصیت، فرهیختگی و توان یک رییس جمهور بیان‌گر میزان خرد جامعه اسلامی است.

الإمامُ علىٌّ علیه السلام: «بِعَقلِ الرسولِ و أدَبِهِ یُستَدَلُّ علی عَقلِ المُرسِلِ؛ از میزانِ خرد و ادب فرستاده، به میزانِ خرد فرستنده پی برده می‎شود.» میزان الحکمه، ج 5 ، ص 2072 ، 7252 ـ غرر الحکم : 4112

با تغییر حکومت زمانه تغییر می‌کند

الإمامُ علىٌّ علیه السلام: «مَن أمَنَ الزَّمانَ خانَهُ و مَن تَعَظَّمَ علَیهِ أهانَهُ و مَن تَرَغَّمَ علَیهِ أرغَمَهُ و مَن لَجَأَ إلَیهِ أسلَمَهُ و لَیسَ کُلُّ مَن رَمی أصابَ و إذا تَغَیَّرَ السُّلطانُ تَغَیَّرَ الزَّمانُ؛هر که زمانه را امین داند، همو به وی خیانت کند و هر که بر او بزرگی کند، خوار و حقیرش سازد و هر که بر وی خشم گیرد، او نیز وی را به خشم آورد و هر که بدو پناه برد، او تسلیمش کند؛ چنین نیست که هر تیراندازی به هدف زند و چون حکومت تغییر کند، زمانه تغییر کند.» میزان الحکمه، ج 5 ، ص 2204 ، ح 7629 ـ بحارالأنوار، ج 77 ، ص 213 ، ح 1

مؤلفه‌های یک رییس جمهور مطلوب در کلام اهل بیت(ع)

یک رییس جمهور مطلوب آن است که در سه مؤلفه امنیت، عدالت و رفاه اجتماعی از توانمندترین افراد باشد. الإمامُ الصّادقُ علیه السلام: «ثَلاثَةُ أشیاءَ یَحتاجُ النّاسُ طُرّا إلَیها: الأمنُ و العَدلُ و الخِصبُ؛ سه چیز است که همه مردم به آنها نیاز دارند: امنیت، عدالت و رفاه». میزان الحکمه، ج 13 ، ص 6526 ، ح 20855 ـ تحف العقول 320

همچنین رسول خدا عیه السلام می فرمایند: «إذَا کَانَ اُمَرَاؤکُمْ خِیَارَکُمْ، وَأغْنِیَاؤکُمْ سُمَحَاءَکُمْ، وأمْرُکُمْ شُوری بَیْنَکُمْ؛ فَظَهْرُ الأرْضِ خَیْرٌ لَکُمْ مِنْ بَطْنِهَا. وإذَا کَانَ اُمَراؤکُمْ شِرَارَکُمْ، وأغْنِیَاؤکُمْ بُخَلاءکُمْ، وَاُمُورُکُمْ إلی نِسَائکُمْ؛ فَبَطْنُ الأرْضِ خَیْرٌ لَکُمْ مِنْ ظَهْرِهَا/هرگاه فرمانروایان شما نیکانتان باشند وتوانگران شما بخشندگانتان وکارهایتان با شور ومشورت، روی زمین از درون آن برای شما بهتر است، وهرگاه فرمانروایانتان بَدان شما باشند وثروتمندانتان بخیلانتان وکار شما به دست زنانتان افتد، زیر خاک از روی زمین برایتان بهتر است.» میزان الحکمه، ج 1 ، ص 178 ، ح 669 ـ تحف العقول 36

فرمانروای دادگر سایه و نیزه خدا در روی زمین

رسولُ اللّه صلی الله علیه و آله: «الوالى العادِلُ ظِلُّ اللّه ِو رُمحُهُ فى الأرضِ، فَمَن نَصَحَهُ فى نفسِهِ و فى عِبادِ اللّه أظَلَّهُ اللّه ُ فى ظِلِّهِ و مَن غَشَّهُ فى نفسِهِ وفى عِبادِ اللّه ِ خَذَلَهُ اللّه یَومَ القِیامَةِ؛ پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: فرمانروایِ دادگر، سایه و نیزه خدا در روی زمین است؛ پس هر که او را درباره امور خودش و امور بندگان خدا راهنمایی کند، خداوند وی را در زیر سایه خود در آورد و هر که درباره امور او و بندگان خدا با او نا راستی کند، روز قیامت خداوند یاریش نکند». میزان الحکمه، ج 6 ، ص 2532 ، ح 8740 ـ کنزالعمال 14620

غرور عامل سقوط ریاست

عبد اللَّه بن مسکان گوید: از امام صادق علیه السّلام شنیدم که مى‏فرمود: «‏اِیَّاکُمْ وَ هَؤُلَاءِ الرُّؤَسَاءَ الَّذِینَ یَتَرَأَّسُونَ فَوَ اللَّهِ مَا خَفَقَتِ النِّعَالُ خَلْفَ الرَّجُلِ إِلَّا هَلَکَ وَ أَهْلَکَ؛ از این رؤسا که به ریاست رسیده‏اند بر حذر باشید، سوگند به خدا که کفش‌ها پشت سر کسى به صدا در نیامد، جز اینکه آن شخص هلاک گشت و دیگران را نیز به هلاکت افکند.» جهاد با نفس(کتاب جهاد با نفس شیخ حر عاملی، ترجمه افراسیابی) ، ص233، ح500 ـ وسائل الشیعة؛ ج‏15 ؛ ص351

صلاحیت، لازمه یک رییس جمهور مطلوب

امام صادق علیه السّلام فرمود: «مَلْعُونٌ مَنْ تَرَأَّسَ مَلْعُونٌ مَنْ هَمَّ بِهَا مَلْعُونٌ مَنْ حَدَّثَ نَفْسَهُ بِهَا؛ کسى که [بدون داشتن صلاحیت‏] مهتر و رئیس گردد، ملعون است و کسى که براى ریاست همّت گمارد و تلاش کند ملعون است و کسى که با خود درباره رئیس شدن سخن گوید ملعون است.» جهاد با نفس(کتاب جهاد با نفس شیخ حر عاملی، ترجمه افراسیابی) ص 233 ، ح 502 ـ وسائل الشیعة؛ ج‏15؛ ص351/929/

702/ر