رابطه نداشتن عزت نفس و آسیب‌های اجتماعی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام احمد صادقیان، کارشناس قرآن و حدیث، در برنامه شبستان که از رادیو معارف پخش می‌شد، به ارائه بحث بهداشت روانی در قرآن پرداخت و گفت: یکی از مباحث مهم در بهداشت روانی عزت نفس است، عزت نفس عقیده‌ای است که انسان درباره مجموعه توانایی‌ها، شایستگی‌ها و ویژگی‌های خود دارد، به عبارت دیگر ارزشی است که انسان برای خودش قائل است.

وی ادامه داد: اگر ما برای خودمان به عنوان انسان، با توجه به محدودیت‌ها و ویژگی‌هایی که داریم، ارزش قائل باشیم عزت نفس بالایی داریم، انسانی که عزت نفس زیادی دارد، به دنیا نگرش مثبت دارد و از استعدادهای خودش به خوبی استفاده می‌کند، نه تنها برای خودش ارزش و احترام قائل می‌شود، بلکه احساس می‌کند که دیگران هم او را دوست دارند.

این کارشناس حوزوی ابراز داشت: عزت نفس یک پدیده اکتسابی است نه ارثی، یعنی با تولد کودک، عزت نفس او، پا به دنیا نمی‌گذارد، بلکه در دوران زندگی مخصوصاً در کودکی و نوجوانی، عزت نفس تحت تأثیر عواملی شکل می‌گیرد و ساخته می‌شود، کسانی که عزت نفس داشته باشند بر اساس روایت معصومین (ع) در جلوگیری از گناه و مهار کردن نفس اماره قوی‌تر هستند و بهتر می‌توانند خودشان را کنترل کنند.

وی افزود: اما افرادی که دارای عزت نفس پایینی هستند، بیشتر در معرض آسیب‌های اجتماعی، مثل طلاق، اعتیاد، بزهکاری و غیره قرار می‌گیرند، اکثر زندانیان عزت نفس پایینی دارند، یعنی امور منفی می‌تواند در آن‌ها نفوذ یابد، در تحقیقات متعدد مشخص شده افراد با عزت نفس پایین، سلامت روانی ضعیفی دارند و دچار انواع بیماری‌های روانی مثل اضطراب و افسردگی می‌شوند.

حجت‌الاسلام صادقیان اظهار داشت: افراد با عزت نفس بالا، مسؤولیت پذیرند، خودشان تصمیم می‌گیرند و مستقل عمل می‌کنند، به پیشرفت‌هایی که دارند افتخار می‌کنند، به چالش‌های جدید اشتیاق نشان می‌دهند، وارد مشاغل مختلف می‌شوند و دلهره ندارند، دامنه وسیعی از هیجانات و احساسات را نشان می‌دهند و می‌توانند به طور ناخودآگاه محبت خودشان را بروز دهند.

وی ادامه داد: این گونه افراد قدرت دارند که هیجانات درونی خودشان را ابراز کنند، بدون این‌که از بروز آن خجالت بکشند، در حالی که بسیاری از مردم قدرت بروز این هیجانات را ندارند، انسان باید هیجانات خودش را به راحتی بیان کند، در قرآن داریم هنگامی که حضرت یعقوب (ع) مشاهده کرد فرزندانش تصمیم دارند حضرت یوسف (ع) را به صحرا ببرند، ناراحت شد.

این کارشناس قرآن و حدیث ادامه داد: حضرت یعقوب، احساسات خودش را ابراز می‌کند و می‌فرماید «این‌که شما می‌خواهید یوسف را ببرید، مرا ناراحت و محزون می‌کند»، این یکی از چیزهایی است که انسان با عزت نفس بالا دارد، و از بیان آن خجالت نمی‌کشد، افرادی که عزت نفس بالایی دارند، تحمل ناکامی‌ها و سختی‌ها را دارند، در مقابل مشکلات صبر می‌کنند و شکیبا هستند.

وی اظهار داشت: اما افرادی که دارای عزت نفس پایینی هستند، توانایی‌های خودشان را دست کم می‌گیرند، دائماً این جملات را در ذهن خودشان تکرار می‌کنند که من نمی‌توانم این کار را بکنم، من این را یاد نمی‌گیرم، احساس می‌کند که دیگران به او علاقه ای ندارد و به او اهمیت نمی‌دهد، به راحتی تحت تأثیر خشم قرار می‌گیرد.

وی در پایان خاطر نشان کرد: این گونه افراد از این‌که احساسات واقعی خودشان را نشان دهند خجالت می‌کشند و فکر می‌کنند که دیگران احساسات او را به تمسخر می‌گیرند، از کارهای جدید و ابتکارات دوری می‌کند، از نظر دادن و انتقاد کردن کناره می‌گیرد، فرد انتقاد پذیری نیست و خیلی زود از خودش ناامید می‌شود. /9194/پ202/ن