اخلاق پژوهش، فرایند اعتماد سازی در مخاطب است
وی گفت: تمام افراد، زمانی سخن شخصی را قبول می کنند که به او اعتماد داشته باشند، پژوهش نیز این گونه است؛ از این رو هنگامی جامعه علمی، پژوهش شما را می پذیرد که به شما اعتماد داشته باشد.
این کارشناس مذهبی اظهار کرد: اصول اخلاق پژوهشی را در آیه 70 سوره احزاب می توان دریافت، خداوند می فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقولوا قَولًا سَدیدًا،ای کسانی که ایمان آورده‌اید! تقوای الهی پیشه کنید و سخن حق بگویید.»؛ عصاره اخلاق پژوهش، قول سدید است؛ سخنی که سنجیده و استوار و محکم است.
پژوهشگر، ملزم به رعایت اخلاق پژوهشی است
حجت الاسلام اسلامی با بیان این که پژوهشگر باید در عرصه پژوهش اخلاق را رعایت کند، گفت: یک پژوهشگر به منظور جلب اعتماد مخاطب باید به سه نکته، استفاده از میراث علمی دیگران، احترام به میراث علمی دیگران و نقادی میراثی علمی که در اختیار دارد توجه کند.
این محقق و پژوهشگر دینی ابراز کرد: مبلغ هر آن چه را که آموخته است به دیگران منتقل می کند، اما پژوهشگر همه را منتقل نمی کند بلکه ابتدا ارزیابی می کند؛ سپس می سنجد و غربال می کند و آن چه صحیح تر است را منتقل می کند.
وی ابراز کرد: یک پژوهشگر باید از ضعف علمی و اخلاقی دوری کند؛ علم باید ناظر به همدیگر باشد، از این رو رشد علمی و پژوهشی هنگامی ممکن است که افراد با یکدیگر در یک ارتباط عالمانه باشد.
این نویسنده و پژوهشگر دینی گفت: هر پژوهشگر زمانی که می خواهد پایان نامه بنویسد باید ببیند، در این زمینه چه آثاری نوشته شده است. رقابت از جمله دلایلی است که افراد به دیگران استناد نمی کنند؛ رقابت خوب است اما نباید اجازه بدهیم بر پژوهش ما سایه بیفکند.
این کارشناس مذهبی با اشاره به این که خود بینی، بدترین آفت پژوهش است، اظهار کرد: در روایت آمده است: «العُجبُ یفسد العقل، خود پسندی عقل را فاسد و تباه می کند.»، در عرصه علم، نیز عجب بی توجهی به کارهای علمی دیگران است.
حجت الاسلام اسلامی به پیامدهای عدم استناد اشاره کرد و گفت: آغاز صفر، کلی گویی، عدم ارجاع متقابل و داوری بیرونی از جمله دلایل پیامدهای عدم استناد است؛ چرا که زمانی که پژوهشگر هر بحثی را از صفر شروع می کند به کلی گویی منجر می شود./1309/پ202/ب4