گزارش جلسه کمیسیون برجام با حضور نهاوندیان و عراقچی
به گزارش خبرگزاری رسا، در نشست روز سه شنبه (24 شهریور) کمیسیون ویژه بررسی برجام با حضور محمد نهاوندیان، عباس عراقچی، حسن قشقاوی و مجید انصاری مباحث اقتصادی در برجام و قطعنامه مورد بررسی قرار گرفت.
در ابتدای جلسه اعضای کمیته اقتصادی کمیسیون ویژه بررسی برجام سوالات خود را در خصوص مباحث اقتصادی در توافق هسته ای عنوان کردند.
تاجگردون: وضعیت تحریمهای سوئیفت در برجام مبهم است
غلامرضا تاجگردون با بیان اینکه در برجام با عدول دو طرف شرایط جدیدی ایجاد شد گفت: اگر برجام اتفاق نمی افتاد پیش بینی می کنیم در مسائل و مشکلات اقتصادی تا چه بازه زمانی می توانستیم ادامه دهیم.
رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی همچنین ادامه داد: ایرادی که به برجام گرفته می شود در مورد سوئیفت بانکی است گفته می شود که بعد از رفع تحریم ها همچنان در خصص مبادلات ارزی مشکلات از طریق انتقال بانک ها وجود دارد.
وی ادامه داد: همچنین قرار است برخی از شرکت ها از لیست تحریم ها خارج شوند در عین حال لیستی وجود دارد که گفته می شود پس از 8 سال نیز این افراد نمی توانند در معاملات بانک های بین المللی حضور پیدا کنند آیا این دو دستگی باعث ایجاد مشکل در آینده نخواهد شد.
تاجگردون با بیان اینکه بانک سپه و برخی موسسات اقتصادی در لیست دوم قرار دارند گفت: همچنین توضیح دهید دولت برای بعد از برجام چه پیش بینی و برنامه هایی دارد.
بذرپاش: با آزاد شدن منابع بلوکه شده ایران کاهش سقف بودجه کشور منطقی نیست
مهرداد بذرپاش عضو دیگر کمیته اقتصادی کیسیون ویژه مطرح کرد: دولت دقیقا از نگاه اقتصادی بگوید منابع بلوکه شده ما از تحریم های اولیه، ثانویه، اتحادیه اروپا و شورای امنیت چه میزان خواهد بود چرا که ارقام متعددی در خصوص آزاد شدن پول ایران ارائه می شود انتظار می رود براساس میزان فروش نفت رقم دقیق تری منتشر شود.
عضو کمیسیون ویژه برجام ادامه داد: گفته می شود سقف بودجه سال آینده 50 تا 60 میلیارد تومان کاهش پیدا کرده است اولا از آنجایی که هنوز برنامه ششم توسعه تدوین نشده است چطور می توان سقف بودجه را بست و از سوی دیگر با آزاد شدن منابع بلوکه شده ایران کاهش سقف بودجه کشور به نظر منطقی نمی آید.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با اشاره به روند گذشته آمریکا در خصوص آزاد شدن منابع بلوکه شده و کاهش قیمت نفت در بازار جهانی عنوان کرد: دولت ارزیابی خود را از تحریم هایی که باقی می ماند و همچنین مشکلاتی برای کشور ایجاد می کند را ارائه کند.
پزشکیان :اگر مذاکرات روند خود را ادامه نمی داد هزینه های زیادی برای تحریم ها پرداخت می شد
مسعود پزشکیان با تأکید بر اینکه تحریم های ظالمانه از سال 58 تا کنون در ایران تحمیل شده است و هر سال حلقه آن تنگ تر می شود عنوان کرد: اگر مذاکرات روند خود را ادامه نمی داد چه بلایی بر سر کشور می آمد همچنین عنوان شود تا کنون چه هزینه هایی در خصوص تحریم ها پرداخته شد.
نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس با بیان اینکه قرار است تهدیدها را به فرصت تبدیل کنیم یا فرصت ها را به تهدید خواستار آن شد که مباحث بر خلاف گذشته در کمیسیون مورد بررسی قرار گیرد.
محمدنهاوندیان: آغاز به کار کمیته اقتصادی دولت کمیته اقتصادی دولت همزمان با آغاز مذاکرات سیاسی و فنی هسته ای
محمد نهاوندیان رئیس دفتر رئیس جمهور با حضور در نشست کمیسیون ویژه بررسی برجام گزارشی برای باز شدن ابعاد اقتصادی برجام و قطعنامه ارائه کرد و گفت: از حضور فعال نمایندگان برای بررسی برجام استقبال می کنیم چرا که اگر همین احتمال و توجه در دوره گذشته در هنگام صدور قطعنامه های تحریم آمیز صورت می گرفت و ابعاد محدودیت های اقتصادی آن بارز می شد می توانستیم موضوع را بهتر مدیریت کنیم با این حال الان فرصتی است که مجلس برجام را با هدف عزت ایران مورد بررسی قرار دهد.
وی با بیان اینکه اکنون وقت آن رسیده است منسجم تر مسائل را بررسی کنیم اظهار داشت: کمیته اقتصادی دولت همزمان با آغاز مذاکرات سیاسی و فنی هسته ای کار خود را آغاز کرد و تمام محدودیت ها و تبعات آثار تحریم ها را با استفاده از نظرات وزارتخانه ها و بخش خصوصی دریافت کرد.
نهاوندیان تأکید کرد: این کار با هدف رفع آثار تحریم ها و پیامدهای آن حاصل شد باید یادآور شوم که نتایج گزارش اقتصادی براساس فعالیت میدانی و حقوقی به دست آمد شاید در بخش اقتصادی آنچه که ما به دنبال آن بودیم رفع تحریم ها بود اما سیاست ما در مذاکرات طرح این موضوع نبود.
رئیس دفتر رئیس جمهور با بیان اینکه آثار تحریم ها ایجاد فساد و افزایش هزینه ها بود گفت: در طول مذاکره مذاکره کنندگان ما نسبت به فشار های تحریمی خم به ابرو نیاوردند و موضوع را طوری بیان نکردند که باعث به زانو درآمدن اقتصاد ایران شوند.
نهاوندیان با تأکید بر اینکه اکنون وقت آن رسیده است که آثار تحریم ها مورد بررسی قرار گیرد گفت: این کار را برای جبران خسارت انجام می دهیم و همچنین تأکید می کنم که در خصوص رفع تحریم ها از 37 بند برجام 16 بند آن در خصوص تحریم ها آورده شده است و حتی یک زمینه به طور مفصل نحوه برداشته شدن تحریم ها و تعهدات متقابل تهیه شده است.
وی با بیان اینکه در دورآخر مذاکرات یکی از موفقیت های تیم مذاکره کننده کشور محقق شد توضیح داد: تیم ما توانست طرف مقابل را در خصوص رفع تمام تحریم ها متقاعد کند تأکید می کنم تحریم های اقتصادی مربوط به هسته ای برطرف شد در بند 18 برجام تمام تحریم هایی که در توان طرف مقابل بود آورده شده و براین اساس تمام تحریم های اروپا و شورای امنیت لغو می شود و بخشی از تحریم ها آمریکا که در اختیار رئیس جمهور است متوقف می شود.
رئیس دفتر رئیس جمهور با بیان اینکه لغو تحریم ها در برجام در دو بخش آمده است اظهار داشت: در یک بخش تحریم ها به صورت سلبی برطرف شد در بخش دیگر با احصاء برخی موارد تحریم ها ایجابی برطرف می شود به این معنا که آثار و تبعات تحریم ها به صورت ایجابی رفع می شود به عبارتی نه تنها تحریم ها برداشته می شود بلکه به لحاظ حقوقی طوری در برجام آثار و تبعات آن رفع می شود که شرکت های غربی برای ارتباط با ایران در بخش حقوقی مشکلی نداشته باشند.
نهاوندیان تأکید کرد: در 8 بند به طور تفصیلی رفع تحریم ها، چه تحریم های اروپایی و چه تحریم های آمریکایی برطرف خواهد شد از جمله امور مالی، نفتی، پتروشیمی، کشتی سازی، طلا، فلزات، سکه، اسکناس و اشاعه هسته ای و نرم افزاری به تفصیل توضیح داه شده است.
وی با بیان اینکه افراد حقیقی و حقوقی که تحریم های اقتصادی هسته ای داشته اند از لیست تحریم ها خارج شدند توضیح داد: در ابتدا طرف مقابل زیر بار این نمی رفت که این لیست تهیه شود اما مذاکره کنندگان ما با پافشاری خواستار آن شدند تا تمام تحریم های اقتصادی و هسته ای لغو شود دستاورد در این خصوص خارج شدن 800 شخص حقیقی و حقوقی از تحریم های اقتصادی و هسته ای است مواردی دیگر در خصوص تحریم های غیر هسته ای است.
ایران می تواند در بازار اقتصادی هسته ای حضور داشته باشد
نهاوندیان در خصوص تحریم های اشاعه هسته ای گفت: در این بخش نیز عنوان شده است که برای تأمین کالا و خدمات مرتبط هسته ای، مشارکت استخراج معدن، تولید و حمل اورانیوم ایران در همان شرایط می تواند در بازار اقتصادی هسته ای حضور داشته باشد.
به گفته رئیس دفتر رئیس جمهور تحصیل دانشجویان در رشته های هسته ای امکان پذیر خواهد بود.
وی با بیان اینکه با رفع تحریم ها نه تنها اقتصاد ایران به گروگان گرفته می شود توضیح داد: در چنین شرایطی اقتصاد ما از گروگان بودن خارج شده است و در مسئله هسته ای به رسمیت شناخته شده ایم.
در برجام نه تنها تحریم ها متوقف و یا لغو می شود بلکه اعمال مجدد آنها نیز امکان پذیر نیست
نهاوندیان با تأکید بر اینکه تیم مذاکره کننده ما اجازه نداشت در خصوص مسائل غیر هسته ای به ویژه آمریکا وارد مذاکره شود گفت: اما دستاورد درخشانی در رفع برخی از تحریم های غیر هسته ای به دست آمده است این موضوع در سه مورد کسب شد اولی رفع تحریم های هواپیمایی، مسافری و تجاری و قطعات آن، اجازه دادن به اشخاص غیر آمریکایی با مالکیت آمریکایی برای تبادلات تجاری با ایران و سومی صادرات ایران در حوزه های غذایی و فرش.
وی با بیان اینکه دستاورد دیگر برجام دسترسی های تجاری، فناوری، مالی و انرژی است توضیح داد: در بندهای مختلف تصریح شده است که طرف مقابل به طور خاص در بحث اعتبار صادراتی و همکاری فنی گامی بلندتر از رفع تحریم ها بردارد که این به معنای آغاز همکاری ها است.
رئیس دفتر رئیس جمهور با تأکید بر اینکه یکی از محورهای برجام همکاری هسته ای است ادامه داد: در برجام و قطعنامه طرف مقابل اجتناب شده است از اینکه به بهانه های دیگر تحریم های گذشته را مجدد اعمال کند بنابراین نه تنها تحریم ها متوقف و یا لغو می شود بلکه اعمال مجدد آنها نیز امکان پذیر نیست.
نهاوندیان با تأکید بر اینکه رفع فوری تحریم های اقتصادی هسته ای به قوت و صراحت حاصل شده است عنوان کرد: در مورد تحریم های اشاعه ای و تسلیحاتی نیز پذیرفته است که پس از گذشت زمانی تحریم آنها را لغو کند.
اشتیاق آمریکا برای ورود به مذاکره دوجانبه با ایران
رئیس شورای اطلاع رسانی دولت در خصوص عدم رفع تحریم های آمریکایی گفت: برخی از تحریم ها براساس مسائل دو جانبه بین ایران و آمریکا از سال 58 مقرر شد و اگر می خواستیم در این باره مذاکره کنیم باید مذاکرات سیاسی و دوجانبه بین ایران و آمریکا صورت می گرفت.
وی تأکید کرد: طرف مقابل اشتیاق آن را داشت که با ایران وارد مذاکره دو جانبه شود اما ایران بود که مایل نبود در این برهه وارد چنین مذاکره ای شود.
نهاوندیان با تأکید بر اینکه اهمیت دستاوردهای برجام را وقتی درک می کنیم که وضعیت اقتصادی گذشته را بررسی کنیم گفت: در گذشته نمی توانستیم در خصوص آثار تحریم صحبت کنیم اما اکنون آزادتر می توانیم در خصوص خسارات ناشی از تحریم مطالبی عنوان شود تاکید داشتم که اقتصاد ایران به گروگان گرفته شده بود اما بعد از آزادی می توانیم ستم های وارد شده را بازگو کنیم.
رئیس دفتر رئیس جمهور با بیان اینکه به جرات میتوان گفت تحریم ها شرایطی ایجاد کرد که با ابتکارات فضا مثبت شود، ادامه داد: در این شرایط بعضی از تولیدات و صنایع کشور توانستند قدرت بیشتری بگیرند این حاکی از استفاده هوشمندانه ما از تحریمها بود اما هرگز نباید اجازه دهیم که مصیبت وارده بر کشور در چشم دشمن موضوعی مثبت تلقی شود و باید لطمات آن به خوبی برآورد شود.
روایت نهاوندیان از هزینه های تحمیلی صادرات و واردات در ایام تحریم/ برای وارد کردن برخی کالاهای حساس سه بار آن را خریداری می کردیم
وی با بیان اینکه با حساب سرانگشتی حداقل هزینه وارد شده بر تولید و صادرات 15 درصد است، گفت: از آنجائیکه ما نمیتوانستیم به طور مستقیم کالاها را وارد کنیم، متحمل هزینههای مضاعف شدیم. پیشنهاد میکنم از آقای زنگنه سوال کنید چرا که ما مجبور شدیم برای وارد کردن برخی کالاهای حساس سه بار آن را خریداری کنیم چرا که دو بار آن گیر افتاد و این یعنی افزایش هزینه مبادلات.
نهاوندیان با بیان اینکه 100 میلیارد دلار در 8 سال گذشته هزینه اضافه مبادلاتی بر کشور تحمیل شد، گفت: سالانه 15 میلیارد دلار و روزانه 130 میلیارد دلار هزینه مبادلاتی برای کشور رقم خورد، افزایش هزینه تمام شده یک کالا را تک تک خانوادههای ایرانی پرداخت میکنند.
رئیس اطلاع رسانی دولت با اشاره به وضعیت فروش نفت ایران در بازار جهانی تاکید کرد: سهم ایران از فروش نفت در جهان 2.5 میلیون بشکه نفت بود که اخیرا به 1.5 میلیون بشکه رسیده بود و این به این معناست که اگر قیمت ارز را 50 دلار در نظر بگیریم 75 میلیون دلار در روز به کشور خسارت وارد شد و از درآمدهایمان کاسته شده است. این در حالی است که زمانی ایران با در دسترس داشتن حلقه نفتی بازار جهانی را در دست داشت.
به دلیل تحریمها بهرهبرداری از پروژههای عظیم ریلی و پتروشیمی به تاخیر افتاد
وی با بیان اینکه اکنون روند بازار جهانی نفت معکوس شده است، گفت: باید این موضوع معکوس شود چرا که کاهش سهم ایران در بازار جهانی نفت باعث شده است دشمن ما با تحریمها اطمینان حاصل کند که میتواند جای ایران را پر کند. کاهش سهم ایران از بازار نفت جهانی عاملی شده است که قدرت چانهزنی و اقتصاد ما در بازار انرژی جهانی کاهش پیدا کند.
نهاوندیان با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری در این خصوص که ایران بزرگترین ذخایر نفتی و گازی جهان را در اختیار دارد، ادامه داد: اثرگذاری و مبادلات ایران در بازار جهانی باید روند معکوسی پیدا کند، نباید اجازه دهیم که مرتب سهم ایران کاهش پیدا کند چرا که این کاهش باعث میشود که به عزت ما لطمه وارد شود.
رئیس دفتر رئیس جمهوری با بیان اینکه تاخیر در بهرهبرداری از پروژههای عظیم از دیگر آثار تحریمهاست، توضیح داد: به دلیل تحریمها بهرهبرداری از پروژههای عظیم ریلی و پتروشیمی به تاخیر افتاد، نمونه واضح آن پارس جنوبی است. البته تعهدات دیگر ما در بخشهای دیگر نیز به این دلیل با تاخیر روبهرو شد.
وی عنوان کرد: از دانشمندان ما سوال کنید که آیا حاضر نبودند آزمایشات خود را با دستگاههای سوپر مدرن انجام دهند، علیرغم استقامت و همت محققان آنها اذعان دارند که اگر امکانات بیشتری در اختیار داشتند حتما میتوانستند تحقیقات بهتری ارائه کنند. ما اعتقاد داریم که باید بهتر از کشورهای دیگر در فضاهای علمی عمل کنیم. محدود شدن دانشجویان ما در رشتههای حساس از مهمترین خسارتهای وارد شده است.
زاهدی: موضوع تحریمهای سوئیفت مبهم مانده است
محمدمهدی زاهدی ضمن تشکر از توضیحات بیان شده توسط نهاوندیان گفت: سوالاتی که میخواهم بیان کنم را ابتدا از ماجرای سوئیفت آغاز میکنم. موضوعی که آقای نهاوندیان درخصوص سوئیفت بیان کردهاند وقتی که به پیوست 5 مراجعه میکنیم میبینیم که صحبت از لغو تحریمها نشده است و موضوع توقف مطرح شده است. در پیوست 5 آمده است که تحریمهای ایران توسط اتحادیه اروپا تعلیق خواهد شد و در جایی دیگر تصمیمگیریها به آیندهای مبهم ارجاع داده شده است. عیناً همین موضوع در رابطه با تحریمهای ایالات متحده بیان شده است و صحبت از لغو تحریمها نیست.
نهاوندیان در پاسخ به این نماینده گفت: سوالاتی که بیان نمودید در مباحث دیگر با عناوین مختلف بیان شده است. در همان بند مورد اشاره شما یک پاورقی مهم وجود دارد که مورد توجه قرار نگرفته است. این پاورقی صرفا به منظور مشخص اجرای توالی اجرایی این برجام است. تقدم و تأخر لغو تحریمها مورد تاکید است. این پاورقی تعهدات مذکور را قبض یا بسط نمیدهد. یعنی در مورد ماهیت تعهدات مستند به خود برجام یا ضمیمههای آن عمل خواهد شد. در مورد ابهام که بخواهد از پیوست 5 برای ایجاد تردید یا تشکیک در مفاد برجام مورد استفاده باشد مردود اعلام کرده است.
براساس برجام رئیس جمهوری آمریکا متعهد شده است که روند لازم را برای مصوب شدن لغو تحریمهای ایران در کنگره دنبال نماید.
وی در ادامه گفت: اگر کسی بخواهد درباره مفاد برجام بحث نماید، مردود است. در مفاد تفاهم تنها به خود سند برجام میتوان مراجعه کرد. در پیوست مربوط به تحریمها به تفکیک و به صراحت مراحل و سازوکار لغو تحریمها بیان شده است و ابهامی وجود ندارد. اینکه چرا جایی گفته شده است تعلیق، توقف یا لغو همگی مربوط به توالی زمانی است و در نهایت همگی لغو خواهد شد. میان لغو تحریمها توسط اتحادیه اروپایی و ایالات متحده تفاوتی وجود ندارد. رئیس جمهوری آمریکا متعهد شده است که روند لازم را برای مصوب شدن لغو تحریمهای ایران در کنگره دنبال نماید.
علیرضا زاکانی در ادامه گفت: اتفاقا همین موضوع پاورقی مورد سوال نمایندگان عضو کمیسیون برجام است که توالی اجرای لغو تحریمها چگونه خواهد بود. بهعنوان نمونه در مورد سوئیفت گفته شده است که بخشی از آن 8 سال بعد لغو خواهد شد.
نهاوندیان در جواب گفت: بخشی دیگر انتهای 10 سال بعد لغو خواهد شد. بحث توالی اجرا آنگونه که در ضمیمه آمده است در مورد سوئیفت آمده است که 8 سال بعد لغو خواهد شد و این موضوع و همین موضوع باید روشن شود. ما این واقعیت را پیشرو داریم که برخی تحریمها اقتصادی و هستهای، تحریمهایی داریم اشاعهای و هستهای و تحریمهایی داریم که تسلیحاتی است. ما معتقدیم که تمام تحریمهای اقتصادی باید برداشته شود. برخی افرادی که در شمول تحریمها باقی ماندهاند به دلیل غیرهستهای بودهاند یا به دلیل اشاعهای و تسلیحاتی بوده؛ نگه داشتن این افراد در لیست تحریمها، موضوع تحریم را برای این اشخاص نگه میدارد.
عباس عراقچی در تکمیل سخنان نهاوندیان گفت: در جلسه گذشته کمیسیون برجام توضیحات جامعی در رابطه با لغو تحریمها بیان نمودم اما بار دیگر به دلیل سوالات مطرح شده لازم میدانم که موضوع را بیش از گذشته تشریح نمایم. تحریم سوئیفت از ابتدا به هیچ عنوان علیه جهوری اسلامی ایران وجود نداشته است و هیچ قانونی که تحریم سوئیفت علیه ایران یا مردم ایران وضع کرده باشد به هیچ عنوان وجود نداشته است. شرکت سوئیفت که یک شرکت خصوصی تجاری است به دلیل هزینهها و ریسک از ارائه خدمات به ایرانیان امتناع میکرد. برخی افراد در لیست تحریمها بودند که تحریم سوئیفت تنها شامل حال آنها میشد و از آنجایی که برخی از این افراد در لیست تحریمها باقی ماندند همچنان شامل منع ارائه خدمات سوئیفت باقی مانده است.
وی در ادامه گفت: تاکید مینمایم قانون تحریم سوئیفت به هیچ عنوان وجود نداشته است. در تفاهم برجام آمده است که خدمات سوئیفت باید به جمهوری اسلامی ارائه شود. کسانی که در لیست فهرست هستند با 3 محدودیت مواجهند. اول اینکه ویزا نمیگیرند، دوم اموال آنها در خارج از ایران بلوکه میشود و سوم اینکه خدمات سوئیفت به آنها ارائه نمیشود.
عراقچی: در تفاهم برجام نامی از اوباما برده نشده است
عضو ارشد تیم مذاکرهکننده هستهای کشور گفت: در متن اصلی برجام آمده است که ارائه پیامرسانی مخصوص مالی از جمله سوئیفت، فعالیت بانکی، بیمهای لغو خواهد شد. طرف مقابل تمایلی به آوردن نام سوئیفت در تفاهم برجام نداشت اما از آنجایی که موضوع برای ایران دارای ارزش بود در تفاهم برجام گنجانده شد.
عراقچی ادامه داد: بحث لغو و تعلیق تحریمها قبلا توضیح داده شده است. رئیس جمهوری آمریکا توان لغو تحریمهای رئیس جمهوری را دارد. وی توان لغو کردن مصوبات کنگره را اگرچه ندارد ولی وی متعهد شده است که جلوی اجرایی شدن آنها را بگیرد. در تفاهم برجام نامی از اوباما برده نشده است و عنوان رئیس جمهوری آمریکا مطرح شده است. رئیس جمهور آمریکا هر کسی که باشد ملزم به اجرای تفاهم برجام تا زمانی که برپا است، میباشد. این موضوع مورد پذیرش مقام معظم رهبری نیز قرار گرفته است. در تمام تفاهم برجام از عنوان لغو تحریمهای اتحادیه اروپایی صحبت شده است و تنها یک قانون تعلیق خواهد شد.
در ادامه سید محمود نبویان خطاب به نهاوندیان گفت: آیا محاسبه کردهاید در طول زمان جنگ تحمیلی چند شهید داشتیم؟ میزان خسارتها چقدر بوده است؟ چه تعداد آزاده داشتهایم و چه میزان پول و سرمایه هزینه شده است؟ ای کاش آقای نهاوندیان مطالعه نسبت به همه امور داشتند؛ شما مدعی هستید که اشراف تیم مذاکرهکننده و کارشناسان ایرانی موجب اعجاب طرف مذاکرهکننده شد اما شما در مقابل ما آنچنان که باید نسبت به موضوع اشراف ندارید. موضوعی که در رابطه با سوئیفت بیان شد، برای من قابل قبول نیست. تحریم سوئیفت شامل بانک مرکزی ایران نیز میشود، موسسات مالی مختلف همچنان مورد تحریم خدمات رسانی مالی سریع قرار دارند.
وی ادامه داد: بانک مرکزی و بانکهای ایرانی که اشخاص حقیقی نیستند که همچنان در لیست تحریم باقی ماندهاند. آقای عراقچی باید توجه کند که یک روز بهعنوان روز اجرایی و روز دیگر بهعنوان روز انتقالی و در نهایت روز خاتمه یافتن بیان شده است. آقای عراقچی میگوید که لغو تحریمها از همان روز نخست آغاز میشود، اما اینگونه نیست. بخشی از تحریمها در روز نخست، برخی تحریمها در حین اجرا و برخی پس از پایان اجرای تفاهم برجام برداشته خواهد شد. آنچه که در این میان مطرح شده این است که 8 سال بعد تحریمهای سوئیفت، حمل و نقل، تحریمهای مرتبط با فلزات، نرمافزار که شامل صنعت، نفت و پتروشیمی میباشد. از همه مهمتر لغو تحریمها در مرحله انتقال در رابطه با صدور ویزا و بلوکه شدن اموال ایرانیان انجام خواهد گرفت.
نبویان گفت: لیست بلندی از افرادی که در تحریم باقی میمانند باقی میماند. در یک مورد لغو تحریم 250 شخصیت حقیقی و حقوقی 8 سال بعد صورت خواهد گرفت. کجای تفاهم برجام آمده است که اتحادیه اروپایی تمام تحریمها را لغو میکند. قانون متناظر با اجرا در روز اول تعلیق خواهد شد. در اینجا آمده است که قانون متناظر با همین موضوع 8 سال بعد لغو خواهد شد، بنابراین تمام لغو تحریمهایی که شما مدعی هستید 8 سال بعد انجام خواهد شد که بنده از متن تفاهم برجام استخراج کردهام. ادعاهای شما باید مستند باشد.
نهاوندیان در پاسخ به سوالات نبویان تصریح کرد: دو سند از اتحادیه اروپایی به شمارههای 267 و 430 وجود دارد. در رابطه با اراده اتحادیه اروپایی به صراحت آمده است که در رابطه با مصادیق رفع تحریم اشخاصی هستند که نه به سبب اقتصادی هستهای بلکه به دلیل اشاعه هستهای یا تسلیحاتی مورد تحریم میباشند. این کاملا طبیعی است که زمانبندی لغو تحریم این دو گروه مصادیق را متعاقباً عملیاتی کند. در برنامه زمانبندی به مواردی برخورد میکنیم که به روز اجرای تفاهم برجام ارجاع میشود.
رئیس شورای اطلاعرسانی دولت افزود: آنچه که در روز انتقال انجام میگیرد منحصر به مواردی است که در تحریم ماندهاند. یعنی آنهایی که قبلا از لیست تحریم خارج شدهاند، مورد تحریم مجدد قرار نگرفتهاند و تنها شامل کسانی میشود که در لیست مانده بودند. ادامه تحریم فلزات که در تفاهم برجام آمده است شامل فلزاتی است که کاربرد تسلیحاتی اتمی دارند. مشخص است که این فلزات مورد تحریم بمانند و ما نیز ارادهای برای دستیابی به آن نداریم. در موارد دیگر فلزات قطعاً از لیست تحریم خارج خواهند شد.
وی گفت: درخصوص تحریم دلار باید عرض کنم؛ صراحتاً در تفاهم برجام آمده است که دلار از تحریم خارج خواهد شد و ایران میتواند در تمام معاملات خود دلار دریافت کند. آنچه که بیان شده است، مصداق بوده است.
عراقچی در ادامه سخنان نهاوندیان با بیان اینکه ارجاع های متوالی آقای نبویان موجب ایجاد ابهام شده است، گفت: اتحادیه اروپا تمامی تحریمههای اقتصادی و مالی را در روز اجرایی شدن تفاهم برجام لغو خواهد کرد؛ تحریمهای اشاعهای 8 سال بعد لغو خواهند شد. کسانی که به دلیل تحریمهای و مالی به لیست اضافه شده بودند همان روز اجرایی شدن از لیست خارج خواهند شد. کسانی که به دلیل تحریمهای تسلیحات و اشاعهای 8 سال بعد خارج خواهند شد.
وی در رابطه با مستندات صحبتهای خود گفت: یک متن اصلی وجود دارد که کلیات موضوع را تشریح میکند و ضمائمی وجود دارد که توالی آن را بیان میکند. در ضمیمه شماره 5 آمده است اتحادیه اروپا مفاد آییننامه شماره 267 لغو خواهد کرد. در این سازوکار بیان نشده است که تمامی تحریمها لغو میشود، بلکه به ضمیمه شماره 2 ارجاع داده شده است. بر این اساس تدابیر مربوط به امور مالی و بانکی که شامل بند میباشد. در روز اجرایی شدن لغو خواهند شد، جز تحریم مالی کسانی که نام آنها در لیست تحریم سوئیفت باقی مانده است.
این عضو ارشد تیم مذاکرهکننده هسته ای گفت: در بحث تحریم نرمافزارها روشن بیان شده است که تنها نرمافزارهای مربوط به اشاعه هستهای و سلیحاتی همچنان تحریم خواهند بود. در مورد تحریم فلزات نیز بیان شده است که تنها شامل آلیاژهای میشود که مربوط به اشاعه هستهای و تسلیحاتی هستند. به هیچ عنوان تحریم علیه تمام فلزات وجود نخواهد داشت.
نهاوندیان در رابطه با سوال نبویان که هزینههای جنگ تحمیلی را با هزینههای هستهای شدن ایران قیاس نموده بود، گفت: اینکه مردم ایران اسلامی در طول 8 سال جنگ تحمیلی با ایثار و مقاومت ایستادگی کردند در مقابل تجاوز رژیم بعثی به سبب ارزشهای اسلامی بود. وظیفه دینی و ملی ما این بود که در مقابل رژیم متجاوز ایستادگی کنیم. پس از پایان جنگ که ما به اهداف خود دست یافتیم و توانستیم موضع عادلانه خود را عزتمندانه به کرسی بنشانیم، آیا ادامه جنگ توجیهی داشت؟ آیا کمک کردن به نیت دشمن که جنگ را بر ما تحمیل کرده بود، قابل بخشش بود که جنگ را ادامه بدهیم؟ موضع ما در طول سالهای جنگ این بود که ما آغازکننده جنگ نبودیم و این رژیم بعثی صدام بود که حمله را آغاز کرد، ولی چون آنها حمله کردهاند، ما از خود دفاع میکنیم و در این راه شهید نیز دادیم.
رئیس دفتر رئیس جمهوری ادامه داد: تشبیه مقاومت ایران در سالهای جنگ تحمیلی به موضوع هستهای کار درستی است. برما تحریمهای خصمانه را تحمیل کردند. توطئه تحمیل انزوا را برعلیه جمهوری اسلامی دنبال کردند ولی ما مقاومت و ایستادگی کردیم و در مقابل آنها زانو نزدیم. اجازه ندادیم اقتصاد ایران متوقف شود و در طول تمام مسیر هم ایران تاکید داشت که برنامههای صلحآمیز هستهای را دنبال خواهد کرد. طرف مقابل مدعی بود که جمهوری اسلامی میخواهد بمب هستهای بسازد و در تمام طول مسیر همه مقامات ایران تاکید میکردند که ما به هیچ عنوان دنبال بمب هستهای نیستیم. موضع ما این بود که جمهوری اسلامی بنا به فتوای مقام معظم رهبری و معیارهای دینی به دنبال تسلیحات اتمی نرفتهایم. ما توانستیم طرف مقابل را به جایی برسانیم که از صحبت خود و موضع خصمانه علیه فعالیتهای صلحآمیز ایران بازگردد. دراین شرایط ادامه تحریم حتی برای یک روز هم دیگر توجیه ندارد.
وی گفت: هر کسی که به ادامه تحریم کمک کند، باید در مقابل ملت پاسخگو باشد که این هزینه دهها میلیون دلار اقتصاد ایران را که به دلیل تحریمها ایجاد شده است شریک جرم غربیها میشود. باید مجرم را معرفی کنیم، مجرم دشمن است که ما را به شکلی خصمانه تحریم کرد. ما نباید تحریم را توجیه کنیم، تحریمها ظالمانه بوده است. البته ما تا آخر مقاومت کردیم و به نتیجه رسیدیم.
نعمتی: میزان خسارات وارده توسط کاغذپارههای تحریم باید برآورد شود
منصور حقیقتپور پیش از آنکه وقت سوال خود را به بهروز نعمتی ارائه کند، گفت: با نظر عنایت مقام معظم رهبری مبنی بر لزوم ارائه لایحه برجام به مجلس شورای اسلامی چه زمانی ارائه مینماید؟
بهروز نعمتی گفت: بنده تذکر به ماده 57 دارم که به نمایندگان اجازه داده است بدون حق رأی حق حضور و اظهارنظر در کمیسیونهای ویژه مجلس شورای اسلامی را دارند. همه نمایندگان مجلس حق اظهارنظر در کمیسیون ویژه برجام را دارند و موضوع را نباید سیاه و سفید نگاه کرد.
وی افزود: روزگاری این تحریمها و قطعنامهها کاغذ پاره خوانده میشد. خسارتها و ضررهایی که از محل قطعنامهها بر ملت ایران تحمیل شده است باید برآورد شود. گفته میشود بحث سوئیفت و تحریم مالی باقی میماند که باید بیشتر تحلیل شود. در بحث تحریمهای غیرهستهای ادعا شده موضوع تحریم علیه هواپیما ادامه خواهد یافت و مشکلات خرید و نوسازی ناوگان هوایی ایران و سیستمهای حمل و نقلی ادامه خواهد یافت. این موضوعات باید شفافسازی شود.
در ادامه محمود نبویان در واکنش به صحبتهای نعمتی گفت: بنده همانند برخی آقایان نیستم که بدون مطالعه مطلبی را بیان کنم و چشم به دهان برخی دیگر دوخته باشم. بنده چون آقای جلیلی صحبتی را بیان کردهاند، ابهامات و سوالات را در رابطه با تفاهم برجام بیان نکردم.
در همین حال زاکانی در پاسخ به تذکر آییننامهای نعمتی گفت: ایراد شما به عملکرد کمیسیون برجام وارد نمیباشد زیرا ما کسی را از اظهارنظر و صحبت منع نکردهایم.
همچنین سید حسین نقوی حسینی نیز گفت: طبق آییننامه وارد بودن یا نبودن تذکر برعهده رئیس جلسه است و ایراد آقای نعمتی وارد نمیباشد.
نهاوندیان در پاسخ به سوال نعمتی گفت: پاسخ به برآورد میزان خسارات وارده بر اثر تحریمها نیازمند فرصت است که پس از برجام به شکل دقیقتر مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. ما معتقدیم که دوران خسران اقتصاد ایران در حال سپری شدن است و باید برنامهریزی برای دوران پسا برجام صورت گیرد. باید این مسئله را مدنظر قرار بدهیم و تحلیل کنیم که اگر تحریمها ادامه پیدا میکرد، سرنوشت اقتصاد ایران چگونه میشد. این موضوع میتواند ابعاد مقاومت و ایستادگی ملت ایران را روشن نماید.
وی ادامه داد: به صراحت در رابطه با ابهام موجود درباره تحریم سوئیفت که بیان شده پاسخ دادیم. به نظرم در رابطه با سوئیفت و مسائل نظیر آن، انسان باید تجاهل که علیرغم ذکر صریح و شفاف توضیح آن بیان شده است. اصولا ما در گذشته به هیچ عنوان در قطعنامهها و تحریمهای وضع شده عنوان تحریم سوئیفت بیان نشده بود. در رابطه با فضای تحریمی که ایجاد شده بود، دوستان باید توجه داشته باشند که ریسک همکاری اقتصادی و سرمایهای با ایران به شدت افزایش یافته بود که شمول وسیعی در مسائل مختلف داشت. شرکتهای اقتصادی به دلیل هزینههایی که ایجاد شده بود از همکاری با ایران امتناع میکردند و شرکت سوئیفت نیز بر همین اساس ارائه خدمات خود را به نوعی قطع کرده بود.
رئیس شورای اطلاعرسانی دولت تصریح کرد: در رابطه با روند لغو تحریمها و توالی آن توضیحات لازم ارائه شده است. استثنا تنها درباره مصادیق اشاعه هستهای و تسلیحاتی است. تمام تحریمهایی که جنبه اقتصادی دارند در روز اجرای تفاهم برجام لغو خواهند شد.
در ادامه زاکانی با ابراز تعجب از ادبیات نهاوندیان گفت: استفاده ایشان از واژه تجاهل درست نمیباشد و ایشان نمیبایست با این ادبیات نمایندگان مجلس را مخاطب قرار میدادند.
نهاوندیان گفت: اشاره بنده و استفاده از واژه تجاهل در رابطه محافلی است که شبنامه علیه تفاهم برجام و تیم مذاکرهکننده تهیه و توزیع میکنند. متاسفانه کسانی دست به این کار میزنند که علم به این دارند که تفاهم برجام منجر به لغو تحریمها خواهد شد، اما اصرار دارند که این موضوع به وقوع نمیپیوندد.
نبویان: متن برجام، شبنامه نیست بلکه متن و سندی است که شما پای آن را امضا کردهاید/ به شما توصیه میکنم که سند برجام را بیشتر مطالعه کنید
نبویان با اعتراض به نهاوندیان گفت: واقع امر اینجاست که سخنان رئیس دفتر رئیس جمهوری توهین به اینجانب است. آقای نهاوندیان متن برجام، شبنامه نیست بلکه متن و سندی است که شما پای آن را امضا کردهاید. ما هر چه بیان میکنیم از خود سند برجام است. به شما توصیه میکنم که سند برجام را بیشتر مطالعه کنید. این چه عادتی است که آقای عراقچی به بنده میگوید شما طرفدار آمریکا هستید. به نمایندگان مجلس میگوید خیلی نامردید و در نهایت میگویید تجاهل کردهاید، دولت و اعضای تیم مذاکرهکننده معصوم نیستند که اینگونه صحبت میکنند. ما هر اشکالی که بیان میکنیم، عیناً از خود متن استخراج کردهایم.
زاکانی بیان کرد: واقع امر این است که همه کسانی که در کمیسیون برجام حاضر هستند و اعضای تیم مذاکرهکننده هستهای همگی اعضای یک خانواده هستند و همگی اعتلای ایران اسلامی و آنچه که بیشترین نفع را با کمترین ضرر برای ملت ایران دارد محقق شود. در کمیسیون برجام مکررا بحث شده است و در ضمائم برجام بیان شده است که تحریم سوئیفت در مورد افراد شامل بانک مرکزی و بانکهای ایرانی میباشد. این بدان معناست که تحریمهای بانکی و بیمهای ادامه خواهد یافت و تحریمهای سوئیفت ادامه مییابد.
رئیس کمیسیون ویژه بررسی برجام گفت: در روز اجرای برجام مقداری از تحریمها تعلیق خواهد شد، مقداری دیگر مربوط به روز انتقال یعنی 8 سال بعد میشود. ما در دنیا با همین متنی که شما منتشر کردید، مواجهیم و ممکن است علیه آن کارشکنی شود. خواهشمندم ابهامات موجود را توضیح دهید.
عراقچی: تحریمی به نام سوئیفت نداریم که بخواهیم آن را لغو کنیم
عراقچی در ادامه درخصوص ابهامات موجود در لغو تحریم سوئیفت گفت: چندین مرتبه موضوع سوئیفت را توضیح دادیم. نمایندگان محترم که در رابطه با سوئیفت اشکالنظر دارند لطفا یک جمله در رابطه با تحریم سوئیفت توسط آمریکا، اروپا یا شورای امنیت سازمان ملل ارائه دهند. قانون تحریم سوئیفت به هیچ عنوان وجود ندارد، تنها قانونی که وجود دارد این است که کسانی که نام آنها وارد لیست تحریم سوئیفت شده آنها حق ندارند از سوئیفت استفاده کنند، بنابراین ما تحریمی به نام سوئیفت نداریم که بخواهیم آن را لغو کنیم. دلیل اینکه سوئیفت به جمهوری اسلامی خدمات ارائه نمیکرده تصویب خود این شرکت بوده است که یک شرکت خصوصی میباشد.
وی گفت: در متن تفاهم برجام آمده است که تحریم ارائه خدمات پیامرسانی سریع مالی از جمله سوئیفت برای افراد نامبرده شده در الحاقیه تفاهم برجام شامل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و برخی موسسات مالی برداشته میشود. در هیچ جایی نام از ایران برده نشده است و البته لیست مفصلی از افرادی که تحت تحریم بودهاند وجود دارد. بار دیگر تاکید میکنم که ایران تحریم سوئیفت نداشته است. قانونی که وجود دارد در رابطه با افراد لیست الحاقی است. این قانون که افراد را محکوم میکند از سوئیفت با اجرای تفاهم به تدریج لغو خواهد شد.
این عضو ارشد تیم مذاکرهکننده هستهای کشورمان افزود: براساس ضمیمه شماره 5 تفاهم برجام لیست افراد تحریمشده به دو بخش تقسیم شده است. براساس الحاقیه اول کسانی که به دلیل تحریمهای اقتصادی و مالی در لیست تحریم سوئیفت قرار گرفته بودند و لذا روز اجرایی شدن تفاهم برجام نام آنها از لیست تحریم حذف خواهد شد. الحاقیه دوم شامل نام کسانی است که در روز انتقالی اجرا خواهد شد. این افراد کسانی هستند که به دلیل فعالیتهای اشاعهای نام آنها در لیست تحریم قرار گرفته است.
عراقچی گفت: در مرحله اول در همان روز اجرای تفاهم برجام نام حدود 800 نفر از لیست تحریم سوئیفت خط خواهد خورد و نام حدود 200 شخصیت حقیقی و حقوقی برای روز انتقال باقی خواهد ماند.
تاجگردون: تحریم سوئیفت تنها علیه یکهزار نفر بوده است و علیه کلیت ایران نبوده است
غلامرضا تاجگردون نیز گفت: براساس گفتههای آقای عراقچی حدود یکهزار شخصیت حقیقی و حقوقی در لیست تحریم سوئیفت هستند، که با اجرای تفاهم برجام 800 نفر آنها از لیست خارج خواهد شد و 200 شخصیت حقیقی و حقوقی باقی میمانند که 8 سال دیگر از لیست خارج میشوند. در این میان شرکتها و موسسات مالی ایرانی نیز وجود دارند. تحریم سوئیفت تنها علیه یکهزار نفر بوده است و علیه کلیت ایران نبوده است.
نهاوندیان گفت: با مکانیسم کمیسیون مشترک و حقی که ایران پیدا کرد در حق مشاوره دادن در کمیسیون مشترک برجام، این امکان ایجاد شده است که درباره این که تعداد بیشتری از لیست تحریم برجام خارج شود، مذاکره صورت گیرد. امکان کاهش نام اشخاص حقیقی و حقوقی که در لیست هستند، وجود دارد.
تاجگردون در این میان بیان کرد: نام تعدادی بانک وجود دارد که نامها در لیست تاحریم سوئیفت وجود دارد که باید مورد بررسی بیشتر قرار گیرد.
رسایی: اینکه گفته میشود ایران تحریم سوئیفت نبوده در واقع نوعی فرافکنی است
حمید رسایی در ادامه گفت: ملت ایران که با سوئیفت سروکار نداشتهاند و تنها بانکها و اشخاص خاص و بازرگانان از سوئیفت استفاده میکردند. اینکه گفته میشود ایران تحریم نبوده در واقع نوعی فرافکنی است.
عراقچی در پاسخ به ابهامات ایجاد شده در موضوع خرید هواپیما و نوسازی ناوگان هوایی ایران گفت: براساس متن اصلی تفاهم برجام، ایالات متحده به نحو مشخص شده در پیوست 2 و منطبق بر پیوست 5 ، فروش هواپیماهای تجاری و ارائه خدمات و قطعات را برای ایران صادر خواهد کرد، بنابراین آمریکاییها رسماً اجازه فروش هواپیما به ایران را صادر میکنند. ایالات متحده تا پیش از این به بهانه تحریم صنایع هوایی از ارائه قطعات و خدمات برای ناوگان هوایی ایران جلوگیری میکرده است.
وی ادامه داد: در پیوست شماره 2 آمده است ایالات متحده متعهد میشود اجازه فروش هواپیمای مسافری و تجاری و خدمات مربوط به آن را بدهد که شامل صادرات، صادرات مجدد، انتقال هواپیمای مسافری انحصاراً با کاربری غیرنظامی را صادر میکند. در پیوست شماره 5 آمده است در روز اجرایی شدن تفاهم برجام آمریکا اقدام به صدور مجوز و فعالیتهای مندرج در پیوستها را صادر خواهد کرد. هیچ نقطهضعفی در این زمینه وجود ندارد و فروش هواپیما به ایران از روی اجرایی شدن تفاهم برجام آغاز خواهد شد.
نهاوندیان:محدودیت های دسترسی به دلار با اجرای برجام برداشته می شود
نهاوندیان نیز در رابطه با موضوع دلار و آزاد شدن دسترسی به آن گفت: محدودیتی که در گذشته و در زمان تحریم در مورد دلار آمریکا و دسترسی به اسکناس دلار وجود داشت، به اجرایی شدن برجام برداشته میشود. /924/د102/ج
منبع: خانه ملت