هیئات مذهبی تبدیل به شبکه های اجتماعی برای جوانان شوند

محسن اصغری نکاح، روانشناس و استاد دانشگاه فردوسی مشهد در حاشیه همایش پیاده روی اربعین از منظر روانشناسی و تربیتی، درگفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، گفت: مراسمات عزاداری و هیئات مذهبی می‌توانند به عنوان مهم‌ترین کانون‌های تربیت دینی و اسلامی برای جوانان مطرح باشند، حقیقت آن است که جامعه دانشگاهی ما از مطالعه فواید وجود هیئات مذهبی غافل مانده است و لازم است که برای یکبار هم که شده، دست از کپی‌برداری نظریات تربیتی غربی برداشته و به شیوه‌نامه تربیتی اسلامی سیدالشهدا(ع) در نهضت عاشورا مراجعه کنیم.

ماه محرم، ماه تجارب دینی و پرورش حسینی است

اصغری‌نکاح حضور در هیئات مذهبی را گامی در جهت تقویت روحیه مسؤولیت پذیری در جوانان دانست و اظهار داشت: هویت دینی آمیزه‌ای از شناخت‌ها، معارف و تجارب دینی است و البته تجارب دینی نقش مهمی در شکل‌دهی هویت دینی دارد و در بسیاری از موارد تجربه دینی مقدمه هویت دینی است. مراسم عزاداری به گونه ای است که امکان مشارکت همه افراد وجود دارد، طوری که دراین مراسم، غالباً جوانان عهده‌دار مسؤولیت‌های کلان و وظایف مهم هستند.

وی افزود: نکته جالب اینجاست که همین تحویل وظایف، به خوبی روحیه مسئولیت پذیری و مدیریتی در جوان هیأتی پایه ریزی می‌کند.، به این ترتیب در فضای عزاداری تجاربی که رنگ و بوی ارزش‌های دینی دارد، کسب می شود. مشاهدات همه ما نشان می دهد امروزه کمتر جوانی است که از دوره کودکی خود، از عزادرای، هیأت، تکیه، نذری، روضه سیدالشهدا (ع)، لباس و پرچم و سربند عزا و نظایر آن خاطره یا تجربه ای به یادماندنی نداشته باشد.

تجربه دینی مقدمه هویت دینی است

استاد روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد عزاداری برای امام حسین(ع) را بهترین فرصت برای کسب تجربه دینی خواند و خاطرنشان کرد: مهم این است که خانواده‌ها سعی کنند برای فرزندان خود از دوره کودکی تجاربی ارزشمند و خوشایند ایجاد کنند، یکی از ملزومات مقوله تربیت، القای حس مسؤولیت‌پذیری و خودباوری در جوانان است، تجربه دینی مقدمه هویت دینی است، افراد از دوره کودکی معمولاً آن چیزی را که تجربه می‌کنند، بیشتر در زندگی مورد استفاده قرار می‌دهند. شرکت در عزاداری یکی از بهترین فرصت ها برای کسب این تجربه دینی است.

وی ادامه داد: محیط زندگی جزو فضای تربیتی ماست، اگر دقت کرده باشید در ایّامی نظیر پایان سال و آغاز مدارس و نظیر آن خانواده و جامعه فضای خاصی پیدا می کند و این شور و حال و هیجانات به کودکان نیز منتقل می شود. کودکان بصورت مستقیم و غیر مستقیم تحت تاثیر جو خانواده و جامعه و تحت تاثیر فضاهای محیطی هستند و باید از این حس، درجهت ارتقای جایگاه شعائر حسینی استفاده کنیم.

هیئات مذهبی می‌توانند تبدیل به شبکه های اجتماعی برای جوانان شوند

اصغری نکاح در ادامه با بیان این که فضای تربیتی و محیط خانه و مدرسه در تربیت و رشد فکری جوانان اثر می گذارد، گفت: فضاسازی مهم ترین زمینه برای اجرای اصل تربیتی است و درهمین راستا، باید محیط خانه را برای این محرّم و صفرآماده کنیم. خانواده ها می‌توانند با شناسایی تکیه ها یا مساجدی که مراسم عزاداری در آنجا با فرهنگ خانوادگی و طبع فرزندانشان همخوانی بیشتری دارد، آنها را به شرکت در عزاداری سیدالشّهدا(ع) تشویق و ترغیب کنند.

وی گفت: شبکه های اجتماعی امروزه یکی از دغدغه های تربیتی خانواده هاست؛ چرا که علیرغم مراقبت های زیاد، بازهم در مواردی خانواده ها از کنترل و سالم سازی محتوای این شبکه ها باز خواهند ماند. حال سؤال من اینجاست که چرا ما هیئات مذهبی را تبدیل به شبکه اجتماعی نمی کنیم؟ جوانان میتوانند با حضور در مراسم ها و برنامه های هیئات مذهبی، پیوندهای دوستی و ارتباطات ارزشمندی با افراد ارزشمدار و شایسته بوجود آورند. پس چرا ما هیئات مذهبی را تبدیل به شبکه های اجتماعی برای جوانانمان نمی کنیم؟

شور و هیجان حسینی هدفمند و ریشه دار است 

این استاد روانشناسی دانشگاه در انتها خاطرنشان کرد: خیلی ها فکر می کنند شور و هیجان با درک و معرفت تعارض دارد. البته شور و هیجان های بی هدف و بی ریشه ما را از درک و معرفت باز می دارد اما شور و هیجان حسینی از نوع شور و هیجان هدفمند و ریشه دار است یعنی جوان به صورت کلی می داند که برای یک فرد ارزشمند و برای یک حرکت حماسی، عرفانی و اجتماعی والا به شور و هیجان آمده است.

وی گفت: این می تواند مقدمه افزایش درک و معرفت و کنجکاوی بیشتر فهمیدن باشد، به عبارتی برای کسب معرفت باید شور و هیجان داشت و محافل حسینی می توانند به گونه ای باشند که با به هیجان آوردن مخاطب  نسبت به وقایع و رخدادهایی که برای سیدالشهدا و یاران باوفایش پیش آمده، جوان را به تامل و شناخت بیشتر دین هدایت نمایند./863/302/ب2