تعیّن امامت معصومین در عصر غیبت ولایت مطلقه فقیه است/ ولایت الهی شرط مشروعیت نظام اسلامی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام داوود مهدوی‌زادگان، عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی پیش از ظهر امروز در نشست علمی دولت و ملت در فلسفه سیاسی امام خمینی(ره) که در سالن همایش های دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد، با بیان این که این بحث از دو بخش تشکیل می شود، اظهار داشت: بخش نخست فلسفه سیاسی امام است که امری کلی  محسوب می شود و بخش دوم دولت و ملت در فلسفه سیاسی امام است.

وی در تعریف فلسفه سیاسی، گفت: فلسفه سیاسی در واقع یک دانش عقلانی محض است که درباره نظام سیاسی مطلوب صحبت می‌کند و فیلسوفان با خرد ورزی به آن نظام می رسند و واژه «عقلانی» معنایی عام دارد که هم می تواند موضوعیت داشته باشد و هم طریقیت؛ طریقیت یعنی خرد ورزی به عنوان روشی دیده می‌شود ولی موضوعییت عقلانیت را مرجع می داند و فلاسفه غالبا فلسفه را به همین معنای دوم می دانند.

حجت الاسلام مهدوی‌زادگان با بیان این که در اندیشه امام دو آموزه برجسته است، تصریح کرد: آموزه نخست مالکیت مطلقه خداوند و آموزه دوم حاکمیت مطلقه خداوند است که امام پس از بیان این مطالب به این نتیجه می رسد که حاکیمت مطلوب حکومت خداوند است و از طرفی کسی می تواند حکومت کند که مالک و قانون گذار باشد این امر فقط از آن خدا است، بنابراین حکومتی که در آن ولایت مطلقه خداوند نباشد طاغوتی است؛ حال نظام مدرن باشد یا سنتی فرقی نمی کند چون دو مؤلفه حاکمیت و مالکیت مطلقه خداوند در آن دیده نمی شود.

وی ولایت الهی در اندیشه سیاسی امام را شرط مشروعیت نظام دانست و تأکید کرد: امام ولایت الهی را در مفهوم امامت می بیند که سخن امام در این مسأله با متکلمین این است که در بحث امامت، سیاست و حکومت ضعیف دیده شده است و به صورت جدی به آن توجه نشده است؛ درحالی که ایشان امامت را در ولایت سیاسی معنا می کند و در واقع نقدی بر متکلمین وارد می کند که در ولایت تشریعی ولایت سیاسی به صورت حداقلی دیده شده است و از همین رو امام آن را برجسته می کند.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی ادامه داد: می توان از اندیشه امام به این نتیجه رسید که با غیبت معصوم، امامت کنار زده نمی شود بلکه در عصر غیبت هم ادامه دارد که تعیُّن آن در ولایت مطلقه فقیه است، پس نظام سیاسی مطلوب در اندیشه امام نظام ولایی است که ریشه آن به ولایت الهی برمی گردد که مالکیت و حاکمیت مطلقه خدا بود.

وی در بخش دوم سخنان خود مبنی بر فلسفه سیاسی امام در مسأله دولت و ملت، اظهار داشت: دو مؤلفه اصلی در نگاه فیلسوفان سیاسی برای تشکیل نظام سیاسی مطلوب دولت و ملت است و این بحث را در چارچوب دوگانه ها مطرح می کنند که مجموع آن چهار دوگانه است؛ دو گانه حق و تکلیف، دوگانه مشروعیت و مقبولیت، دوگانه غلبه و بیعت و دوگانه قراردادی و مطلقه است.

حجت الاسلام مهدوی‌زادگان ادامه داد: مسأله مهم این است که این دوگانه ها به صورت جمعی در یک جا بحث نشده اند و هرکدام از این دوگانه های در نظام ولایی، سلطانی سنتی و مدرن قابل طرح و نتیجه گیری است.

وی با طرح دو گانه حق و تکلیف در نظام ولایی، افزود: امام قائل است در نظام ولایی هم ملت و هم دولت هر دو هم حق دارند و هم تکلیف و هر دو طرف مسؤول هستند ولی در نظام سلطانی و مدرن تک ساحتی است که در نظام مدرن مردم حق دارند و دولت مکلف است و در نظام سلطانی مردم تکلیف دارند و دولت حق مطلق را دارا است و دو گانه مقبولیت و مشروعیت هم در نظام ولایی تفکیکی است ولی نه آنکه یکی را حذف کند بلکه ملت نسبت به نظام مقبولیت دارد ولی نسبت به دولت مشروعیت دارد ولی در نظام سلطانی این بحث وجود ندارد و در نظام مدرن تجمیعی از مقبولیت و مشروعیت طرح می‌شود.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی با اشاره به دوگانه غلبه و بیعت یادآور شد: در نظام ولایی بیعت مطرح است ولی در سلطانی غلبه است و در مدرن هیچکدام نیست و دو گانه چهارم یعنی قراردادی و مطلقه در نظام سیاسی ولایی و نظام سلطانی مطلقه است ولی در مدرن قراردادی است.

وی در پایان از مجموع مباحث خود نتیجه گیری کرد: ملت در نظام ولایی حضور حداکثری دارد به همین دلیل امام راحل و رهبر معظم انقلاب مردم سالاری دینی را مورد تأکید قرار می دهند و در مقابل در نظام سیاسی مدرن ملت حضور متوسط دارد و در نظام های سلطانی رابطه دولت و ملت حداقلی می شود./1330/202/ب2