نشست تخصصی بررسی و نقد قاعده فلسفی «الشی ما لم یجب لم یوجد» برگزار شد

 به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، نشست تخصصی مباحث اعتقادی تحت عنوان علیت و فاعلیت با موضوع بررسی و نقد قاعده فلسفی «الشی ما لم یجب لم یوجد»(ضرورت سابق) با حضور آیت الله سیدان، حجت‌الاسلام محمدتقی سبحانی، عضو هيأت علمي پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي و جمعی از علمای برجسته حوزه علمیه خراسان امروز 10 اردیبهشت در هتل الغدیر مشهد برگزار شد.

حجت‌الاسلام محمدتقی سبحانی با بیان این که قاعده فلسفی «الشی ما لم یجب لم یوجد» مهم ترین قاعده فلسفه اسلامی در طول تاریخ این فلسفه است، اظهار کرد: هیچ قاعده ای به مقبولیت این قاعده در بین فیلسوفان نبوده است و در عین حال متکلمان با آن مخالف هستند.

وی در ادامه به تبیین و جایگاه این قاعده پرداخت و گفت: این قاعده ناظر به نظریه فلسفی علیت است و این نکته حائز اهمیت است که بین علت عام که همه گروه های فکری قبول دارند با علیت خاصی که فیلسوفان معتقدند تفاوت های بسیاری وجود دارد.

عضو هيأت علمي پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي بیان کرد: قاعده علیت عام یک گزاره فطری عقلی است که هر معلول ممکنی تحقق پیدا می کند و به ضرورت نیازمند علت است چرا که هیچ معلول را نمی توان پیدا کرد که بدون علیت تحقق پیدا کند.

حجت‌الاسلام سبحانی افزود: این قاعده در طول تاریخ مورد قبول بوده است به گونه ای که شهید مطهری در کتاب توحید بیان می کند حتی کسانی که متهم به پذیرش تصادف و بخت و اقبال شدند هم علت فاعلی را قبول دارند.

عضو هيأت علمي پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي با بیان این که علت عام محل اختلاف نیست، بیان کرد: فیلسوفان بر این عقیده هستند که افزون بر ضرورت عام، وقتی که علت می آید معلول را ایجاد می کند و قبل از این که معلول موجود شود واجد می شود و این موضوع که علت ایجاد می کند، محل اختلاف است.

وی با بیان این که بنیان بسیاری از گزاره ها قواعد فلسفی است، تصریح کرد: پذیرش این قاعده تبعاتی دارد که با اصول مکاتب الهی مانند اراده خداوند و انسان ناسازگاری دارد./202/934/ب1