افتخار به گذشته و امید به آینده
باشگاه نویسندگان حوزوی خبرگزاری رسا، ابوالقاسم یعقوبی
یکی از سرفصلهای پرتکرار بیانیه این دوگانه به هم پیوسته است که ملت ما پس از چهل سال فراز و فرود و آزمایشهای سخت و عبور از سنگلاخها و دستاندازهای دشمن ساخته و در چله انقلاب اسلامی به دو چیز میبالد:
- گذشته پرافتخار
- آینده امیدوار
این دوگانه را رهبر معظم انقلاب با عبارات گوناگون و در لابهلای مطالب این مجموعه و منشور حکیمانه مطرح نمودهاند.
چله پرافتخار
انقلاب ما «تنها انقلابی است که یک چلّهٔ پُرافتخار را بدون خیانت به آرمانهایش پشت سر نهاده و در برابر همهٔ وسوسههایی که غیرقابل مقاومت به نظر میرسیدند، از کرامت خود و اصالت شعارهایش صیانت کرده» است.
چهل جشن سالانه انقلاب و چهل دهه فجر پرافتخار و پیر پیمانه از تلاش و جهاد و سازندگی را پشت سر گذاشته و با کوله باری از تجربه برای آینده آمادگی برداشتن گامهای بلند و اقدامات شگرف را دارد.
این افتخار به عملکردهای جهادی و انقلابی و مدیریتهای ایثارگونه و بنیادی و نیز افتخار به ایستادگی یک ملت در مسیر رشد و رویشهای نو به نو خود و از همه مهمتر افتخار به مکتب انسانساز و جامعه پرداز و تمدن سازی که با ترکیب «اسلام ناب محمدی» در این چهار دهه افقهای جدیدی را به روی مسلمانان گشوده و از سنگلاخها و موانع بزرگ این کشور را عبور داده است، افتخاری است واقعبینانه و عقلانی، نه احساسی و سطحی.
کارکرد نظام مردمسالار با ترکیب اسلامیت و جمهوریت تجربه نوینی در این عصر به شمار میرود که میتواند ملتهای مظلوم و عقبافتاده را نیز به پویایی و تغییر در مسیر زندگی سیاسی آنها رهنمون گردد.
این افتخارات گرانسنگ و گرانمایه با رادمردیها و پایمردیهای مردان مرد و را رهبریهای ابرمردانی همچون امام راحل (ره) و امام خامنهای (حفظه الله) به وقوع پیوسته است که هر کدام از آن رخدادها پرونده قطور مقاومت و استقامت توأم با بصیرت و شجاعت را همراه خود داشته و دارد.
«بهرغم همهٔ این مشکلات طاقتفرسا، جمهوری اسلامی روزبهروز گامهای بلندتر و استوارتری به جلو برداشت. این چهل سال، شاهد جهادهای بزرگ و افتخارات درخشان و پیشرفتهای شگفتآور در ایران اسلامی است.»
بخش دیگری از این افتخارات چهل ساله مربوط به روحیه جهادی و ایستادگی ملت آبدیده ایران در برابر قلدریها و زورگوییهای استکبار جهانی است که برگ زرین و پرافتخاری را در پرونده ملت غیور و مسلمان ایران به ثبت رسانده است:
«نماد پر ابهت و باشکوه و افتخارآمیز ایستادگی در برابر قلدران و زورگویان و مستکبران جهان و در رأس آنان آمریکای جهان خوار و جنایتکار، روزبهروز برجستهتر شد. در تمام این چهل سال، تسلیمناپذیری و صیانت و پاسداری از انقلاب و عظمت و هیبت الهی آن و گردن برافراشتهٔ آن در مقابل دولتهای متکبّر و مستکبر، خصوصیت شناختهشدهٔ ایران و ایرانی بهویژه جوانان این مرز و بوم به شمار میرفته است.»
استقلال
استقلال تجربه شیرین و پرهزینهای بود که ملت ایران پرداخت و در سایه آن به پیشرفتها و افتخارات گوناگونی در حوزههای سازندگی و پیشرفت مادی و معنوی دست یافت و این به نوبه خود تجربه جدیدی را به مستضعفان زیر سلطه و ستم طاغوتها منتقل کرد که بر اساس آن راه آزادی و استقلال را به آنها نشان داد:
«قدرتهای انحصارگر جهان که همواره حیات خود را در دستاندازی به استقلال دیگر کشورها و پایمال کردن منافع حیاتی آنها برای مقاصد شوم خود دانستهاند، در برابر ایران اسلامی و انقلابی، اعتراف به ناتوانی کردند.»
فخر و افتخار در منابع دینی
در آموزههای دینی، رهنمودهای روشن و نکتههای نابی در رابطه با عوامل فخرآفرین و افتخارساز در جامعه اسلامی اشاره شده است که به عنوان سند سخنان حکیمانه امام خامنهای و پشتوانهای بر اندیشه ناب ایشان ارائه میگردد.
امام صادق (ع) فرمود: «ثَلاَثٌ هُنَّ فَخْرُ اَلْمُؤْمِنِ وَ زَینُهُ فِی اَلدُّنْیا وَ اَلْآخِرَةِ اَلصَّلاَةُ فِی آخِرِ اَللَّیلِ وَ یأْسُهُ مِمَّا فِی أَیدِی اَلنَّاسِ وَ وَلاَیتُهُ اَلْإِمَامَ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ (ص)»؛ سه چیز میتواند از افتخارات مؤمن به شمار آید و مایه زینت او در دنیا و آخرت باشد:
- نماز در دل شب
- چشم ندوختن به دارایی دیگران
- زیر پوشش ولایت امام از خاندان نبوت.
در این حدیث شریف به سه عامل افتخار اشاره شده است:
الف: توجه به معنویت در زندگی شخصی به ویژه نماز شب و تأثیر تربیتی آن.
ب: استقلال در زندگی و کار و تلاش برای زندگی آبرومندانه و چشم نداشتن به داشتههای دیگران.
ج: ولایتپذیری رهبر عادل از خاندان پیامبر (ص) و در ادامه تبعیت از ولایت فقیه که در امتداد ولایت رسول الله (ص) قرار دارد.
امام علی (ع) نیز مصادیق دیگری از تفاخرهای مثبت و سازنده را نام بردهاند:
«ینْبغی أَنْ یکونَ التَّفاخُرُ بِعِلی الهِمَمِ وَالوفاء بالذِّمَمَ وَالمُبَالغةِ فِی الْکرَمُ لابَبوالی الرِّمَم وَرَذائِل الشِّیم»؛ شایسته است که آدمی به همتهای بلند و پای وفا کردن به پیمانها و انجام دادن بزرگواریها بر دیگران افتخار کنند، نه به استخوانهای پوسیده و خصلتهای پست و نکوهیده.
بلندهمتی ملت ایران در چهل سال گذشته مایه مباهات و افتخار است، ملتی که با دست خالی ولی با ایمانی ژرف و عمیق و جوانانی جوانمرد و شریف و زنانی قهرمان و عفیف نظام دو هزار و پانصدساله را فرو ریخت و نهال شرف و شجاعت و کرم و کرامت و غیرت و صلابت را غرس کرد و امروز شاهد ثمرات این شجره طیبه هستیم و در سایهسار آن زیستی شایسته و حیات طیبه را تجربه میکنیم.
مردمی که (صَدَقوا ما عاهَدُوا اللهَ عَلَیه) هستند و بر سر پیمان خویش مبنی بر نظام جمهوری اسلامی (آری) ایستادگی کردند و در کرم و بزرگواری در این چهل ساله صحنههای قابل تحسینی آفریدند و مکارم اخلاقی و محاسن آن را به زیبایی رقم زدند و به تعبیر مقام معظم رهبری «از کرامت خود و اصالت شعارهایش صیانت کردهاند».
امام بزرگوار از نگاهی دیگر (افتخار) را مورد توجه قرار دادند تا همه مدیران و مسئولان بدانند در نظام اسلامی در کنار مردم و مستمندان بودن افتخار است نه حشر و نشر با مرفهان بیدرد و ثروتمندان بیمسئولیت.
«همهٔ مدیران و کارگزاران و رهبران و روحانیون نظام و حکومت عدل موظفاند که با فقرا و مستمندان و پابرهنهها بیشتر حشر و نشر و جلسه و مراوده و معارفه و رفاقت داشته باشند تا متمکنین و مرفهین و در کنار مستمندان و پابرهنهها بودن و خود را در عرض آنان دانستن و قرار دادن، افتخار بزرگی است که نصیب اولیا شده {است}». (7)
رهبر فرزانه نیز مصادیقی از افتخارات نظام اسلامی را اینگونه برشمردهاند:
«جمهوری اسلامی در شمار موفقترین حاکمیتهای جهان در جابهجایی خدمت و ثروت از مرکز به همه جای کشور و از مناطق مرفّهنشین شهرها به مناطق پاییندست آن بوده است. آمار بزرگ راهسازی و خانهسازی و ایجاد مراکز صنعتی و اصلاح امور کشاورزی و رساندن برق و آب و مراکز درمانی و واحدهای دانشگاهی و سدّ و نیروگاه و امثال آن به دورترین مناطق کشور، حقیقتاً افتخارآفرین است».
امید به آینده
از واژههای پرکاربرد در بیانیه گام دوم، واژه «امید» است، امید به آینده، امید به جوانان، امید به پیروزیهای بیشتر، امید به گسترش علم و پژوهش، امید به سبک زندگی اسلامی و ... در بیانیه گام دوم موج میزند، البته امید صادق و همسو با واقعیتها.
«نخستین توصیهٔ من امید و نگاه خوشبینانه به آینده است. بدون این کلید اساسیِ همهٔ قفلها، هیچ گامی نمیتوان برداشت. آنچه میگویم یک امید صادق و متّکی به واقعیتهای عینی است. اینجانب همواره از امید کاذب و فریبنده دوری جستهام، امّا خود و همه را از نومیدی بیجا و ترس کاذب نیز بر حذر داشتهام و بر حذر میدارم».
دشمنان اسلام همواره در طول تاریخ تلاش پیگیر داشتهاند تا امت اسلام را نسبت به آینده مأیوس کنند اما قرآن با صدای بلند فرموده است:
«الْیوْمَ یئِسَ الَّذِینَ کفَرُواْ مِن دِینِکمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ»؛ امروز کافران از شکست آیینِ شما، مأیوس شدند؛ بنابراین از آنها نترسید و از مخالفت من بترسید.
در آیه کریمه به جریان مأیوس سازی مسلمانان از سوی دشمنان اشارهای لطیف شده است و در برابر به صراحت فرموده است که جریان حق باید از یأس به دور باشد و همواره امیدوار به آیندهای بهتر و والاتر بیندیشد.
مقام معظم رهبری به این نکته راهبردی نیز در بیانیه پرداخته و مینویسند:
«در طول این چهل سال -و اکنون مانند همیشه- سیاست تبلیغی و رسانهای دشمن و فعالترین برنامههای آن، مأیوس سازی مردم و حتّی مسئولان و مدیران ما از آینده است. خبرهای دروغ، تحلیلهای مغرضانه، وارونه نشان دادن واقعیتها، پنهان کردن جلوههای امیدبخش، بزرگ کردن عیوب کوچک و کوچک نشان دادن یا انکار محسنات بزرگ، برنامهٔ همیشگی هزاران رسانهٔ صوتی و تصویری و اینترنتی دشمنان ملّت ایران است.»
رهبر حکیم چشم امید به جوانانی دارد که میتوانند و باید این محاصره سنگین تبلیغاتی را بشکنند و روزنههای امید را بهسوی ملت بگشایند، بیتردید موتور امید در جوانان قویتر و پیش برندهتر است.
«شما جوانان ... در خود و دیگران نهال امید به آینده را پرورش دهید. ترس و نومیدی را از خود و دیگران برانید. این نخستین و ریشهایترین جهاد شما است.»
در کتاب شریف «اصول کافی» لشکر عقل و جهل تبیین شده است و مصادیق آن به زیبایی ترسیم گردیده است که از آن جمله است (رجاء و قنوط) یعنی امیدواری و ناامیدی و آن گاه امید از جنود عقل و ناامیدی از جنود جهل به شمار آمده است.
جلوههای امید در کشور
در جای دیگری از بیانیه به جلوههای امید در کشور عزیز ایران اشاره شده کردهاند و بر اساس آمار آن را به عقلانیت و امید صادق تطبیق نمودهاند:
«مهمترین ظرفیت امیدبخش کشور، نیروی انسانی مستعد و کارآمد با زیربنای عمیق و اصیل ایمانی و دینی است. جمعیت جوان زیر ۴۰ سال که بخش مهمی از آن نتیجهٔ موج جمعیتی ایجاد شده در دههٔ ۶۰ است، فرصت ارزشمندی برای کشور است. ۳۶ میلیون نفر در سنین میانهٔ ۱۵ و ۴۰ سالگی، نزدیک به ۱۴ میلیون نفر دارای تحصیلات عالی، رتبهٔ دوّم جهان در دانشآموختگان علوم و مهندسی، انبوه جوانانی که با روحیهٔ انقلابی رشد کرده و آمادهٔ تلاش جهادی برای کشورند و جمع چشمگیر جوانان محقق و اندیشمندی که به آفرینشهای علمی و فرهنگی و صنعتی و ... اشتغال دارند؛ اینها ثروت عظیمی برای کشور است که هیچ اندوختهٔ مادّی با آن مقایسه نمیتواند شد».
این تابلو زیبا که واقعیت عصر و نسل ماست مایه امید به آیندهای دلپذیر و دلنشین است، این سرمایههای انسانی در کنار سرمایههای طبیعی در کشور اسلامی امیدهای بزرگی تولید میکند که لشکر نومیدی و یأس را از جان و جامعه ما دور میسازد، امید آن که با استفاده از افتخارات گذشته و امید به آینده «حیات طیبه» دینی و قرآنی را پرنشاط و بادوام شاهد باشیم.
بینش سیاسی در ایران اسلامی
یکی از دستاوردهای انقلاب اسلامی آن بود که در برابر «استخفاف» و شستشوی مغزی و فکری نظام شاهنشاهی، انقلاب و تحول فکری در مردم ایجاد کرد و آنان را از غفلت و بیبصیرتی به انسانهای خردمند و تحلیلگر و اهل تجربه و تحلیل مسائل سیاسی قرار دارد و مرزبندی بین دولت و دشمن را شفافسازی کرد و با این تحول الهی مردم از تحیر و سرگردانی بیرون آمدند و حماسه آفریدند و دست رد به سینه نامحرمان زدند و جمهوری اسلامی را با حضورشان در صحنههای سیاسی پایدار و ماندگار ساختند.
نعمت «بینش سیاسی» را نباید کم انگاشت، این ویژگی رویشها و رشد و بالندگیهایی به دنبال داشت که خط نفاق را از خط صداقت جدا کرد و علی باوران علی یاور را از یزیدیان فسادمحور باز شناساند.
رهبر معظم انقلاب در این زمینه مینویسند:
«{انقلاب اسلامی} بینش سیاسی آحاد مردم و نگاه آنان به مسائل بینالمللی را به گونهٔ شگفتآوری ارتقاء داد. تحلیل سیاسی و فهم مسائل بینالمللی در موضوعاتی همچون جنایات غرب بخصوص آمریکا، مسئلهٔ فلسطین و ظلم تاریخی به ملّت آن، مسئلهٔ جنگافروزیها و رذالتها و دخالتهای قدرتهای قلدر در امور ملّتها و امثال آن را از انحصار طبقهٔ محدود و عزلت گزیدهای به نام روشنفکر، بیرون آورد»
انقلاب اسلامی به یک انحطاط تاریخی طولانی پایان داد و ملت ایران را که به شدت تحقیر شده بود به حریت و کرامت دگر ساخت، آمریکاییهای جنایتکار، مردم را وحشی میدانستند و از کشور ما حق توحش دریافت میکردند، انقلاب اسلامی از چنین ملتی مردمی هدفمند، غیرتمند و اهل اقدام و عمل ساخت، آنگونه که به تحقیرهای تاریخی پایان دادند و عزت و کرامت را چهل سال تجربه کردهاند و برای چله دوم آمادگی خود را بهتر از گذشته اعلام نمودهاند.
این مردم باوفا و با صفا با اشاره رهبری در صحنهها حضور مییابند و با رهنمودهای ایشان، افقهای نوین و جویدی را در سبک زندگی اسلامی خود گشودهاند.
نشانه این بصیرت سیاسی و تحلیل درست مردم ما آن است که در هر رخدادی هم شعار میدهند و هم با شعور بالا آن را به تحلیل مینشینند:
- انرژی هستهای حق مسلم ماست.
- وای اگر خامنهای اذن جهادم دهد.
- این همه لشکر آمده به عشق رهبر آمده.
- خامنهای کوثر است دشمن او ابتر است.
- نه سازش نه تسلیم نبرد با آمریکا.
- و ...
یکی از نشانهای بینش سیاسی و ارتقای آن در ایران انقلابی آن است که به تحلیلهای غلط و مرعوب شدگان غرب باور توجه نمیکنند و آن را نشانه ضعف تحلیل و سستی اندیشه و ایمان آنان میدانند.
رهبر بزرگوار در این زمینه در بیانیه مینویسند، آنان که میگویند: «زانو زدن در برابر دشمن و بوسه زدن بر پنجهٔ گرگ{راهحل برونرفت از مشکلات اقتصادی است} خطایی نابخشودنی{مرتکب شدهاند}. این تحلیل سراپا غلط، هرچند گاه از زبان و قلم برخی غفلت زدگان داخلی صادر میشود، امّا منشأ آن، کانونهای فکر و توطئهٔ خارجی است که با صد زبان به تصمیمسازان و تصمیمگیران و افکار عمومی داخلی القاء میشود.»
گزیده سخن ملتی که دارای «ارتقای سیاسی» باشد و رخدادها را با عینک عقل و بصیرت واقعبینی تحلیل کند هرگز گرفتار القائات دشمنان و دشمن باوران منمی شود، راستقامت از اندیشه و مبانی انقلابی خویش دفاع میکند و دچار انفعال در مسائل سیاسی نمیگردد.
قرآن کریم میفرماید: «وَإِن تَصبِروا وَتَتَّقوا لا یضُرُّکم کیدُهُم شَیئًا»(9)؛ اگر پایداری را با دینداری به هم آمیزید از کید و مکر دشمنان مصون و محفوظ میمانید.
«استکبارا فی الارض ومکر السیی ء ولایحیق المکر السیی ء الاباهله»؛ روشن استکبار و عمال آنان نقشههای سوء علیه شما است ولی بدانید که این مکرها به خودشان برمیگردد.
به پا خیزید!
فرمانده لشکر حق و جلودار کاروان کرامت و امام امت رشید و باغیرت فرمان حرکت به جلو و سرعت و سبقت و نیز خیز برداشتن را در جای جای بیانیه گام دوم صادر نمودهاند.
این دستور که از سوی حکیمی ره طی کرده به مردمی راه پیدا کرده صادر شده، نشاندهنده مطالبه حرکتی پویاتر و تلاشی پر پیمانهتر و تولیدی پررونق و اقتصادی پویا و مقاوم و فرهنگی استوار و غنیسازی شده تر از گذشته است.
«دنیا به جوان ایرانی و پایداری ایرانی و ابتکارهای ایرانی، در بسیاری از عرصهها با چشم تکریم و احترام مینگرد. قدر خود را بدانید و با قوّت خداداد، بهسوی آینده خیز بردارید و حماسه بیافرینید.»
قرآن مجید سخنی از خدای متعال مبنی بر (قیام) فردی و اجتماعی در قالب موعظه بیان کرده است که درواقع دستور به حرکت، قیام و خیزش فردی و جمعی بهسوی (الله) است: «قُلْ إِنَّمَا أَعِظُکمْ بِوَاحِدَةٍ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَی وَفُرَادَی»
این دستور به خیزش و قیام در راه خدا است، ملتی راستقامت خواهد شد که اهل قیام باشد و اگر مردمی اهل قیام شدند، قوام و ثبات مییابند و در برابر توفانها و تندبادها مقاومت میکنند.
این خیزش و قیام در حوزههای گوناگون باید رخ دهد تا جهل و تنبلی و تنپروری و سستی و ضعف، رخت بربندد و ملتی رشید و قویم و امتی حسن و احسن و با قوام و اقوم شکل گیرد.
«اینک مطالبهٔ عمومی من از شما جوانان آن است که این راه را با احساس مسئولیت بیشتر و همچون یک جهاد در پیش گیرید. سنگ بنای یک انقلاب علمی در کشور گذاشته شده و این انقلاب، شهیدانی از قبیل شهدای هستهای نیز داده است. بهپاخیزید و دشمن بدخواه و کینهتوز را که از جهاد علمی شما به شدّت بیمناک است ناکام سازید.»
ملت بزرگ و جوانان با غیرت و با کرامت باید کاری کنند کارستان و این مطالبه رهبری را جدی بگیرند تا عملاً به این کلام شهید بهشتی که از آیه شریفه گرفته شده پایبندی خود را نشان دهند که «آمریکا از ما عصبانی باش و از این عصبانیت بمیر».
«وَإِذَا خَلَوْا عَضُّوا عَلَیکمُ الْأَنَامِلَ مِنَ الْغَیظِ ۚ قُلْ مُوتُوا بِغَیظِکمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصدور»؛ هنگامی که تنها میشوند، از شدت خشم بر شما سرانگشتان خود را به دندان میگزند! بگو: با همین خشم بمیرید، خدا از اسرار درون سینهها آگاه است./9314/ی701/س
منابع
7- صحیفه امام، جلد 20، ص 341.
8- مائده، آیه 2.
9- آلعمران، آیه 120.
10- فاطر، آیه 42.
11- آلعمران، آیه 119