نگاهی به فعالیت های علمی، پژوهشی و فرهنگی مدرسه علمیه الزهرا + فیلم

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، مدرسه علمیه خواهران الزهرا(س) کوی نصر واقع در منطقه 2 استان تهران هم اکنون تحت اشراف تولیت محترم، آیت الله رئیسی رییس قوه قضاییه بوده و فعالیت های حوزوی خود را در راستای تربیت طلاب و مبلغات توانمند عالمه تراز انقلاب اسلامی متمرکز کرده است.

از این رو با سرکار خانم فاضله، معصومه سادات صادقی مدیر مدرسه علمیه الزهرا(س) کوی نصر به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می خوانید:

رسا_ لطفا خود را معرفی کرده و از سوابق و فعالیت های خودتان برای ما بفرمایید.

معصومه سادات صادقی مدیر مدرسه علمیه الزهرا(س) کوی نصر هستم با عنایت حضرت حق از سال 89 توفیق خدمت رسانی به طلاب و اساتید این مرکز علوم اسلامی را برعهده دارم.

بنده از سال 70 علاوه بر تدریس علوم حوزوی در مدرسه علمیه زینب کبری(س) فعالیت های خود را در جایگاه معاونت آموزش و معاونت فرهنگی این مدرسه علمیه آغاز و از سال 81 به مدت سه سال در مدیریت منطقه یک، مسؤولیت نظارت و ساماندهی فرهنگی حوزه علمیه استان های تهران، سمنان و قزوین را برعهده داشتم.

همچنین از سال 85 تا پایان سال 88 فعالیت های خود را در مسؤولیت های اجرایی به عنوان معاون امور اجتماعی مشارکت های مرکز امور زنان خانواده ریاست جمهوری و مدتی نیز با عنوان مشاور وزیر کشور و مدیر کل امور بانوان خانواده وزارت کشور به فعالیت مشغول بودم.

رسا_ لطفا مختصری از سوابق علمی و مدیریتی تولیت کنونی مدرسه علمیه الزهرا(س) بفرمایید.

آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی در آذرماه سال ۱۳۳۹ هجری شمسی در خانواده‌ای روحانی از سلاله سادات حسینی در شهر مشهد و در محله نوغان متولد شد.

آیت الله رئیسی تحصیلات ابتدایی را در مدرسه جوادیه آغاز و تحصیل در علوم حوزوی را در مدرسه نواب و سپس در مدرسه آیت الله موسوی‌نژاد ادامه داد و در سال ۱۳۵۴ جهت ادامه تحصیلات به حوزه علمیه قم، مدرسه آیت الله بروجردی رفت و مدتی نیز در مدرسه‌ای که با مدیریت آیت الله پسندیده و در واقع با نظر امام خمینی (ره) اداره می‌شد، اشتغال به تحصیل داشت.

آیت الله رئیسی در دوره تحصیل از محضر اساتیدی همچون حضرات آیات مروی، فاضل هرندی، موسوی تهرانی، خزعلی، ستوده، طاهری خرم آبادی، محقق داماد، مشکینی، شهید بهشتی، شهید مطهری، مرجع عالیقدر نوری همدانی، مرعشی شوشتری، هاشمی شاهرودی، آقا مجتبی تهرانی و رهبر معظم انقلاب بهره‌مند شد.

وی در فعالیت های مبارزاتی پیش از انقلاب مانند شرکت در اجتماعات اعتراضی مردمی و تحصن علمای انقلابی در دانشگاه تهران حضوری پررنگ داشت.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی آیت الله رئیسی با ورود به عرصه مدیریتی در سمتهای مختلفی مانند دادیاری شهرستان کرج، دادستانی شهرستان کرج، دادستان استان همدان، جانشین دادستان انقلاب تهران، دادستان تهران، ریاست سازمان بازرسی کل کشور، معاون اول قوه قضاییه، دادستان کل ویژه روحانیت، نماینده مجلس خبرگان رهبری، عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت، تولیت آستان قدس رضوی و رییس قوه قضاییه کشور به در خدمت به انقلاب و ملت عزیز به ایفای نقش پرداخت.

همچنین علاوه بر مسؤولیت‌های کلان کشوری، با توصیه مکرر آیات مهدوی کنی و حاج آقا مجتبی تهرانی مبنی بر حفظ ارتباط درسی خود با طلاب، از سال ۸۰ به عنوان مدرس در مدارس علمیه تهران از جمله مدارس مجد، امیرالمومنین(ع)، امام حسین(ع) و مروی به تدریس دروس سطوح عالی پرداخت همچنین در دانشگاه نیز در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در دانشگاه امام صادق(ع)، دانشگاه شهید مطهری و دانشگاه آزاد اسلامی دروس تخصصی فقه قضا، فقه اقتصاد، اصول فقه و قانون مدنی را تدریس داشته است.

رسا_ لطفا از پیشینه مدرسه علمیه الزهرا(س) بفرمایید.

در پیشینه مدرسه علمیه الزهرا(س) کوی نصر چنین نقل شده که فرد خیری که ساکن این منطقه بوده مکان کنونی را با نیت های مختلف اجرایی مانند احداث درمانگاه و مرکز آموزش قرآنی خواهران وقف می کند و می توان گفت با راه اندازی این مکان در سال 1360 شمسی فعالیت های قرآنی و حوزوی خواهران به صورت آزاد و غیر رسمی آغاز می شود.

از همان ابتدا فعالیت های قرآنی و حوزوی خواهران در این مرکز با قوت و قدرت آغاز و با استقبال شدید بانوان قرآن پژوه و حوزوی روبرو و باعث می شود فعالیت های قرآنی و حوزوی خواهران بر سایر موضوعات دیگر وقف‌نامه ارجعیت پیدا کند تا اینکه مرکز مدیریت حوزه علمیه خواهران سراسر کشور سال 77 این مرکز را شناسایی و مدرسه علمیه الزهرا(س) و طلاب آن را تحت پوشش و نظارت خود قرار می دهد و فعالیت های حوزه علمیه الزهرا(س) به عنوان یکی از حوزه های رسمی کشور ادامه پیدا می کند.

با توجه به وقف نامه داشتن این مرکز می توان گفت مدرسه علمیه حضرت زهرا(س) کوی نصر با انتصاب رهبر معظم انقلاب تا کنون در خدمت 3 تولیت محترم و معزز به نام‌های آیت الله فقهی، آیت الله فقیهی و آیت الله رئیسی بوده و در حال حاضر قریب به 14 سال است که این مسؤولیت خطیر برعهده آیت الله رئیسی رییس قوه قضاییه کشور است.

رسا_ لطفا بفرمایید در این حوزه طلاب در چه سطوحی مشغول به تحصیل هستند و نحوه پذیرش چگونه است.

تا سال 90 مدرسه علمیه الزهرا(س) تنها در دوره تمام وقت طلبه می پذیرفت اما بعد از آن توانست در دوره پاره وقت نیز پذیرش طلبه داشته باشد و با استقبال خوب متقاضیان روبرو شود؛ الحمدالله مدرسه علمیه الزهرا(س) تا به امروز به جز یک سال به دلیل کمبود فضای آموزشی، پذیرش در دوره تمام وقت و پاره وقت را درکنار هم ادامه داشته است.

مدرسه علمیه الزهرا(س) در نحوه پذیرش و نام نویسی با دو روش سنتی و مدرن اقدام به جذب طلبه می کند که در شیوه سنتی با اعزام مبلغ به مدارس، دعوت و بازدید دانش آموزان از حوزه علمیه، پخش و توزیع اطلاعیه و نسب بنر در منطقه و در شیوه مدرن علاوه بر انتشار اطلاعیه پذیرش در سایت مدرسه و در شبکه های اجتماعی و رسانه های معتبر کشوری خبر پذیرش اطلاع رسانی می شود.

با توجه به اینکه مدرسه علمیه الزهرا(س) در منطقه 2 تهران واقع شده متقاضیان و علاقمندان زیادی از مناطق مختلف استان برای شرکت در حوزه علمیه اقدام به ثبت نام در مدرسه علمیه الزهرا(س) کوی نصر می کنند و تا کنون بالغ بر 280 دانش آموخته با گذراندن دروس سطح دو از این مدرسه علمیه فارغ التحصیل شدند که  بسیاری از آنان در مقاطع بالاتر دانشگاهی و حوزوی تحصیل خود را ادامه داده و امروز در عرصه های مختلف علمی، فرهنگی، آموزشی، تبلیغی، مشاوره،، مطالعات پژوهشی و تحقیقی مشغول به فعالیت و خدمت رسانی هستند.

در حال حاضر تعداد طلاب سطح دو به طور تمام وقت و پاره وقت مجموعا 200 نفر هستند، با وجود تمایل زیاد برخی طلاب برای ادامه تحصیل در سطح 3 و به دلیل محدودیت مکانی متاسفانه مدرسه علمیه الزهرا(س) قادر نبود با راه اندازی سطح 3 در خدمت طلاب خواهد باشد اما با پیشنهادی که به مرکز مدیریت داشتیم امسال تنها در یک رشته «مشاور خانواده» در خدمت طلاب سطح 3 هستیم.

رسا_ بفرمایید مدرسه علمیه الزهرا(س) چه تاثیری در منطقه داشته است.

مدرسه علمیه الزهرا(س) تنها حوزه علمیه در منطقه 2 استان تهران محسوب می شود و از نگاه فرهنگی و اجتماعی بخش هایی از بافت این منطقه مدرنیته و رفاه زدگی در آن بسیار مشهود است و حوزه علمیه نیز در همین منطقه واقع شده است.

ابتدای امر با ورود بنده به این مدرسه احساس می شد حوزه اتصال و ارتباطی با فضای بیرون ندارد و فضای حاکم در آن بیشتر اختصاص به ثبت نام خواهرانی دارد که می خواهند دروس طلبگی را بخوانند و بگذرانند از این رو طرح و برنامه هایی را اجرا کردیم تا این فضا تغییر کند و درب حوزه به روی عموم باز شود.

یکی از اقدامات انجام شده برای ارتباط با فضای بیرون، تاسیس موسسه فرهنگی قرآنی با نام الزهرا(س) بود تا از این طریق طیف های مختلف بانوان علاقمند به یادگیری مباحث قرآنی و دینی بتوانند در کلاس های آزاد موسسه شرکت کرده و از ظرفیت دانش آموختگان مدرسه علمیه الزهرا(س) بهره ببرند همین امر باب ورود بانوان این منطقه برای ثبت نام در حوزه علمیه شد.

بسیاری از همین بانوان زمانی که وارد فضای موسسه می شدند و مشاهده می کردند حوزویان بدون مقابله با وضعیت ظاهری آنان رفتار و برخورد خوبی دارند خودشان در رفتارهای‌شان تغییراتی ایجاد می کردند و عامل این تغییر و تحول را قداست مکان می دانستند.

بعضا همین بانوان گرامی با مراجعه به موسسه چنین بیان می کنند که ما به مشاوران مشهور فراوانی مراجعه کرده اما نتیجه ای دریافت نکردیم از این رو می خواهیم از ظرفیت اساتید و مشاوران حوزه علمیه الزهرا(س) بهره ببریم تا بتوانیم خلأهای معنوی درونی خودمان را تکمیل کنیم؛ الحمدالله مدرسه علمیه الزهرا(س) محل مرجعی برای ساکنان این منطقه تبدیل شده است.

ساکنان اطراف حوزه بعضا برای مسائلی که اصلا مربوط به مدرسه علمیه الزهرا(س) نمی شود رجوع می کنند و می خواهند مدرسه علمیه نسبت به آن مسائل ورود کرده و خواسته آنان را به گوش مسؤولان امر برسانند برای مثال دو سال پیش در موضوع ساخت پارکینگ طبقاتی، ساکنان با رجوع به حوزه علمیه خواستار متوقف شدن اجرای این طرح شدند و با نامه نگاری هایی که با شهردار منطقه 2 صورت گرفت خواسته مردم مورد توجه قرار گرفت و این طرح به نفع ساکنان محل اجرایی نشد.

راه ارتباطی دیگری که در این مدرسه صورت گرفت تاسیس هیات مذهبی با عنوان هیات عقیله بنی هاشم(س) بود تا از این طریق در مناسبت‌های ملی و مذهبی برای بانوان کوی نصر برنامه اجرا شود، در ابتدای امر این هیات کار خود را با 20 شرکت کننده آغاز و امروز با 200 مخاطب دائمی برنامه های خود را در مناسبت های مختلف ادامه می دهد؛ گفتنی است برای راه اندازی این هیات مذهبی از ظرفیت حوزویان استفاده شده است.

یک راه ارتباطی دیگری که با بیرون از حوزه برقرار کردیم اعزام مبلغ به مدارس آموزش و پرورش منطقه 2 بود تا از این طریق طلاب و مبلغات در مناسبت های مختلف در مدارس حاضر شوند و برای دانش آموزان برنامه اجرا کنند؛ هدف از این ارتباط انجام کارتشکیلاتی با حضور دانش آموزان بود از این رو با استفاده از همین ظرفیت هیات جوانان حسنا در مدرسه علمیه الزهرا(س) کوی نصر تاسیس شد.

مهمترین سیاست مدرسه علمیه الزهرا(س) علاوه بر تحصیل علوم حوزوی توانمند شدن طلاب با مهارت های گوناگون حتی مهارت های مدیریتی است بر این اساس دختران جوان مدرسه علمیه الزهرا(ع) عضو همین هیات حسنا هستند و همین امر باعث شده اعضای هیات خود عامل جذب دوستانشان از مدارس آموزش و پرورش باشند؛ البته این هیات در فضاهای مختلف برنامه برگزار می کند.

رسا_ از کم و کیف اساتید و کادر مدرسه علمیه الزهرا(س) بفرمایید.

شعار مدرسه علمیه حضرت الزهرا(س) این است که ما خودمان را خادم ملت می دانیم براین اساس مدیریت و کادر مدرسه ارتباط صمیمی با طلاب دارند و امر و نهی ها نیز بیشتر در راستای همین ارتباط دوستانه صورت می پذیرد، از دیگر شاخصه های کادر مدرسه این است که ما خودمان را وامدار طلاب می دانیم از این رو خدمت به طلاب را وظیفه خود می دانیم و تلاش می کنیم علاوه بر ارتقای سطح علمی طلاب ارتباط آنان را در رفع نیازهای فردی و اجتماعی تقویت کنیم.

بر اساس مصوبه موجود در مدرسه علمیه الزهرا(س) چهار معاون آموزشی، فرهنگی، پژوهشی و اداری مالی به همراه یک همکار که حدودا 11 نفر نیروی کادر می شوند توفیق خدمت رسانی به طلاب معزز را بر عهده دارند همچنین در این مدرسه یک مسؤول کتابخانه به عنوان کتابدار و قریب به 20 استاد بزرگوار به امر تدریس مشغول هستند.

رسا_ از کتابخانه و کتاب های موجود در آن بفرمایید.

 کتابخانه 15 هزار جلدی مدرسه علمیه الزهرا(س) یکی از کتابخانه‌های غنی حوزه‌های علمیه استان تهران محسوب می شود گفتنی است اعضای کتابخانه این مدرسه تنها از میان طلاب نیستند بلکه دانشجویان و دیگر افراد علاقمند نیز عضو این کتابخانه بوده و از کتب و ظرفیت این کتابخانه استفاده می کنند.

رسا_ شنیده ایم دو گروه جهادی در این مدرسه فعال هستند کمی از فعالیت آنان صحبت بفرمایید.

در مدرسه علمیه الزهرا(س) دو گروه جهادی فعال هستند که عمده فعالیت‌های این دو گروه جهادی در مناطق محروم استان تهران و استان کرمان صورت می‌گیرد و همچنین آموزش‌هایی از قبیل آموزش تشکیل سازمان مردم نهاد، برنامه‌ریزی استراتژیک، طرح نویسی، پروژه نویسی و غیره و در راستای ارتقاء مهارت و عملکرد اعضای گروه جهادی ارائه می‌شود؛ البته آموزش استراتژیک برای مدیران و کادر مرکزی همه گروه‌های جهادی برگزار می‌شود.

رسا_ یکی از رسالت های طلبگی تبلیغ است بفرمایید مدرسه الزهرا(س) در این زمینه چه اقداماتی انجام داده است.

از دیگر فعالیت‌های فوق برنامه حوزه پرداختن به رشته تخصصی تبلیغ است؛ قریب به دو سال می شود که با موافقت آیت‌الله رئیسی این پروژه با همکاری حجت الاسلام والمسلمین پناهیان و حجت الاسلام برادران آغاز شده است؛ چون رشته تبلیغ در کلاس‌های حوزوی سطح 3 خواهران تصویب نشده به همین خاطر حوزه علمیه الزهرا(س) به صورت غیررسمی در این زمینه فراخوان زد و با استقبال بسیار زیاد خواهران طلبه مواجه شد و در حال حاضر حدود 50 طلبه خواهر در ترم دوم و سوم مشغول به یادگیری این رشته تخصصی هستند.

از امسال کلاسهای آموزش تبلیغ مدرسه علمیه الزهرا(س) به مدرسه علمیه امام خمینی(ره) واقع در منطقه ازگل منتقل شده، با این که این رشته مدرک ندارد و یک رشته غیررسمی است اما علاقه خواهران طلبه به این رشته بسیار زیاد است، البته مرکز مدیریت نیز به این نتیجه زسیده که باید رشته تخصصی تبلیغ خواهران را در سطح 3 مصوب کند.

رسا_ بفرمایید مدرسه علمیه الزهرا(س) در خصوص فراگیری علوم ارتباطی و سواد رسانه ای چه اقداماتی انجام داده است.

چند سالی است که سایت حوزه تاسیس شده است، در این سایت علاوه بر انعکاس اخبار حوزه و سایر اخبار مهم مرتبط بخشی نیز با عنوان صدای قلم فعال است، صدای قلم منعکس کننده مقالات اساتید، کادر و طلاب در موضوعات مختلفی چون خانواده، زنان، قرآن، تاریخ، اخلاق، فقه و غیره است.

مشاوره دینی مدرسه علمیه الزهرا(س) در سایت www.znac.ir و در دوبخش مشاوره و پرسش و پاسخ های دینی پاسخگوی کاربران است، مراجعه کنندگان به سایت می توانند سوالات اخلاقی، اعتقادی، فقهی، قرآنی و مشاوره های فردی، خانوادگی و تحصیلی خود را با پرکردن فرم مخصوص برای کارشناسان مربوطه ارسال و پاسخ سوالات یا مشاوره خود را از طریق ایمیل یا شبکه های اجتماعی دریافت کنند.

در فضای مجازی نیز مدرسه علمیه الزهرا(س) فعالیتی چشم‌گیر دارد و اطلاع رسانی ها بیشتر از این طریق انجام می شود.

مدرسه علمیه الزهرا(س) درخصوص فراگیری علوم ارتباطی و سواد رسانه ای طلاب، دوره‌های آموزشی فضای مجازی را در همین مرکز علوم اسلامی برگزار کرد و اساتید این دوره‌ها با سختگیری خاص طلاب را انتخاب کردند تا شرکت کنندگان سخت‌کوش، اهل تحقیق و مطالعه بتوانند رسانه‌های بسیاری را در فضای مجازی رصد کرده و قدرت تحلیل داشته باشند.

دوره اول آموزشهای فضای مجازی در 30 جلسه 2 ساعته با هدف ایجاد تحلیل در دانش پژوهان در حال برگزاری است و بیش از یک سال این دوره طول خواهد کشید که از دوره های بسیار سخت محسوب می شود زیرا اساتید تکالیف زیادی به دانش‌پژوهان می‌دهند و شرکت کنندگان نیز با علاقه و پشتکار کلاسها را می‌گذرانند.

رسا_ مهمترین برنامه مدرسه علمیه الزهرا(س) را با توجه به بیانیه گام دوم می فرمایید.

با توجه به متن بیانیه گام دوم و پیشنهادی که مرکز مدیریت اعلام کردند مبنی بر اینکه قرار است در فضای نت کارگروه‌هایی مختص بیانیه تشکیل شود.

ما در مدرسه علمیه الزهرا(س) شورایی به نام شورای امر به معروف و نهی از منکر داریم و همه کادر حوزه عضو این شورا هستند، این شورا هر دو هفته یکبار جلسه ای 2 ساعته برگزار می‌کند، هدف این شورا پرداختن به شیوه‌های امر به معروف و نهی از منکر با توجه به رسالت حوزوی طلاب است.

نگاه این شورا فراتر از تذکر دادن به یک خانم بدحجاب در خیابان است، برای مثال بررسی و سنجش عملکرد دستگاه‌های مختلف کشور و تطبیق دادن آن با اسناد بالادستی و منویات حضرت آقا از جمله مباحث شورا به شمار می رود.

برای مثال تحقیق و مطالعه در بیانات و خواسته‎‌های رهبر معظم انقلاب در خصوص آموزش و پرورش در دستور کار این شورا قرار گرفت، بعد از تقسیم کار بین اعضا تمام توصیه‌های حضرت آقا درباره آموزش و پرورش استخراج و شرح وظایف آموزش و پرورش نیز مورد مطالعه اعضا قرار گرفت، در نهایت نتایج این تحقیقات به صورت یک کتابچه تهیه و در اختیار وزیر آموزش و پرورش، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفت؛ نگاه مدرسه علمیه الزهرا(س) در شورای امر به معروف و نهی از منکر بیشتر معطوف به دستگاه‌ها و سازمان‌های مسؤول است.

در حوزه قرار است پنج کارگروه به تبیین و تحلیل بیانیه گام دوم بپردازد که از این میان کارگروه امید، آینده و سبک زندگی انتخاب شده است و اعضای شورا به دو گروه تقسیم شدند؛ این دو گروه ابتدا باید فرمایشات حضرت آقا را با توجه به بیانیه گام دوم استخراج کنند، کارگروه دوم به این می‌پردازد که جایگاه، وظیفه و نقش حوزه در تحقق بیانیه گام دوم چیست؟ برای مثال این گروه باید مشکلات و موانعی که در حوزه وجود دارد و نمی‌گذارد حوزه نقش موثری در تحقق بیانیه گام دوم ایفا نماید را شناسایی کرده و به مرکز مدیریت اعلام کنند.

رسا_ درخصوص فعالیت های علمی و پژوهشی مدرسه بفرمایید.

از اقدامات علمی و پژوهشی مدرسه علمیه الزهرا(س) می توان به برگزاری همایش هایی با عنوان همایش انتخاب برتر، همایش جنبش نرم افزاری و تولید علم، همایش خانواده اتحاد ملی و همایش بصیرت گامی به سوی بیداری اسلامی و یا به برگزاری کرسی های آزاد اندیشی با موضوعات و عناوینی از قبیل تمدن گرایی اسلامی؛ رابطه فرهنگ و تمدن؛ ظهور انقلاب اسلامی، خیزتمدنی؛ تبیین فقه حکومتی و پس از آن فقه تمدنی رسالت حوزه های علمیه؛ تمدن نوین اسلامی؛ نقش حوزه های علمیه در تمدن سازی؛ نقش حوزه ها در حوزه مفهوم سازی، فقه تمدنی، فقه حکومتی، علوم انسانی؛ نقش حوزه ها در حوزه ظرفیت سازی، ظرفیت های فکری نخبگان؛ نقش حوزه ها در حوزه فرهنگ سازی و دیگر اخلاق طلبگی با محوریت طلبه و نظم اشاره کرد، همچنین نشست سیاست های کلی نظام خانواده در قالب پرسش و پاسخ و نشست جبر و اختیار از دیگر فعالیت های بخش پژوهش مدرسه علمیه الزهرا(س) به شمار می رود.

در کارنامه تحقیق پایانی مدرسه علمیه الزهرا(س) می توان به 3 تحقیق پایانی برتر کشوری، 6 تحقیق پایانی برتر استانی، 150 تحقیق پایانی برتر مدرسه‌ای و رتبه کشوری جشنواره رشد اشاره کرد همچنین تدوین 200 تحقیق پایانی و تدوین تحقیق پایانی بایدها و نبایدهای نهاد حوزه و روحانیت در نگاه رهبر معظم انقلاب از دیگر اقداماتی است که در مدرسه علمیه الزهرا(س) صورت گرفته است.

رسا_ با تشکر از اینکه وقت ارزشمند خودتان را در اختیار خبرگزاری رسا قرار دادید اگر صحبت پایانی دارید ما در خدمت شما هستیم.

ضمن تشکر از شما که با منتشر کردن اخبار حوزه‌ها سعی در شناساندن آنها به جامعه دارید، باید به نکته‌ای در این خصوص اشاره کنم آن هم این است که صرفا منتشر کردن اخبار حوزه نمی‌تواند قدرت اجتماعی حوزه را بالا ببرد، بلکه اگر ما بتوانیم در حوزه‌های علمیه طلبه‌هایی تربیت کنیم که برای جامعه مفید باشند و متناسب با رسالت، نقش و مسؤولیت حوزوی خود به جامعه خدمت کنند آن وقت است که قدرت اجتماعی حوزه افزایش پیدا می‌کند./813/گ403/ب1