مدل رهبری در اسلام؛ نرمش توام با شدت عمل

به گزارش خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام دکتر علی‌آقا پیروز مدیر گروه مدیریت اسلامی پژوهشگاه، در «کرسی ترویجی مدل رهبری در اسلام» که در دبیرخانه انجمن های علمی حوزه برگزار شد، با بیان اینکه مدیران نیازمند سه نوع مهارت هستند، اظهارکرد: مهارت انسانی، نظری و فنی از مهارت‌های مورد نیاز مدیر است و از میان این سه مهارت مهم‌ترین مهارت، مهارت انسانی – به معنای چگونگی اداره افراد – است که شامل درک روحیات، نیازها و انگیزه‌های‌ آنها است و مدیران باید در تمام سطوح مدیریتی مهارت انسانی را در حد بالا داشته باشند.

وی کلیدی‌ترین واژه در تعریف رهبری سازمان را واژه نفوذ دانست و افزود: این که انسان چگونه در زیردستان خود نفوذ کند که بتواند در جهت اهداف، آنها را با خود همراه کند در رهبری بسیار مهم است.

مدیر گروه مدیریت اسلامی پژوهشگاه با بیان این که برخی از صاحب‌نظران رهبری، از زاویه قدرت به این مساله وارد شده‌اند، گفت: این افرد معتقدند که نفوذ در زیردستان تنها از طریق قدرت ممکن است و این قدرت یا قدرت شخصی مانند تخصص و صلاحیت است و یا قدرت سازمانی مانند پست، مقام، پاداش و تنبیه است و این عده قایلند که باید انواع قدرت‌ها را برای نفوذِ بهتر کشف کنند.

وی زاویه دوم نگاه به رهبری را سبک رهبری دانست و گفت: نظریه‌های سنتی و جدید در این زمینه مطرح شده است که نظریه‌های سنتی مانند صفات رهبری و رفتار رهبری است و در نظریه‌های جدیدی هم که ارایه شده است مواردی مانند: رهبری کاریزماتیک، رهبری اسنادی، رهبری تبادلی، رهبری خدمتگذار، رهبری اخلاقی و دیگر انواع رهبری مطرح است.

حجت الاسلام پیروز به سبک رهبری در مدیریت اسلامی پرداخت و گفت: ما با مراجعه به منابع اسلامی دو نوع گزاره پیدا کردیم که اول نرمش و رفق به زیردستان است و دوم گزاره‌هایی که علاوه بر نرمش به شدت عمل هم توصیه می‌کند.

وی ابراز داشت: خداوند در قرآن به پیامبر(ص) می‌فرماید: «اگر توانستی مردم را به نگرش توحیدی سوق دهی به خاطر نرمش تو است» و در جای دیگر در روایتی از حضرت علی(ع) ذکر شده است که به برخی از کارگزاران خود نوشتند «شدت عمل را با مجموعه‌ای از نرمش در هم آمیز و تا جایی که رفق کارساز است از رفق استفاده کن ولی جایی که چاره‌ای نداری به شدت عمل متوسل شو».

مدیر گروه مدیریت اسلامی پژوهشگاه با بیان این که برخی روایات مطلقا توصیه بر رفق می‌کند و برخی روایات مقید به استفاده از شدت شده‌اند، خاطرنشان کرد: ما در اینجا می‌توانیم مطلق را حمل بر مقید کنیم و بگوییم که برای رهبری هم نرمش و هم شدت عمل لازم است./1370/د102/ب1