خلاقیت یک معلم تبریزی در روز‌های کرونایی + تصاویر

به گزارش خبرگزاري رسا، سرو کله کرونا که پیدا شد در و تخته مدارس نیز بسته شد و آموزش‌ها از کلاس درس حضوری به کلاس مجازی منتقل شدند، برخی از دانش‌آموزان سرخوش از این همه تعطیلی شدند و برخی دیگر نیز نگران عقب ماندن درس و مشق و مدرسه بودند و این‌گونه بود که آموزش‌ها به فضای مجازی منتقل شد.

در فضای مجازی معلم‌ها دو دسته شدند برخی از آن‌ها کلاس‌های خود را به صورت معمولی در فضای مجازی ادامه دادند، اما برخی دیگر سعی کردند خلاقیت و ابتکار را چاشنی آموزش‌های مجازی خود بکنند. نمونه‌ای از این معلمان خلاق یک معلم تبریزی است که دوران تهدید قرنطینه خانگی ایام کرونا را به یک فرصت تبدیل کرده و از همان روز‌های اول که کرونا مدارس را به تعطیلی کشاند با ابتکارات خود آموزش حروف الفبا را به کلاس اولی‌ها ادامه می‌دهد آن هم به روش داستان و قصه‌گویی..

شخصیت‌های عروسکی راوی قصه‌ها

مرتضی پاشایی فخری، معلم دبستان خطیب تبریزی در ناحیه ۳ تبریز است که برای دانش‌آموزان اول تا سوم ابتدایی تدریس می‌کند. او دانش آموخته رشته روانشناسی است و با شناخت روحیات دانش‌آموزانش ارتباط خوبی با آن‌ها برقرار می‌کند.

او برای آموزش حروف الفبا شخصیت‌های عروسکی و تخیلی را به‌کار گرفته است تا از زبان آن‌ها برای کودکان هفت ساله قصه بگوید. شخصیت‌هایی را انتخاب می‌کند که برایشان جذاب باشد و قصه‌هایی را بر می‌گزیند که علاوه‌بر آموزش الفبا نکات تربیتی نیز داشته باشد.

همچنین عروسک‌های قصه‌گوی این آقا معلم تبریزی برای حروف مختلف متفاوت است حروف الفبایی که به‌صورت متعدد نوشته می‌شوند، مانند «س ص ث» در نوع قصه‌گویی و داستان‌سرایی وی تفاوت دارد.

قصه‌گویی برای ریاضی و فارسی

پاشایی فخری در گفتگو با خبرنگار فارس در بیان جزئیات این طرح و نوع آموزش خود اظهار داشت: وقتی بالاجبار مجبور به قرنطینه خانگی شدیم، تصمیم گرفتم آموزش‌های مجازی را متفاوت از دوران مدرسه باشد، بنابراین ایده‌ای که در ذهن داشتم را در این ایام تقویت کرده و آن ر ا عملی کردم.

از روش قصه‌گویی برای درس فارسی و ریاضی استفاده می‌کنم. در فارسی اشکال‌سازی با کدگذاری برای حروف الفبای فارسی و تدریس دروس با قصه است. در ریاضی نیز تدریس به صورت قصه و بازی است. به‌صورت کلی فارسی همراه با بازی داستان و ریاضی است.

وی افزود:در روش قصه‌گویی به کودکان برای یادگیری حروف الفبا به‌صورت متفاوت از شخصیت‌های عروسکی و تخیلی استفاده می‌شود. از شخصیت‌هایی که برای کودک جذاب بوده در کنار آن نکات تربیتی به همراه داشته باشد.

عروسک با تم سنتی

پاشایی با اشاره به نوع عروسک‌های قصه‌گوی خود ادامه داد: تاکنون از شخصیت‌های کارتونی استفاده نکرده‌ام، از شخصیت‌های سنتی استفاده می‌کنم. از شخصیت‌هایی استفاده می‌شود که با الگو‌های تربیتی همخوانی داشته باشد.

ننه آذر قصه الفبا در گوش کودکان می‌خواند

آقا معلم خوش‌ذوق تبریزی عصای خانم جادوگر را به کمک می‌طلبد تا «حروف ربط» را به کلاس اولی‌ها آموزش دهد. «ننه آذر» نیز با آن چین‌های دامنش قصه حرف «ذ» را در گوش کودکان می‌خواند و سپس با «بع‌بعی قصه‌گو» همراه میشود تا حرف «عـ ـعـ ـع ع» را یاد بگیرد؛ و زمانی که (چاوشِ چاق) می‌خواهد «چـ چ» را آموزش دهد «صدف» با صابون صورتش را می‌شوید تا کرونا را شکست دهد و این‌گونه کودکان «صـ ص» را بیاموزند.

شنیدن قصه (۴ برادر هـ ـهـ ـه ه) در مقابل قصه برادران دو قلو که می‌خواهد «تشدید» را به کلاس اولی‌ها یاد دهد نیز جذاب است و در کنار آن استکان و لیوان شکسته نیز حکایت «لـ ل» است و قصه (گلِ ژاله پژمرده با مادر پرستار) نیز حرف «ژ» را به کلاس اولی‌ها آموزش می‌دهد و حروف دیگر هم شخصیت‌های دیگری دارد که برایشان قصه و داستان می‌گوید.

جمع و تفریق کرونایی

در درس ریاضی نیز «سامیار و دانیال برادران دو قلویی هستند که «ساعت» را آموزش می‌دهند.

آموزش جمع و تفریق ده‌تایی نیز با دستکش کرونایی صورت می‌گیرد و آموزش نوشتن اعداد به‌صورت حروفی با استفاده از داستان «اوی ناقلا» بوده تدریس محور «جمع و منها» را قورباغه بر عهده دارد و تدریس سایر درس‌ها نیز به همین شکل ادامه پیدا می‌کند.

معلم مدرسه خطیب تبریزی در مورد مهم‌ترین اهداف خود از به‌کار بردن چنین روشی و ایجاد کانال شخصی در فضای مجازی خاطرنشان کرد: آموزش حروف الفبا برای دانش آموزان کلاس اول خیلی حیاتی و مهم بوده و با موفقیت در پایه‌های بالاتر بسیار مرتبط است. وقتی آموزش تعطیل شد اولیا سردرگم و آشفته بودند و این موضوع نگرانی اولیا را بیشتر و بیشتر می‌کرد.

از سوی دیگر در مقطع دبستان بیشتر معلمان خانم‌ها هستند و تعدادی از آنان به دلیل محدودیت یا معذوریت امکان قرار دادن تدریس‌های مجازی را ندارند و این موضوع نیز نگرانی اولیا را افزایش می‌داد، بنابراین من با انجام این کار در فضای مجازی تصمیم گرفتم تا جایی که بتوانم از دغدغه آموزشی خانواده‌ها کم کنم.

وی سوءاستفاده کردن برخی افراد سودجو از کاربرگ‌های رایگان را یکی دیگر از اهداف خود ذکر کرد و ادامه داد: دلیل دیگر سوءاستفاده سودجویان در شرایط حاضر با فروش محتوا و کاربرگ‌های رایگان بود. در شرایط عادی این محتوا‌ها رایگان از طریق شبکه آموزشی رشد ارائه می‌گردد و همکاران زحمتکش کاربرگ‌ها را رایگان در اختیار اولیا قرار می‌دهند.

مرتضی پاشایی فخری در حال حاضر به‌صورت انفرادی این طرح آموزشی را اجرا کرده و می‌گوید: در حال حاضر انفرادی کار می‌کنم، ولی اگر از معلمان فردی تمایل به همکاری داشته باشند به نظرم مطلوب‌تر است، چون بعضی از تدریس‌ها نیازمند کار گروهی است.

افکت صوتی به کمک شخصیت‌های داستان می‌آید

وی در مورد آموزش حروف الفبا که به‌صورت متعدد نوشته می‌شوند خاطرنشان کرد: این نوع روش آموزش برای تمامی حروف الفبا استفاده می‌شود، ولی نوع آموزش هر کدام از آن‌ها فرق دارد، برای هر حرف یا یک مبحث از یک یا چند شخصیت استفاده می‌کنم.

حروف الفبایی که به‌صورت متعدد نوشته می‌شوند، مانند «س ص ث» نوع آموزشش با حروف تک حرفی تفاوت دارد و تفاوت آن در نوع داستان که برای آن حرف محتوای مناسب در نظر گرفته شود.

مثلا برای تشخیص حرف «س» از حرف «ص» در داستان صدایی می‌آید که «صدف» اول فکر می‌کند صدای «کوسه» است بعد می‌فهمد صدای «صندوق» است. اینجا باید از افکت صوتی استفاده کرد تا دانش‌آموز بداند صدای «س و ص» شبیه هم هستند فقط ظاهر و قیافه آن‌ها با همدیگر فرق دارند.

برای خلق داستان و افکت‌های صوتی نیز نرم‌افزار‌های زیادی موجود است که استفاده می‌کنم. نرم‌افزار‌هایی مانند، inshot – vivavideo – you cut video editor - lumyer – voice changer whit effects - voice changer - کیبورد همه‌کاره فارسی.

این نرم‌افزار‌ها همگی رایگان هستند و همکاران گرامی با کمی دقت می‌توانند محتوای آموزشی به‌صورت جذاب برای بچه‌ها تهیه کرده و استفاده کنند.

علاقمند هنر تئاتر و نمایش

آقا معلم تبریزی اهل هنر تئاتر است، نمایش‌ها و تئاتر‌های خوبی که در شهر اجرا می‌شود را با علاقه می‌بیند و همین علاقه او به هنر تئاتر، نمایشنامه و داستان باعث شده است در خلق این شخصیت‌های عروسکی از آن‌ها بهره‌مند شوند به‌طوریکه خودش می‌گوید: به هنرتئاتر علاقه دارم و اگر تئاتر خوب در سطح شهر اجرا شود، سعی می‌کنم ببینم. از کلاس‌های اساتید داستان‌نویسی برتر تبریز نیز استفاده کرده‌ام و این اساتید باعث شدند به داستان نوشتن روی آورم. البته ناگفته نماند همسرم نیز با خلاقیت خود کمک زیادی در این راه به من کرده و مرا حمایت می‌کند.

تولید محتوای جذاب بچه‌ها را درسخوان می‌کند

پاشایی فخری با اشاره به گلایه‌های اولیا از درس نخواندن دانش‌آموزان یادآور شد: ما معلمان درگیر این هستیم که اولیا می‌گویند بچه‌ها بعد از کرونا درس نمی‌خوانند، می‌خواهم بگویم با تولید محتوای جذاب بچه‌ها همچنان به درس علاقه نشان می‌دهند و با پیگیری آنلاین معلمان قطعا بازخورد بهتری خواهند گرفت.

در این زمان تعطیلات بچه‌ها احساس می‌کنند که مدرسه تمام شده است و معلمی دیگر وجود ندارد. با پرسش و پاسخ‌های آنلاین، املا‌های آنلاین و حتی بازی‌های آنلاین بچه‌ها کاملا احساس می‌کنند که در کلاس هستند.

با توجه به اینکه خانواده‌ها به‌طور گسترده از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند همکاران ما می‌توانند از ظرفیت فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی همچون اینستاگرام استفاده کرده از قسمت زنده (لایو) اینستاگرام با بچه‌ها ارتباط برقرار کرده املا و پرسش و پاسخ‌ها را در آنجا انجام دهند. اگر امکان لایو گروهی در اینستاگرام ندارند، می‌توانند از طریق واتساپ به‌صورت شخصی با دانش‌آموزان ارتباط برقرار کرده و درس‌ها را بپرسند.

وی با اشاره به اینکه علاوه بر دانش‌آموزان پایه کلاس اول خود سایر اولیا و دانش‌آموزان نیز می‌توانند از این طرح آموزشی استفاده کنند، افزود: تعدادی از والدین پیغام می‌دهند که معلم فرزند آن‌ها تدریس ندارد و درخواست می‌کنند با کلاس‌های آنلاین و مجازی ما پیش بروند که جواب ما برای این خانواده‌ها و اولیا قطعا پاسخ مثبت است، چراکه حضور فیزیکی در کلاس ندارند و هیچ زحمتی برای معلم ندارند و فقط رفع اشکال مختصر و یک گفت‌وگوی تلفنی یا مجازی صورت می‌گیرد. همین والدین در املا‌های آنلاین شرکت می‌کنند و همراه با دانش‌آموزان کلاسمان به‌صورت آنلاین املا می‌نویسند.

در این روز‌ها بیشتر از همیشه معلمان زحمت می‌کشند و بیشتر از زمانی که برای مدرسه می‌گذارند تلاش می‌کنند.

تحولات جدی آموزش بعد از کرونا

معلم پایه اول مدرسه خطیب تبریزی در ادامه با اشاره به تحولات آموزشی خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد دنیای آموزش بعد از کرونا قطعا تحولات جدی به خود خواهد دید. مفهوم معلم و دانش‌آموز عوض خواهد شد و تعاریف جدیدی به خود خواهد گرفت.

این ویروس به ما یادآوری کرد وجود تکنولوژی چقدر حیاتی است تمامی مدارس به‌صورت اجباری هم که شده باید به تکنولوژی مجهز شوند. بعد از کرونا بیش از پیش متوجه می‌شدیم که چقدر زیر ساخت‌های آموزشی مدارس ما ضعیف است و از این تحولی که کرونا ناخواسته به سیستم‌های آموزشی جهان تحمیل خواهد کرد، عقب خواهیم ماند و متاسفانه رسانه‌های ما هم در تبیین این موضوع و در جهت اطلاع‌رسانی آموزش‌های مجازی ضعیف عمل می‌کنند.

توضیح شفاهی برای بچه‌ها ملال‌آور است

وی با بیان اینکه دانش‌آموزان استقبال زیادی از این نوع روش تدریس دارند، ادامه داد: بچه‌ها عاشق این نوع تدریس‌ها هستند. دیگر دوران تو بنشین روی صندلی و من از کتاب برایت درس بدهم گذشته است. در روش جدید آموزش هم یادگیری بچه‌ها افزایش پیدا می‌کند و هم معلم متکلم وحده نیست. دیگر لازم نیست معلم با کتاب همه مسائل را خودش توضیح دهد، این توضیح شفاهی برای بچه‌ها ملال‌آور است.

به‌عنوان مثال، یک نفر پشت در کلاس ما بایستد شاید احساس کند پشت ورزشگاه یادگار امام (ره) ایستاده و ده دقیقه بعد احساس کند اصلا کسی در کلاس نیست. بچه‌ها یک مبحث ریاضی را با فوتبال بازی یاد گرفتند و بعد از ۱۰ دقیقه سرگرم حل جدول سودوکو هستند و صدایی از کسی در نمی‌آید. این نظریه که بهترین کلاس آرام‌ترین کلاس است دیگر منسوخ شده است. بچه‌ها نیاز به نشاط و شادابی دارند.

پاشایی فخری با اشاره به نوع ارتباط دانش‌آموزان با روش‌های جدید آموزش با ذکر مثال گفت: چند روزی لپ‌تاپ مدرسه دست همکاران بود بعد از سه روز دانش‌آموزان اعتراض کردند و به اصطلاح صدای بچه‌ها در آمد که «آقا لپ تاپ سر کلاس نمی‌آورید». البته موقعی که بچه‌ها خیلی شلوغی می‌کنند از همین موضوع برای محروم‌سازی آن‌ها استفاده می‌کنم. یعنی وقتی شلوغی بیش از حد می‌شود، می‌گویم یک یا دو روز لپ تاپ باز نمی‌کنم و این برای دانش‌آموزان بسیار دردناک است و سریع نسبت به رفتار خود و حتی دوستانشان تجدید نظر می‌کنند. تا جایی که به دوستانشان بابت رفتار اشتباهشان تذکر می‌دهند یا از طرف دوستشان از من معذرت می‌خواهند تا لپ تاپ را باز کرده و آموزش‌ها را ادامه دهیم.

زنگ علوم یا ورزش

آن چنانکه معلم با ذوق تبریزی تعریف می‌کند، ظاهرا شاگردنش زنگ علوم را نیز در حیاط مدرسه سپری می‌کنند، دانش‌آموزان پایه سوم زنگ علوم می‌گویند به حیاط برویم. زنگ علوم را با زنگ ورزش اشتباه می‌گیرند. چون بیشتر آزمایش‌ها را با وسایلی که از خانه می‌آورند یا در مدرسه موجود است، در حیاط مدرسه اجرا می‌کنیم و بچه‌ها کاملا درس را یاد می‌گیرند و گاهی اصلا نیاز به تدریس وجود ندارد و آن‌ها از طریق اکتشاف به سوال‌های کتاب جواب می‌دهند، منظور از تکنولوژی همیشه وسایل گران و هزینه کردن نیست. با همان وسایل دورریز دانش‌آموزان که در خانه دارند هم می‌شود مواد و محتوای آموزشی ساخت./1360/

منبع: فارس