شادی مؤمنانه / نگاهی به کتاب «خنده و گریه»

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، ایام دهه کرامت که با ولادت حضرت فاطمه معصومه(س) آغاز و به میلاد با سعادت امام علی ابن موسی الرضا ختم می شود یکی از زمانهایی است که شادی و سرور فراوان مومنان را به همراه دارد. شاید به همین دلیل دومین روز از دهه کرامت امسال به نام "شادی مومنانه" نامگذاری شده است.

اما نحوه و ویژگی های شادی مومنانه چیست و از کجا باید بدانیم که در شادی دچار افراط و تفریط نشده ایم؟ حجت الاسلام والمسلمین محسن قرائتی یکی از وعاظ و سخنرانانی است که در این زمینه صاحب نظر بوده و حرف های گفتنی بسیاری دارد. کتابی با عنوان "خنده و گریه" در اواخر سال ۹۷ متشکل از آثار و صحبت های این خطیب توانمند تدوین و منتشر شد که مطالب ذیل برگرفته از همین کتاب است.

شادیم به شادی اهل بیت

امیرالمؤمنین (ع) فرمود: «یفْرَحُونَ لِفَرَحِنَا وَ یحْزَنُونَ لِحُزْنِنَا» خداوند از بین مردم شیعیانی را برای ما برگزید که ما را یاری میکنند و در شادی ما مسرورند و در غم ما محزون. جان و مالشان را در راه ما میبخشند اینان از ما و در بهشت با ما هستند.

شادی مؤمن

چه طور تخمه کدو برای بعضی‌ها خوشمزه است. برای بعضی‌ هم «سبحان‌الله» گفتن، شیرین است. امام می‌گوید: «اِلهی اَذِقْنی حَلاوَةَ ذِکْرِک» شادی خوب آن است که آدم آخرتش را تأمین کرده باشد. در این دنیا، خانه‌اش کاهگل بوده و آپارتمان شده است، دوچرخه‌اش به ماشین تبدیل شده است. مثلا اگر عبای من نخی باشد، حالا پشمی شده، نخ از پنبه است و پشم برای شتر است. نخ و پشم، شرف نیست. حتی مدرک هم ارزش ندارد.

امیرالمؤمنین (ع) فرمود: «فلیکن سرورک بما نلت من اخرتک»؛ «کاری کن که شادی تو برای رسیدن به آخرت باشد.» اگر خواستی شاد بشوی، ببین چه قدر آخرتت را تامین کرده‌ای؟ چند رکعت نماز با توجه در عمرت خوانده‌ای چه قدر جبهه رفته‌ای؟ چقدر به پشت جبهه کمک کرده‌ای؟ از پارسال تا به حال، چقدر به آواره‌ها و سیل زده‌ها کمک کرده‌ای؟ از پارسال تا به حال، چند بچه یتیم را بوسیده‌ای؟ به دیدن چند خانواده شهید رفته‌ای و اظهار ادب کرده‌ای؟ چند کتاب مطالعه کرده‌ای؟ چه گامی برداشته‌ای؟ این که آدم انبارش را بچرخاند، بازارش را بچرخاند، دکورسازی کند، خانه سازی کند، مبلمان و ماشینش را عوض کند، این‌ها چیزی نیست. خودت چقدر بزرگ شده‌ای؟ مهم این است که خودم چقدر بالا آمده‌ام؟ یعنی علم، تقوا، نور، شعور، انسانیت و شخصیت من چقدر بالا رفته است؟ اینکه پنبه، پشم شده است، مهم نیست. اینکه دوچرخه به موتور تبدیل شده است، مهم نیست. خودت چه شده‌ای.

خنده و گریه دنیا با هم است

دنیا کم است زود گذر است بی‌وفاست. لذت کامیابی آن به تلخی و فراقش نمی‌ارزد. خنده آن مخلوط با گریه است. هیچ کس، مرگ را انکار نمی‌کند. یکی از امامان معصوم (ع) هنگامی که مردم مشغول دفن کردن و خاک ریختن بر مرده‌ای بودند، فرمود: «دنیایی که آخرش این است، چه خوب است که انسان از اول دل به آن نبندد و قیامتی که اولش قبر است، چه خوب است که انسان به فکر آن باشد»!

قهقهه نزنید

در حدیث داریم: لبخند بزنید؛ اما قهقهه نزنید. امام صادق(ع) فرمود: اگر یک جایی خیلی خنده و قهقهه زدید، هنگام بلند شدن بگویید «ألَّلهمَّ لا تَمقُتنِی» یعنی خدایا، بر من غضب نکن.

جاهایی که خنده زیاد و قهقهه باشد، شاید تلخی هایی همراه داشته باشد.

بخندید و دیگران را شاد کنید

بخندید اما صدای خنده شما آنقدر بلند نباشد که ناله مظلوم را نشنوی. در ایام عید حتماً به خانه شهدا بروید. لباس نو بپوشید، اما مراعات دل مردم را بکنید. اگر پول دارید، برای بچه همسایه هم لباس بخرید. اگر می خواهی چیزی به بچه ات بدهی که بخورد، در همان خانه بخورد. نگذار داخل کوچه بیاید. ممکن است که بچه همسایه هم بخواهد. کمی مراعات کنید.

خنده سازنده، نه سوزنده

خنده خوب است، به شرطی که آرامبخش باشد. گاهی خنده، مخدر است. خنده مثل خواب است. خواب خوب است که خستگی آدم بیرون برود. نه این که شغلش خوابیدن باشد و دائم بخوابد. بعضی خنده ها سوزنده است و سازنده نیست. خنده سازنده، خنده ای است که از روی محبت باشد. پدری بود که هر وقت می خواست به بچه هایش عیدی بدهد. می گفت: این نماز را بخوان ببینم. این شعر را بخوان ببینم. یعنی هر وقت می خواست که به بچه اش عیدی بدهد، به دخترش گوشواره ای بدهد، این عیدی را به کمالی وصل می کرد. می گفت: ناخنت بلند است. برو آن را کوتاه کن. من به تو عیدی می دهم. خدا پاکیزگی را دوست دارد. پس من هم تو را دوست دارم و به تو عیدی می دهم./د102/ف