آیت الله طالقانی در زمینه ارتباط با نسل جوان پیشتاز میدان بود

محمد رضا کایینی پژوهشگر تاریخ معاصر ایران در گفت و گوی با خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، مرحوم آیت الله طالقانی را از زمره روحانیون آگاه به زمان خود دانست و گفت:  آیت الله طالقانی تلاش کرده بود با علوم جدید و ایجاد ارتباط سازنده با نسل جوان، روشن فکر و دانشگاهی مانع از تأثیر مکاتب شرق زده یا غرب زده بر این طیف شود و این جریان خدمات بسیاری به انقلاب داشته اند.

وی با اینکه رفتار آیت الله طالقانی سبب شد که شهید آیت الله مطهری نیز بدین جریان دانشگاهی بپیوندد، گفت: شهید آیت الله مطهری نیز اعتقاد داشت که آیت الله طالقانی در این زمینه ارتباط با نسل جوان و روشن فکر پیشتاز میدان بوده است، از این رو روحانیون ما از مسیر ایشان برای ارتباط گیری با دانشجویان الگو برداری کرده اند.

کایینی با بیان اینکه هر پدیده ای را باید در شرایط زمانی و مکانی خود بررسی کرد نه اتفاقاتی که بعد از زمان پدیده روی داده است، گفت: مشارکت آیت الله طالقانی در تأسیس نهضت آزادی نیت خیرخواهانه بود، سران اولیه نهضت آزادای در صدد بودند که سبقه دینی به جریان خود بدهند.

این پژوهشگر تاریخ معاصر ایران بیان کرد: آیت الله طالقانی و همفکران او پس از رحلت آیت الله بروجردی به سران نهضت مقاومت ملی تأکید کردند که مراسم ترحیمی برای این مراجع بزرگوار برگزار کنند، آنها این درخواست را قبول نمی کنند و به آنها می گویند اگر این کار را ضروری می دانید، خودتان جریان و گروهی را تشکیل دهید و براساس ایده ها و نظرات خود آن را اداره کنید.

وی ابراز داشت: از این رو طیف مذهبی تشکلی را بر اساس باورها و علائق ملی خود ایجاد می کنند، اما برخلاف سندی که وجود دارد، آیت الله طالقانی از بنیان گذاران جریان نهضت آزادی نبوده و ایشان مردد در شرکت و ایجاد این جریان بوده است.

وی با بیان اینکه جریان نهضت آزادی دو سه سال بیشتر فعال نبوده است، گفت: اعضای این جریان به دلیل زندانی شدن در زندانهای متفاوت اتحاد و همبستگی تشکیلاتی را نداشتند و همچنین آیت الله طالقانی پس از آزادی به مبارزات خود ادامه داد و از مبارزات مسلحانه حمایت می کرد و خواهان براندازی رژیم شاهنشاهی بود، در حالی که اندیشه نهضت آزادی مبارزه در چارچوب قانون بود و با مبازره مسلحانه میانه­ ای نداشته بودند.

کایینی با بیان اینکه آیت الله طالقانی پس از آزادی از زندان چندان به ایدئولوژی نهضت آزادی پایبندی نداشت، گفت وی بعد از انقلاب به صراحت برائت خود را از این جریان اعلام داشت و در سخنرانی ابراز داشته که شرایط کنونی به من اجازه نمی دهد که در چارچوب یک جریان و حزب فعالیت کنم.

وی همچنین درباره ارتباط مرحوم آیت الله طالقانی با سران مجاهدین خلق گفت: اعضای اصلی مجاهدین خلق محمد حنیف نژاد، اصغر بدیع زادگان، سعید محسن از شاگردان و مورد اعتماد ایت الله طالقانی بوده اند؛ در واقع مسعود رجوی در قالب میراث خواران و مصادره کنندگان سازمان مجاهدین خلق است.

دبیر سرویس تاریخ روزنامه جوان ابراز داشت: اعضای اصلی مجاهدین خلق در گام اول، خود را از شاگردان آیت الله طالقانی می دانستند و حرکت خود را بر اساس آموزه های قرآنی وی سامان دادند، اما در دوره بعدی کسانی داعیه دار این سازمان شده اند که گرایش به مارکسیسم داشته اند و اعضای آنها پس از تغییر ائدیوژیک خود، آیت الله طالقانی را تهدید به مرگ کردند؛ از این روی وی با طیف مارکسیم شده مجاهدین خلق ارتباط نداشت و پس از انقلاب نیز از چالش های وی با رجوی و خیابانی حکایت دارد.

کایینی نظرات مخالفان حجاب اجباری درباره نظرات آیت الله طالقانی درباره حجاب و عفاف زنان کذب دانست و گفت: وی در گفت و گویی با محمد مهدی جعفری درباره مبانی و فضلیت حجاب سخن می گویند و در پایان در پاسخ بدین سوال که آیا حجاب اجباری است یا خیر؟ وی گفت که خیر حجاب برای مسلمانان نیز اجباری نخواهد بود.

پژوهشگر تاریخ سیاسی ایران ابراز داشت: این گفت وگو و سخن زمانی بیان شده بود که تا سال 61، قانون اجباری شدن حجاب در کشور هنوز تصویب نشده بود و برخی بانوان بدون حجاب در جامعه و ادارات رفت و آمد داشتند.

محمد رضا کائینی اظهار کرد: اگر مرحوم طالقانی زنده می ماند و مجلسی که خود ایشان در ایجاد آن نقش داشت و قانون حجاب را برای زنان تصویب می کرد، آیا بازهم با آنها مخالفت می کرد؟ به نظر بنده هرگز چنین ادعایی را نمی توان داشت زیرا فرض متصوره اعم از آن مساله ای است که مخالفان حجاب اجباری از آن نتیجه می گیرند.

کایینی با بیان اینکه جریان مخالف حجاب می خواهند بدین نتیجه برسند که آیت الله طالقانی در هر شرایطی حجاب را اجباری نمی دانست، گفت: آیت الله طالقانی زمانی این سخن را بیان کرده بود که قانون حجاب در کشور به تصویب نرسیده بود و همچنین وی در این باره به تفصیل سخن نکرده، فروض و احتمالات مختلفی بررسی نشده است و این نمی توان نتیجه دلخواه جریان مخالف حجاب را از سخنان وی برداشت کرد.

وی با بیان اینکه متأسفانه دروغ های بسیای در فضای مجازی در زمینه حجاب و عفاف به آیت الله طالقانی نسبت داده شده است، گفت: در فضای مجازی این سخن دروغ را به وی نسبت می دهند که مسأله اصلی جامعه تبدیل بدین مسأله بشود که دو تار موی زن روی روسری یا زیر روسری است و اخیرا نیز به سخنرانی وی در کاخ سعد آباد مطالب دروغ نسبت داده اند که امیرالمؤمنین(ره) تشکیل حکومت وظیفه شرعی خود قلمداد نمی کرد؛ در حالی این مسأله برخلاف مبانی اولیه اعتقادی شیعه و مخالف آثار و مبانی آیت الله طالقانی است.

وی به بررسی اطلاعیه و موضع آیت الله طالقانی درباره آتش زدن شهر نو پرداخت و گفت: در ابتدای پیروزی انقلاب برخی تندروهای انقلابی شهر نو را به  آتش کشیدند، از این رو آیت الله طالقانی پسر خود را مأمور کرد که با آسیب دیدگان این واقعه کمک کنند و اطلاعیه ای در این زمینه صادر کرد و این کار را غیر انقلابی دانست و تأکید کرد تلاش کرد که قربانیان نظام فرهنگی و اجتماعی گذشته هستند به زیور توبه آراسته شوند.

کایینی بیان کرد: صدور این اطلاعیه کار صحیح عاقلانه صحیح است و هر مصلحی و متفکری در این شرایط چنین کاری انجام می دهد، اما که برخی مطالب مبنی بر تأکید آیت الله طالقانی بر وجود مراکز فاسد در جامه هیچ سند تاریخی ندارد و کذب محض است./998/