آقای روحانی آزموده را آزمودن خطاست!

به گزارش خبرگزاری رسا، نشست خبری روز گذشته رئیس جمهور اگرچه در ظاهر متفاوت از دیگر نشست های روحانی بود اما از یک تفاوت دیگر در موضع رئیس جمهور درباره بازگشت آمریکا به برجام به طور صریح تری رونمایی کرد .

از زمان انتخاب بایدن به ریاست جمهوری آمریکا و اعلام تلویحی و صریح وی و تیم اش برای بازگشت به برجام این موضوع یکی از مباحث جدی در فضای رسانه ای و سیاسی بوده است و در حالی که تیم آمریکایی باید سعی کند از موضعی نسبتا بالا به ماجرا وارد شود و همواره بازگشت به برجام را به نوعی به مباحث موشکی و مذاکرات منطقه ای گره می زند تناقض در برخی مواضع اعلام شده از سوی ریاست جمهوری با مواضع اعلام شده دستگاه دیپلماسی و برخی دیگر از مسئولان سوال برانگیز و نگران کننده است.رئیس جمهور در بخشی از نشست روز گذشته خود با خبرنگاران درباره برجام و بازگشت آمریکا به آن گفت : «برای بازگشت آمریکا به برجام اگر پیش شرط بگذاریم یعنی این که تحریم همچنان ادامه یابد و اگر بخواهیم پیش شرط بگذاریم برای گرفتن خسارت‌ها باید جنگ‌جهانی راه بیندازیم » البته در جلسه 19 آذر هیئت دولت نیز رئیس جمهور بازگشت آمریکا به برجام را به نوعی با یک امضا امکان پذیر دانسته و اعلام کرده بود اگر رئیس جمهوری آمریکا با یک امضا به برجام برگردد ایران هم حاضر است همچون قبل از سال۹۸ به تعهداتی که در برجام داشته به صورت کامل عمل کند.

سخنانی که امید می رود دقیق نباشد و ایشان به صورت تلویحی و کلی در این باره اظهار نظر کرده باشند چرا که این یک حقیقت انکار نشدنی است که وقتی به‌گونه‌ای با دشمن روبه رو شویم که سراپا، «احساسِ نیاز » باشیم ، او به «هیچ حدّی»، بسنده نخواهد کرد. تجربه سالیان و خصوصاً ماه های اخیر هم حکایت از این دارد که در صورت ارسال سیگنال ضعف از داخل کشور، جای چشم انتظاری برای امضا با خطی قشنگ، باید منتظر عهدشکنی دشمن باشیم.

این نگرانی وقتی جدی تر می شود که مواضع دستگاه دیپلماسی و دیپلمات های این وزارتخانه که از سوی سخنگو و مقامات ارشد این وزارتخانه اعلام شده عملا بازگشت آمریکا را مشروط به جبران خسارت و شروطی کرده است که در مقام عمل نیز منطقی به نظر می رسد چرا که بازگشت بدون تعهد آمریکا جدا از آن که پالس نیاز و ضعف ایران برای طرف مقابل را هویدا می کند عملا راه را برای اجرای کج دارومریز برجام همان گونه که در زمان اوباما هم شاهد آن بودیم باز می‌گذارد در حالی که یکی از این شروط می‌تواند اجرای کامل تعهدات آمریکا برای بازگشت به برجام باشد .همان طور که ظریف در مصاحبه 4 مهر با خبرگزاری اسپوتنیک گفته بود : «بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای اولین اقدامی است که آن‌ها باید انجام دهند. برای این بازگشت، آمریکا باید خساراتی را که به ملت ایران وارد کرده و همچنین اقداماتی را که در جهت تضعیف توافق هسته‌ای انجام داده است جبران کند.»ظریف حتی بارها از عبارت این که «آمریکا باید بلیت و امتیاز بازگشت به برجام را بخرد» به عنوان دستاورد سخن گفته است.

سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه نیز در نشست 18 آبان تصریح کرده بود : ایالات متحده آمریکا ناقض برجام، ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت بوده و میلیاردها دلار به ملت ایران خسارت زده و از برنامه برجام به عنوان یک مشارکت کننده خارج شده است. روزی که دولتی در ایالات متحده بخواهد به برجام برگردد میزی وجود خواهد داشت که باید پاسخ گوی نقض عهد ها باشد. بر طبق فرمایش های مقام معظم رهبری آمریکا باید توبه کند و این به معنای آن است که اولاً باید بپذیرد چه خطاهایی کرده و ثانیاً جنگ اقتصادی علیه ایران را متوقف کند و ثالثاً مسیر رفته را برگردد و به تعهداتش عمل و برای گام چهارم جبران خسارت کند. سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه هم چندی قبل در گفت وگو با برنامه صبح بخیر ایران درباره شرایط بازگشت آمریکا به برجام گفته بود: آمریکا اگر خواست به توافق برگردد به هر حال قواعد و شرایطی دارد و باید تمامی تحریم‌هایی که گذاشته اند، برداشته شود. البته چالش های دیگری هم هست و باید درباره آن ها صحبت کنیم و شرایط بازگشت آمریکا به برجام را به گونه ای که منافع مردم ایران تامین شود، فراهم کنیم.

اکنون این سوال پیش می آید چه تغییری در شرایط ایجاد شده که این مواضع نادیده گرفته می شود و بازگشت آمریکا به برجام عملا به یک امضا آن هم امضای خود رئیس جمهور آمریکا منوط می شود.چه تضمینی وجود دارد بایدن نیز مانند ترامپ دوباره با یک امضا از برجام خارج نشود؟بماند که بازگشت آمریکا به برجام اگر بدون دریافت تضمین های جدی و کافی بین‌المللی و حقوقی نباشد می تواند خطرات جدی برای ایران در پی داشته باشد.

آمریکای ترامپ بعد از خروج از برجام تلاش بسیاری به عمل آورد تا از مکانیسم ماشه برای بازگرداندن تمام تحریم های شورای امنیت علیه ایران استفاده کند. موضوعی که با مخالفت چین ، روسیه و سه کشور اروپایی عضو برجام با این استدلال که آمریکا چون از برجام خارج شده دیگر حق استفاده از امکانات تعریف شده در آن را ندارد رد شد، اما اگر آمریکا بدون تعهد کافی و آن چه که پیشتر مسئولان وزارت خارجه اعلام کرده اند به برجام برگردد عملا می تواند به راحتی و با بهانه جویی مکانیسم ماشه را فعال کند و ایران را در فشار مضاعفی قرار دهد. خلاصه آن که گفته آقای روحانی مبنی بر این که «پیش شرط برای بازگشت آمریکا به برجام یعنی تداوم تحریم ها»بدین معناست که فقط از بایدن یک کاغذ می خواهیم آن هم بدون هیچ تضمینی برای لغو واقعی تحریم ها. آقای روحانی آزموده را آزمودن خطاست!