نگاهی بر جامعیت علمی آیت الله مصباح یزدی

به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، آیت الله رجبی عضو شورای عالی حوزه علمیه در مراسم نکوداشت علامه مصباح یزدی که پیش از ظهر امروز در مدرسه امام خمینی (ره) برگزار شد، با اشاره به ابعاد مختلف  علمی آیت الله مصباح گفت: ایشان در عرصه علم جامعیتی ویژه ای داشت.

عضو شورای عالی حوزه علمیه ادامه داد: در علومی اعم از فلسفه، منطق، اصول، فلسفه های مضاف علوم و علوم انسانی آثار متعددی از ایشان منتشر شده است که البته این ها همه آثار ایشان نیست؛ اثری تحت عنوان حاشیه بر علم الاخبار در علوم حدیثی از ایشان به زودی منتشر می شود که در سن جوانی نگاشته اند.

این استاد حوزه علمیه اظهار داشت: ایشان کتاب مستقلی در ادبیات و لغت ندارند اما در آثار اخلاقی و قرآنی خود به این ها پرداخته است که قابلیت استخراج از میان آثار وجود دارد و بسیار می تواند کاربردی باشد.

وی بیان داشت: علامه در مباحث علوم انسانی دارای جامعیتی مثال زدنی است و قبل از تأسیس مؤسسه امام خمینی(ره) با این علوم آشنا بود و حتی ایشان با زبان های انگلیسی، فرانسه و تا حدی آلمانی آشنا بود و در مباحثات علمی با اندیشمندان عرب زبان گرچه بر حضور مترجم تأکید داشتند اما بارها این اتفاق می افتاد که غلط مترجم را می گرفتند و به وی تذکر می دادند.

آیت الله رجبی به برگزاری جلسات علمی با حضور بزرگان حوزه علوم انسانی در مؤسسه امام خمینی (ره) به همت علامه اشاره کرد و افزود: این جلسات به علت کارشکنی برخی از اعضای غربگرای شورای عالی انقلاب فرهنگی که اکنون غرب نشین شده اند و مشکلات بودجه ای که برای مؤسسه به وجود آوردند تعطیل شده بود اما اساتیدی که این جلسات را بسیار مفید می دیدند اعلام کردند که با هزینه خود آن را برگزار می کنند.

عضو شورای عالی حوزه علمیه افزود: برخی در این جلسات، ابتدا خود را در سطحی نمی دیدند که علوم انسانی غربی را نقد کنند اما کار به جایی رسید که کتاب هایی در نقد علوم انسانی غربی از دل همین جلسات زاده شد؛ کتاب مکتب های روان شناسی و نقد آن یکی از این کتب است.

این استاد حوزه علمیه ابراز داشت: آیت الله مصباح در عرصه فرهنگی و در شبهات و تهاجم فرهنگی همیشه میدان را رصد می کرد و پاسخ به موقع می داد؛ در مورد کرونا نیز یک هجمه ای به مبانی اعتقادی ایجاد شد بهترین تحلیل ها و پاسخ های متقن را ارائه داد که بیشترین هماهنگی را با آموزه دینی و اخلاقی داشت.

وی اظهار داشت: مباحث اخلاقی ایشان فقط موعظه نبود و باب های جدیدی را در مباحث اخلاقی باز کردند و به دنبال این بودند تا این مباحث در عرصه عمل کارساز باشد و یکی از دغدغه های‌شان تهذیب در حوزه بود و همین سبب شد تا طرح هایی را در این مورد ارائه کنند.

آیت الله رجبی در معرفی کتاب «خود شناسی برای خود سازی» علامه مصباح یزدی، گفت: این کتاب یک اثر بی نظیر و بعد هدایتی آن شگفت انگیز است؛ این درسی بود که ایشان پنجشنبه ها برگزار می کردند و همه ما به رغم خستگی ناشی از دروس هفته منتظر این درس بودیم.

عضو شورای عالی حوزه علمیه ابراز داشت: عرفان یکی از لوازم طلبگی است در حالی که برخی از بزرگان کل عرفان را رد می کنند اما ایشان در کتاب عرفان اسلامی، عرفان حقیقی را معرفی کرده اند و مباحثی را در کتب مختلف آورده اند که انسان را متحول می کند.

این استاد حوزه علمیه با اشاره به ضعف های نظام آموزشی حوزه بیان داشت: علامه برای نظام آموزشی حوزه از همان زمان آغاز کار مؤسسه در راه حق، طرح داشتند؛ برای تدوین منابع جدید حوزه طرح داشتند اما با توجه به حساسیت های موجود نسبت به سیستم سنتی و اولویت هایی که داشتند به آن نپرداختند.

وی عنوان داشت: بعد از گذشت سال ها بسیاری از منابع درسی در حوزه نیاز به تغییر دارند اما به اعتراف کارشناسان در مورد آثار ایشان، هنوز این آثار به روز هستند؛ آثاری مانند آموزش فلسفه و منطق ایشان تدریس می شوند گرچه به دستور ایشان بازنگری در این آثار در دستور کار است و بسیاری دیگر از آثار ایشان نیز به زبان های مختلف ترجمه شده است.

آیت الله رجبی تصریح کرد: علامه در حوزه تفسیر، فلسفه و سایر علوم یک نظام داشت و معتقد بود مباحث باید در قالب یک نظام عرضه شود تا بتواند در زمینه های مختلف پاسخگو باشد و از این رو با پراکندگی آثار و مباحث مخالف بودند.

عضو شورای عالی حوزه علمیه اظهار داشت: علامه معتقد به روشمندی دانشمندان در مباحث بودند و این روشمندی در آثار ایشان قابل مشاهده است؛ ایشان معتقد بود که راسخون فی العلم تنها مختص به اهل بیت(ع) نیست و علما نیز باید در علم راسخ باشند و راه آن روشمندی است.

وی گفت: نگاه به خلأها، جامع نگری و و پرداختن به مسأله نسبی نگری از ویژگی های آثار ایشان بود و شاهد بودیم بسیاری از شبهات ایجاد شده در فضای جامعه از همین نسبی نگری نشأت گرفته است.

آیت الله رجبی شاگرد پروری را از ویژگی های بارز علامه برشمرد و افزود: وقتی از ایشان برای داشتن درس عمومی در حوزه دعوت می شد می گفت وقتی من مطمئن نیستم شاگردی که امروز در کلاس نشسته همان شاگرد دیروزی است چطور می توانم از مفید بودن درس مطمئن باشم و از این رو نگرش ایشان نگرش مجموعه ای بود./1399/پ202/ف