نظام اسلامی آسیب ببیند، دیگر حوزه ای نیست که از آن حفاظت کنند

اشاره: چندی پیش محقق داماد طی اظهاراتی در نشست بررسی کتاب «صدسالگی حوزه علمیه قم و مسائل جامعه ایران» گفت: «حاج شیخ (مرحوم حائری) به این نتیجه می‌رسد که اگر حوزه‌ای تأسیس شود که سواد و عقل و اخلاق در آن باشد و کاملا از سیاست جدا باشد، روحانیت دوباره در قلب مردم وارد می‌شود.»

این سخن مورد مخالف جدی بزرگان قرار گرفت و همچنین علمای حوزه در دوازدهمین اجلاسیه جامعه مدرسین درباره جدایی حوزه از سیاست موضع گیری کردند و در این اجلاسیه بر لزوم همراهی مراجع تقلید، روحانیت و حوزه های علمیه با نظام اسلامی ایران تأکید شد.

آیت الله محسن فقیهی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا در واکنش به اظهارات برخی پیرامون جدایی حوزه از سیاست، از گزارش‌های خلاف واقع نسبت به حوزه و بزرگان آن انتقاد کرد.

متن این گفت و گو بدین شرح است:

رسا ـ نفس برگزاری اجلاسیه های جامعه مدرسین را چطور ارزیابی می کنید و به نظر حضرتعالی این اجلاسیه چه دستاوردها و برکاتی دارد؟

قطعا اینکه اعضای جامعه مدرسین و علمای بلاد با یکدیگر نشست داشته باشند و با یکدیگر به همفکری بپردازند، امر مطلوبی است. مخصوصا وقتی این جلسات با حضور برخی مسئولین و گزارشات آنها از آخرین وضعیت مسائل مختلف کشور همراه باشد، باعث می شود ناظر به مشکلات جامعه بحث شود و خروجی جلسه بتواند راهگشا باشد.

در این اجلاسیه اخیر هم الحمدلله جلسه خوبی برگزار شد و مباحث مختلفی بررسی شد. البته از هر نهادی باید انتظارات متناسب با همان نهاد را داشت؛ مثلا نباید از جامعه مدرسین انتظار داشت با برگزاری اجلاسیه موجب بهبود وضعیت اقتصادی کشور شود، البته این مشکلات قطعا مورد دغدغه افراد جامعه مدرسین است و پیگیر آن هستند ولی سخن در این است که تصمیمات اجرایی مربوط به این نهاد نیست.

 رسا ـ هوشمندی و موضع گیری اعضای جامعه مدرسین در قبال نواهایی که از برخی حوزویان در موضوع جدایی حوزه از سیاست و به تبع آن جدایی دین از سیاست شنیده می شود، قابل تقدیر است؛ اهداف این افراد از طرح چنین مسائلی چیست؟ و چه جوابی به این اظهار نظرها می دهید؟

متأسفانه اخیرا در گوشه و کنار شنیده می شود که برخی به بیان جدایی حوزه از سیاست و یا جدایی دین از سیاست می پردازند و حتی گاهی این مطالب را به بزرگانی مثل مؤسس حوزه علمیه قم، مرحوم شیخ عبدالکریم حائری نسبت می دهند.

انگیزه های مختلفی می تواند موجب طرح این مسائل شود، ولی شاید یکی از دلایل آن این باشد که عده ای وقتی می بینند کشور با بعضی مشکلات مواجه است و مثلا از جهت اقتصادی مردم در فشار هستند، می خواهند با جدا کردن حوزه از سیاست، این مشکلات به پای حوزه نوشته نشود.

اگر به این نظام آسیبی برسد دیگر حوزه ای هم نخواهد بود که بخواهند به دنبال حفظ آن باشند

در حالی که ظاهرا برخی متوجه این نیستند که اگر به این نظام آسیبی برسد دیگر حوزه ای هم نخواهد بود که بخواهند به دنبال حفظ آن باشند. باید با برجسته کردن پیشرفت های کشور در دوران پس از انقلاب، کارآمدی نظام را به مردم نشان داد و در مورد مشکلات نیز باید سعی کنیم با همفکری یکدیگر و کمک به مسئولین محترم، به دنبال حل مشکلات باشیم. این گونه می توان هم به حفظ نظام اسلامی کمک کرد و هم حوزه علمیه نیز در خدمت نظام واقع شده و مقبولیت آن در نزد مردم بیشتر می شود.

تشکیل حکومت اسلامی آرزوی بسیاری از پیامبران و امامان (ع) بوده ولی امکان تشکیل آن در بسیاری از دوره ها مقدور نبوده است. حال که لطف خداوند شامل حال ما شده و شخصیت برجسته ای از همین حوزه علمیه یعنی مرحوم امام خمینی (ره) دست به این کار بزرگ زده اند، نباید به این راحتی با دیدن برخی مشکلات، صحنه را خالی کنیم، بلکه باید به کمک هم به دنبال حل مشکل باشیم.

وجود حضرت امام از ثمرات حوزه است

ضمن اینکه این مطلب که به مرحوم حائری نسبت می دهند هم به نظر می رسد درست نیست؛ زیرا ایشان هرچند در سیاست مداخله زیادی نمی کرد، ولی این کار از روی حکمت بوده و به معنای این نیست که ایشان قائل به جدایی حوزه از سیاست باشد، بلکه شرایط آن زمان که حوزه علمیه قم تازه تأسیس شده بود باعث این شده بود که ایشان با توجه به بی فایده دانستن برخی مداخلات سیاسی، همتشان را به حفظ حوزه بگذارد تا با تقویت حوزه بتوانند در فرصت مناسبی علیه حکومت موضع داشته باشد. وجود حضرت امام نیز از ثمرات همین حوزه مبارکه است.

مرحوم امام درباره آیت الله حائری جمله ای دارند که می فرمایند: «اگر مرحوم حاج شیخ در حال حاضر بودند، کاری را انجام می دادند که من انجام دادم و تأسیس حوزۀ علمیه در آن روز، از جهت سیاسی، کم تر از تأسیس جمهوری اسلامی در ایران امروز نبود».

رسا ـ ممنون از اینکه فرصتتان را در اختیار ما قرار دادید.