۳ چالش اصلی تولید نان سبوسدار در کشور
نان قوت غالب مردم ایران بهشمار میرود بهطوری که 60 درصد سبد غذایی و تأمین انرژی مردم ایران از نان صورت میگیرد. سرانه مصرف نان هر ایرانی به 161 کیلوگرم رسیده که نسبت به گذشته افزایش یافته است و همین امر، ضرورت تأمین نان سالم و کامل را پررنگتر میکند.
چهنانی سالم است؟
نان کامل که از آرد کامل گندم تهیه میشود، شامل همه اجزای دانه گندم از جمله سبوس، اندوسپرم و جوانه است، این ویژگی باعث میشود نان کامل نسبت به نان سفید از نظر تغذیهای غنیتر باشد.
وضعیت آردهای تولیدی کشور
براساس اعلام رئیس سازمان غذا و دارو، آردهای تولیدشده در کشور 12 تا 18 درصد سبوسگیری میشوند، این درحالی است که مدیرکل دفتر تغذیه وزارت بهداشت اعلام کرده است که میزان مجاز برای سبوسگیری از آردها برای تهیه نان کامل، باید 2 تا 6 درصد باشد، بهعبارت دیگر، میزان سبوسگیری از آردهایی که برای تهیه نان در کشور استفاده میشوند، 3 تا 6 برابر حد مجاز برای تهیه نان کامل است به این معنا که دسترسی به نان کامل در سراسر کشور با این میزان سبوسگیری از آرد، عملاً امکانپذیر نیست.
در زمان حاضر اکثر نانهای تولیدی کشور اعم از نان لواش، بربری، سنگک، تافتون و... همگی از آردهای سبوسگیریشده حاصل شدهاند و پروژه تولید نان کامل تنها در چند استان از جمله استان مرکزی موفقیتآمیز بوده است.
در بسیاری از نانواییهای سطح پایتخت نیز مشاهده میکنیم که نانوایان، نان سنگک حاصل از پاشیدن سبوس جداگانه روی خمیر نان را تحت عنوان نان کامل به فروش میرسانند، این در حالی است که این نان، بیش از آن که مفید واقع شود، بهدلیل تولید سم آکریلامید حاصل از سوختن سبوس، میتواند سرمنشأ بروز بسیاری از بیماریها شود!
چرا نان سبوسدار به دست مردم نمیرسد؟
بررسی پشتپرده عدم دسترسی مردم به نان سالم و کامل، نشان میدهد که بهدلیل سودآور نبودن تولید آرد بهویژه آرد سبوسدار و کامل در کشور، کارخانجات تولیدکننده آرد، سبوس را از گندم جدا میکنند و آن را به دامداریها میفروشند و از طریق سودآوری به همین روش توانستهاند چرخ اقتصاد کارخانههای خود را به حرکت درآورند.
سبوس خوراک دامها میشود
بهعبارت دیگر، سبوسی که باید در فرآیند تولید آرد، همراه با سایر اجزای گندم آسیاب شود و به دست مردم برسد، بهدلیل زیانده بودن تولید آرد در کشور، خوراک دامها میشود و سفرههای مردم از نان سالم و کامل خالی میماند.
نیاز به وقت بیشتر برای طبخ نان کامل
از جمله موانع تولید آرد کامل در کشور، قیمت بالاتری است که این نان ممکن است برای مردم داشته باشد. اگر سبوس آرد بیشتر باشد خمیر نیاز به استراحت بیشتر دارد، همچنین شاطر نانوایی باید مهارت پخت نان کامل را کسب کند که در ابتدا ممکن است این امر هزینههایی را در پی داشته باشد.
عدم آگاهی و استقبال مردم
یکی دیگر از چالشهایی که باعث شده است نان کامل به دغدغه اصلی سیاستگذاران غذایی کشور تبدیل نشود، عدم مطالبه طبخ این نان از سوی مردم است.
بسیاری از مردم از فواید نان کامل آگاهی ندارند، همچنین در سالهای اخیر نان مصرفی ایرانیها با آرد سفید تولید شده که باعث شده است ذائقه مردم بهسوی استفاده از نان روشنتر سوق پیدا کند و نان تهیهشده با آرد سفید بهاصطلاح مشتریپسندتر باشد و بنابراین نیاز به فرهنگسازی و ایجاد مطالبه عمومی نسبت به تولید نان کامل در کشور وجود دارد.
چند کارخانه تولید نان کامل در کشور داریم؟
رئیس دبیرخانه شورایعالی سلامت، سال گذشته گفته بود که قرار است تعداد نانواییهایی که نان کامل میپزند به 82 هزار واحد برسد اما طبق ادعای امسال وزارت بهداشت بیش از 1800 نانوایی داریم که از آرد سبوسدار برای طبخ نان استفاده میکنند، با مقایسه این اعداد میتوان دریافت که تا دسترسی همه مردم به نان کامل در سراسر کشور فاصله زیادی وجود دارد و تقریباً عمده مردم از دسترسی به نان کامل محروم هستند.
10 فایده نان سبوسدار برای سلامتی
غنی از فیبر: نان کامل حاوی فیبر بیشتری است که به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک میکند.
کنترل قند خون: مصرف نان کامل میتواند به کنترل سطح قند خون و کاهش خطر دیابت نوع2 کمک کند.
کاهش خطر بیماریهای قلبی: فیبر و مواد مغذی موجود در نان کامل میتوانند به کاهش کلسترول خون و بهبود سلامت قلب کمک کنند.
حفظ وزن مناسب: نان کامل با ایجاد احساس سیری بیشتر، میتواند به مدیریت وزن کمک کند.
سرشار از ویتامینها و مواد معدنی: نان کامل حاوی ویتامینهای گروهB، آهن، منگنز و روی (زینک) است که برای سلامت بدن ضروریاند.
بهبود هضم: فیبر موجود در نان کامل به بهبود هضم و جلوگیری از یبوست کمک میکند.
کاهش خطر ابتلا به سرطان: تحقیقات نشان دادهاند که مصرف نان کامل میتواند با کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ مرتبط باشد.
کاهش التهاب: مصرف نان کامل میتواند به کاهش التهاب در بدن کمک کند.
پیشگیری از اختلالات گوارشی: فیبر موجود در نان کامل بهدلیل بهبود فرآیند هضم به کاهش اختلالات گوارشی کمک میکند.
کمک به سیستم ایمنی: نان کامل بهدلیل وجود مواد مغذی میتواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند.