رئیس دانشکده دین و رسانه مطرح کرد؛
نقش دیپلماسی رسانه‌ای در ظرفیت‌سازی زیارت برای تمدن‌سازی نوین اسلامی
اکبری بر اهمیت زیارت به عنوان عاملی اساسی در شکل‌گیری تمدن اسلامی تأکید کرد و خواستار تولید محتوای مناسب و استفاده از فناوری‌های نوین برای تقویت این مفهوم در سطح جهانی شد.
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، کمال اکبری، رئیس دانشکده دین و رسانه، در نشست "نقش دیپلماسی رسانه‌ای در ظرفیت‌سازی زیارت برای تمدن‌سازی نوین اسلامی" که در سالن جلسات خبرگزاری رسا برگزار شد، به اهمیت زیارت در شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی اشاره کرد و اظهار داشت که زیارت مفهومی روشن و گسترده دارد که شامل زیارت اماکن مقدس و حتی دیدار با مؤمنین می‌شود و این عمل، ارتباطی معنادار بین زائر و مزور ایجاد می‌کند.
اکبری با اشاره به روایات اسلامی درباره آثار و برکات زیارت، بیان کرد: پیوند مردم با ولی خدا یکی از اساسی‌ترین اصولی است که ارتباطات اجتماعی را گسترش داده و به ساختار تمدن اسلامی کمک کرده است.
رئیس دانشکده دین و رسانه، نقش زیارت در فرآیند شهرسازی را حائز اهمیت دانست و تأکید کرد: مکان‌های زیارتی، به عنوان قلب مرکزی شهرها، نقش مهمی در توسعه شهرسازی و ایجاد تحولات اساسی ایفا کرده‌اند، چراکه مؤمنین به ارزش زیارت و جایگاه معنوی زائرین آگاهی داشته‌اند.
وی افزود: زیارت یکی از ارکان اساسی در شکل‌گیری تمدن اسلامی به شمار می‌آید، این تمدن بر اساس معارف و مناسک دینی بنا شده و مناسک‌هایی نظیر زیارت اربعین، فراتر از جامعه شیعه، ارتباطی میان شیعیان و غیرشیعیان برقرار کرده است.
اکبری، با تاکید براینکه زیارت به عنوان دال مرکزی تمدن اسلامی نقش برجسته‌ای در ساخت تمدن نوین دارد، تصریح کرد: در عصر جدید، تمدن نوین اسلامی یا شکل گرفته یا در حال شکل‌گیری است و این تمدن ویژگی‌هایی خاصی دارد که شامل تعامل دولت‌ها و ملت‌های مسلمان می‌شود و زیارت ائمه علیهم‌السلام نه‌تنها محدود به شیعیان نیست، بلکه پایه‌های تمدن نوین اسلامی در دنیای جدید را نیز تقویت می‌کند.
رئیس دانشکده دین و رسانه، در ادامه توضیح داد: زیارت موجب هویت‌بخشی به جامعه اسلامی شده و انسجام درونی آن را تقویت می‌کند و این عمل معنوی، علاوه بر ایجاد عبادت و معنویت، منجر به خودیابی و اقتدار مسلمانان می‌شود، زیارت اربعین نمونه بارزی از این اقتدار است که نشان‌دهنده وحدت مسلمانان در برابر دیگر گرایش‌ها بوده و همچنین حس عزت، غرور و اعتماد‌به‌نفس عمومی را تقویت کرده است.
وی با اشاره به تأثیرات زیارت در ساخت جامعه اسلامی و تمدن نوین، تأکید کرد: این موضوع از جنبه رسانه‌ای نیز اهمیتی ویژه دارد و رسانه‌ها می‌توانند ابعاد برجسته زیارت را فراتر از دیدگاه‌های فردی به نمایش بگذارند و اگرچه خود زیارت یک رسانه است، اما رسانه‌های نوین می‌توانند این مفهوم را گسترده‌تر کرده و به آن ابعاد جهانی ببخشند.
اکبری با تاکید براینکه زیارت به عنوان یکی از ارکان مهم فرهنگی و مذهبی در جهان اسلام، می‌تواند نقش مؤثری در پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی و تقویت وحدت میان مسلمانان داشته باشد، گفت: دیپلماسی رسانه‌ای به عنوان ابزاری قدرتمند در این زمینه، می‌تواند با ایجاد روایت‌های مشترک و صحیح، زیارت را به عنوان نماد وحدت اسلامی معرفی کرده و از آن به عنوان عاملی برای تقویت همبستگی میان مسلمانان استفاده کند.
وی تصریح کرد: در این راستا، رسانه‌ها با تولید محتوای مناسب و انتقال پیام‌های معرفتی و فرهنگی، می‌توانند تصویری مثبت و الهام‌بخش از زیارت به جهانیان ارائه دهند.
رئیس دانشکده دین و رسانه، با اشاره به اینکه چگونه می‌توان زیارت را به عنوان یک عامل تسریع‌کننده، تقویت‌کننده و پیش‌برنده اهداف انقلاب اسلامی معرفی کرد، گفت: دیپلماسی به‌طور کلی بر پایه روابط میان دولت‌ها استوار شده، اما ابعادی فراتر از آن نیز ممکن است وجود داشته باشد، مانند دیپلماسی رسانه‌ها، که هرچند مستقیماً به دولت‌ها وابسته نیست، اما روحیه و اهداف دولت‌ها در آن جاری است.
اکبری ضمن بیان اینکه دیپلماسی عمومی از طریق ارتباط میان دولت‌ها و مردم شکل می‌گیرد، گفت: برخی معتقدند دیپلماسی رسانه‌ای زیرمجموعه‌ای از دیپلماسی عمومی است، این نظریه از این جهت مطرح می‌شود که عموم مردم از طریق رسانه‌ها با پیام‌ها درگیر می‌شوند؛ اما باید به این نکته توجه داشت که دیپلماسی رسانه‌ای اغلب بخشی از سازوکارهای حکومتی است و برخی کشورها حتی رسانه‌های خارجی خود را ذیل وزارت امور خارجه اداره کرده و دیپلماسی رسانه‌ای را به عنوان مکمل دیپلماسی رسمی خود قرار داده‌اند.
وی با تاکید براینکه در چارچوب دیپلماسی رسانه‌ای، می‌توان از زیارت به‌عنوان ابزاری برای ظرفیت‌سازی و کمک به توسعه تمدن اسلامی بهره گرفت، بیان کرد: اگر رسانه‌ها بتوانند محتوای مناسبی تولید کنند، زیارت می‌تواند به‌عنوان بستری برای معرفی نماد وحدت اسلامی مطرح شود؛ جایی که مسلمانان مختلف زیر سایه محبت امام رئوف گرد هم آمده و با او مرتبط شوند.
اکبری افزود: رسانه‌های معاند تلاش می‌کنند زیارت را به‌عنوان نماد اختلاف و تفرقه معرفی کنند و دشمنان برای کاهش تأثیرات مثبت زیارت بسیار کوشیده‌اند و اگر رسانه‌ها نتوانند نقش نمادین وحدت زیارت را نمایش دهند، اختلالات جدی به وجود خواهد آمد.
رئیس دانشکده دین و رسانه، با تاکید براینکه دیپلماسی رسانه‌ای باید پیام‌های معرفتی و فرهنگی زیارت را از طریق شبکه‌های بین‌المللی منتقل کند، افزود: انواع مختلف رسانه‌ها همچون رسانه های مکتوب، صوتی، تصویری و حتی شبکه‌های اجتماعی در این زمینه تأثیرگذار هستند و در این میان، انسان رسانه (افراد تأثیرگذار) به دلیل نفوذشان در لایه‌های عمقی جامعه بیشترین نقش را در این دیپلماسی ایفا می‌کنند.
وی ضمن بیان اینکه یکی از وظایف دیپلماسی رسانه، ایجاد روایت‌های مشترک میان مسلمانان است؛ روایاتی که دقیق، صحیح و جامع باشند و نحوه صحیح انجام زیارت را نیز ترویج دهند، گفت: با این حال، اگر به ضعف‌های موجود در این حوزه توجه نشود، ممکن است تصویر نادرستی از جهانی اسلام و پراکندگی میان مسلمانان ارائه شود.
وی افزود: برای پیشرفت در این حوزه زیارت، می‌توان از تجربیات خارجی نیز بهره برد، برای مثال، عربستان سعودی از فناوری‌های نوین در مدیریت ارتباط با زائران استفاده مؤثری کرده است، ایران نیز تجربه موفقی در مدیریت حرم‌های مطهر امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) دارد و رسانه‌ها می‌توانند این ظرفیت مدیریتی را در سطح جهانی منعکس کرده و تقویت کنند.
اکبری ضمن بیان اینکه فرصت‌هایی چون توسعه فضای دیجیتال می‌تواند زمینه‌ساز انتشار روایت صحیح و افزایش گردشگری معنوی شود، گفت: مشکل ما در عین حال، چالش‌هایی همچون تحریف مفاهیم دینی از طریق رسانه‌ها یا کاهش تأثیر پیام‌های مذهبی است که نیازمند توجه ویژه است.
رئیس دانشکده دین و رسانه، با تاکید براینکه برای بهبود عملکرد دیپلماسی رسانه‌ای یک راهبرد جامع ضروری است، تصریح کرد: تدوین سند ملی برای زیارت یک گام مؤثر محسوب می‌شود و ایجاد شبکه‌های چندزبانه متناسب با پیام‌های زیارتی نیز از جمله نیازهای اساسی است، همچنین تربیت نیروی انسانی متخصص در حوزه رسانه بسیار اهمیت دارد؛ چراکه موفقیت این دیپلماسی به نیروهای کارآمد و مجرب بستگی دارد.
اکبری اظهار داشت: بهره‌گیری از فناوری‌های مدرن مانند هوش مصنوعی و گسترش همکاری‌های بین‌المللی نیز باید در دستور کار قرار گیرد و این همکاری‌ها می‌توانند هم در قالب رسمی (نقش‌آفرینی دولت‌ها) و هم غیررسمی (فعالیت فرهنگیان و علاقه‌مندان) نقش مهمی ایفا کنند.
رئیس دانشکده دین و رسانه، در پایان با تاکید براینکه سیستم دیپلماسی رسانه‌ای باید تصویر مثبتی از زیارت به جهانیان ارائه دهد، تصریح کرد؛ تصاویری که الهام‌بخش باشند و وحدت مسلمانان را برجسته سازند و این سیستم می‌تواند ضمن کاهش اختلافات میان مسلمانان، ابزار مؤثری برای معرفی جلوه‌های فرهنگی کشور باشد.
ارسال نظرات