مدیر مرکز رسیدگی به امور مساجد آذربایجان شرقی در گفت‌وگو با رسا بیان کرد؛
آیت الله جوادی آملی؛ پیوند دهنده سنت و نوآوری در حوزه
حجت الاسلام ذاکری با اشاره به خدمات برجسته حضرت آیت الله جوادی آملی به حوزه های علمیه، گفت: ایشان را می‌توان معمارِ پیوند دهنده سنت و نوآوری در حوزه‌های علمیه دانست.
حجت الاسلام احمد ذاکری مدیر مرکز رسیدگی به امور مساجد استان آذربایجان شرقی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا در آذربایجان شرقی، در رابطه با ویژگی های تفسیر تسنیم حضرت آیت الله جوادی آملی اظهار داشت: تفسیر تسنیم آیت الله جوادی آملی، مانند نقشه‌ای چند لایه است که قرآن را همزمان در آینه فلسفه، عرفان، حدیث و مسائل جهان امروز می‌کاود و این اثر برخلاف بسیاری از تفاسیر سنتی که تنها بر جنبه های ادبی یا فقهی تمرکز می‌کنند، با جسارتی تحسین برانگیز، مفاهیم قرآنی را به مفاهیم پیچیده‌ای مانند حرکت جوهری ملا صدرا گره می‌زند؛ مثلاً در جلد ۸ صفحه ۲۳۰، هنگام تفسیر آیه «وَ مَا رَمَیْتَ إِذْ رَمَیْتَ»، نه تنها به نقل حدیث بسنده نمی‌کند بلکه با توضیح رابطه اراده انسان و اذن الهی بر اساس فلسفه صدرایی، نشان می‌دهد چگونه فعل انسان می‌تواند همزمان اختیاری و تجلی خواست خدا باشد این نگاه پلی میان معرفت دینی و پرسش‌های فلسفی مدرن درباره جبر واختیار ایجاد می‌کند.
وی ادامه داد: یکی از درخشان ترین جنبه های این تفسیر، پاسخگویی به مسائلی است که در نگاه اول غیردینی به نظر می‌رسند مثلاً در جلد ۱۲ صفحه ۱۴۵، ذیل آیه فساد زمین مسئله تغییرات اقلیمی را نه یک چالش صرفاً علمی، بلکه نتیجه قطع رابطه انسان با ولایت الهی می‌داند ایشان با ابداع اصطلاح امامت طبیعت که پیشتر در جلد ۳ صفحه ۸۵ پایه ریزی شده استدلال می‌کند همان‌گونه که امام، راهنمای جامعه است انسان نیز باید امام طبیعت باشد، نه سلطه‌گری ویرانگر این تحلیل الگویی بی‌سابقه برای مواجهه ادیان با بحران های زیست محیطی ارائه می‌دهد.
حجت الاسلام ذاکری تصریح کرد: نوآوری دیگر نحوه مواجهه با احادیث است در جلد ۲ صفحه ۱۵۸، ذیل آیه نور به جای تکیه بر یک حدیث روایات امام صادق(ع) درباره نورانیت قرآن و امام رضا(ع) درباره نورانیت عقل را ترکیب می‌کند و نتیجه می‌گیردقرآن چراغی است که تنها با عقلِ روشن‌شده به نور ولایت قابل فهم است این روشِ تفسیر حدیث با حدیث الگویی نوین برای فهم نظام‌مند روایات است.
وی ادامه داد: تفسیر تسنیم حتی در مواجهه با علوم جدید هم راهی میان‌بر می‌زند؛ در جلد ۷صفحه ۶۵تفسیر آیه طی آسمان با اشاره به نظریه‌های کوانتومی نشان می‌دهد چگونه مفاهیمی مانند چندجهانی می‌توانند بدون تقلیل قرآن به علم ابزاری برای درک عظمت معاد باشند؛ این نگاه از خطرات تفسیرهای علمی سطحی دوری می‌جوید و شاید جذاب‌ترین ویژگی تسنیم نظریه تاریخ حلزونی در جلد ۱۰صفحه ۱۸۷ باشد و در شرح سرنوشت بنی‌اسرائیل تاریخ بشر نه خطی و نه صرفاً تکرارشونده بلکه همچون مارپیچی توصیف می‌شود که هر دور آن شناخت توحیدی را عمیق‌تر می‌کند و این ایده که از عرفان ابن عربی الهام گرفته امیدواری ویژه‌ای به آینده بشریت می‌بخشد.
حجت الاسلام ذاکری بیان کرد: این تفسیر در نهایت نشان می‌دهد که قرآن نه یک کتاب موزه‌ای بلکه زنده و توانمند به پاسخگویی به پیچیده‌ترین چالش‌های فکری بشر از فلسفه تا محیط‌زیست است.
وی با اشاره به خدمات برجسته حضرت آیت الله جوادی آملی به حوزه های علمیه یادآور شد: ایشان را می‌توان معمارِ پیوند دهنده سنت و نوآوری در حوزه‌های علمیه دانست؛ ایشان با احیای حکمت متعالیه ملاصدرا که سال‌ها در حاشیه دروس حوزوی قرار داشت و این فلسفه را به قلب گفتمان تفسیری بازگرداند برای نمونه در تفسیر تسنیم جلد ۱، مقدمه تصریح می‌کند که تفسیر قرآن بدون حکمت متعالیه، همچون کشتی بی‌بادبان است این نگاه، موجب شد فلسفه نه به عنوان دانشی انتزاعی بلکه به مثابه ابزاری برای فهم عمیق‌تر قرآن در حوزه‌ها تدریس شود.
حجت الاسلام ذاکری گفت: تأسیس مؤسسه علمی فرهنگی اسراء در قم نقطه عطفی در نهادسازی علمی ایشان بود و این مرکز با هدف ایجاد پلی میان علوم حوزوی و پرسش‌های روز از اخلاق زیست پزشکی تا فلسفه علم تأسیس شد و به گفته خود حضرت استاد در مصاحبه‌ای در شماره ۲۳ نشریه اسراء این مؤسسه می‌کوشد قرآن را نه در برج عاج بلکه در میدان زندگی انسان معاصر قرار دهد و ایشان با باز تعریف رابطه عقل و نقل تحولی در روش‌شناسی دروس حوزه ایجاد کرد و در کتاب منزلت عقل در هندسه معرفت دینی با استناد به روایت «العقل ما عُبِدَ به الرحمن» نشان داد که عقلِ بریده از وحی به ورطه مادی‌گرایی می‌غلتد و نقلِ بی‌پشتوانه عقلی به خشک‌اندیشی می‌انجامد این نگاه الهام‌بخش نسل جدیدی از طلاب شد که همزمان به فلسفه غرب و عرفان اسلامی مسلط شدند.
مدیر مرکز رسیدگی به امور مساجد استان تصریح کرد: خدمت منحصر به فرد دیگر تلفیق مسئولیت اجتماعی با دانش حوزوی است و کتاب مفاتیح الحیات که به چالش‌هایی مانند محیط‌زیست حقوق حیوانات و اخلاق حرفه‌ای می‌پردازد نشان داد فقه می‌تواند پویا و پاسخگوی مسائل نوظهور باشد ودر جلد ۱۲ تفسیر تسنیم صفحه ۳۰۲ با تفسیر آیه «کلوا و اشربوا و لا تسرفوا» اسراف را نه فقط مصرف فردی، بلکه اسراف در تخریب طبیعت معنا می‌کند و فقه سنتی را به عرصه‌های جدید می‌کشاند.
وی تاکید کرد: حضرت آیت الله جوادی آملی ثابت کرد حوزه‌های علمیه می‌توانند در عین حفظ اصالت با جهان پیچیده امروز همزبانی داشته باشند.
حجت الاسلام ذاکری با اشاره به شخصیت انقلابی حضرت آیت الله جوادی آملی مطرح کرد: حضرت آیت‌الله جوادی آملی را می‌توان نمادی از تلفیق علمِ ناب حوزوی با روحیه انقلابی دانست که از نخستین روزهای نهضت امام خمینی(ره) حضوری پیشگام داشت و در خاطرات مبارزان پیش از انقلاب نقل شده که ایشان در درس‌های خود در مسجد اعظم قم نه تنها به تدریس فلسفه و تفسیر می‌پرداخت، بلکه با شجاعت نظریه ولایت فقیه را به مثابه تنها راه نجات اسلام از چنگال استعمار تبلیغ می‌کرد و این جسارت در شرایطی که بسیاری از روحانیون از ترس ساواک از طرح آشکار این اندیشه پرهیز می‌کردند نشانگر عمق اعتقاد او به انقلاب بود و معظم له در تفسیر تسنیم جلد ۱۰ ص ۴۵۶ با استناد به آیه «وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ»، استدلال کرده است که قوه تنها نظامی نیست بلکه وحدت امت حول ولایت اصلی‌ترین سلاح در برابر استکبار است.
وی ادامه داد: ایشان در مواجهه با جریان‌های انحرافی پس از انقلاب مانند لیبرالیسم دینی یا سکولاریسم همواره موضعی شفاف داشت و در سخنرانی سال ۱۳۷۶ در حسینیه امام خمینی(ره) که متن آن در کتاب پاسداری از حریم انقلاب منتشر شد و تأکید کردانقلاب اسلامی مولود خون شهیدان است و تبدیل آن به مُدل غربیِ دموکراسی خیانت به خون حسین(ع) است این جمله که بارها در رسانه‌های اصولگرا بازتاب یافت نشان می‌دهد چگونه او انقلاب را ادامه عاشورا می‌دانست.
حجت الاسلام ذاکری ابراز کرد: نقش ایشان در مجلس خبرگان رهبری نیز فراتر از یک عضو عادی بود و در جلسه انتخاب رهبری سال ۱۳۶۸ بر اساس گزارش مکتوب مجله پاسدار اسلام در شماره ۱۴۲ استدلالی فلسفی ارائه داد که شرط اجتهاد در رهبری شامل اجتهاد در اداره جامعه بر مبنای توحید نیز می‌شود.
وی اظهار کرد: انقلابی‌بودن ایشان تنها در سیاست خلاصه نمی‌شود بلکه در تفسیر تسنیم جلد ۵، ص ۱۲۳ ذیل آیه «إِنَّ اللَّهَ لَا یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ»انقلاب را تحول درونی امت می‌داند و هشدار می‌دهد که ساده‌زیستیِ مسئولان مهم‌تر از شعارهای ضدآمریکایی است واین نگاه الگویی از انقلابی‌گری ارائه می‌دهد که اخلاق را با سیاست پیوند می‌زند.
مدیر مرکز رسیدگی به امور مساجد استان تاکید کرد: حضرت آیت‌الله جوادی آملی امروز نیز در ۹۰ سالگی در دفاع از آرمان‌های انقلاب همانند دهه ۶۰ می‌سوزد و ایشان هنگام حمله داعش به سوریه در بیانیه‌ای منتشره در سایت مؤسسه اسراء ۱۳۹۴ نوشت :جنگ در سوریه نبرد نور و ظلمت است هر که ساکت بماند خوارجِ عصر را یاری کرده و این جمله بازتاب همان روحیه‌ای است که روزی علیه شاه ایستاد.
ارسال نظرات