از نشاط علمی تا ایجاد شرایط ویژه تحصیل برای خواهران

حوزه علمیه خواهران استان فارس با برنامهریزیهای نوین، فضای علمی پرنشاط و تسهیلات ویژه برای بانوان ایجاد کردهاند تا علاقهمندان به تحصیل دینی، از نوجوانان تا بانوان متأهل، بتوانند همراه با زندگی خانوادگی مسیر علمی خود را ادامه دهند. کاهش واحدهای درسی، اضافه شدن دروس اقتضایی و امکان تحصیل مجازی از جمله تغییرات کلیدی در این حوزهها است.
در آستانه شروع سال تحصیلی جدید حوزه های علمیه، حجت الاسلام والمسلمین سید ابراهیم افتخاری مدیر حوزه علمیه خواهران فارس در گفت و گوی تفصیلی با خبرنگار خبرگزاری رسا در فارس به وضعیت پذیرش و شرایط تحصیل بانوان در حوزه پرداخت.
رسا- گزارشی از وضعیت جذب و پذیرش طلاب در سال جدید تحصیلی ارائه بفرمایید؛
سلام عرض میکنم خدمت شما و خوانندگان خبرگزاری رسا و تشکر میکنم از تلاش هایی که در انعکاس اخبار حوزه های علمیه خواهران استان فارس دارید. در شیراز پنج مدرسه سطح دو و یک مدرسه سطح عالی داریم. در ۲۲ شهرستان دیگر هم مدارس علمیه فعال هستند. سال گذشته پذیرش ما حدود دو درصد بیشتر از سال قبل بود که حاصل تلاش همکاران و موج ایجاد شده در معرفی حوزه بود. البته همیشه پس از برگزاری آزمون و مصاحبه در شهریورماه موجی جدید برای ثبت نام ایجاد می شود. به همین دلیل تدابیری اندیشیده شده تا از این ظرفیت هم بهره ببریم. به طور کلی مشکل اصلی ما کمبود متقاضی نیست، بلکه ناشناخته بودن حوزه علمیه خواهران در جامعه است. بسیاری از خانواده ها اگر محتوای آموزشی، فرآیند تحصیل و آینده علمی و شغلی حوزه را بشناسند، قطعاً استقبال چند برابر خواهد شد.
رسا- شما به ناشناخته بودن حوزه علمیه خواهران اشاره کردید. لطفاً مقایسه ای بین تحصیل در حوزه و دانشگاه داشته باشید.
در دانشگاه کسی نیاز ندارد رشته خود را معرفی کند. مردم به خوبی جایگاه اجتماعی و آینده شغلی آن را می شناسند. اما حوزه علمیه خواهران محصول انقلاب اسلامی است و کمتر از سه دهه از شکل گیری متمرکز آن می گذرد. به همین دلیل معرفی صحیح هنوز کافی نبوده است. وقتی ما در جلسات توضیح می دهیم که دروس حوزه چیست، چه سطوحی دارد، چه امکانات علمی و پژوهشی فراهم است و چه ارتباطی میان مدرک حوزه و دانشگاه وجود دارد، بسیاری شگفت زده می شوند. از سوی دیگر، روش آموزشی حوزه مبتنی بر فهم عمیق و مباحثه است، نه صرفاً گذراندن واحدها. همین نگاه عمیق از اولین روز آغاز می شود و تفاوت اساسی با تحصیل دانشگاهی دارد. اگر این ویژگی ها بیشتر معرفی شود، نخبگان و علاقه مندان علوم انسانی استقبال جدی تری خواهند داشت.
رسا- با توجه به تغییرات جمعیتی و شرایط خاص مخاطبان، چه تحولاتی در برنامه های درسی حوزه ایجاد شده است؟
در این این زمینه تغییراتی رخ داده است. نخست کاهش حدود ۲۰ واحد درسی در سطح دو بود، زیرا واحدهای حوزه نسبت به دانشگاه بیشتر و سنگین تر بود. دوم، اضافه شدن دروس اقتضایی متناسب با شرایط هر استان؛ برای مثال در برخی مناطق ضرورت دارد مباحث وهابیت، فرق، یا ادیان دیگر تدریس شود. سوم، مجازی سازی برخی دروس مطالعاتی مانند تاریخ، تا بانوان بتوانند زمان کمتری را در مدرسه حضور یابند و با شرایط زندگی خانوادگی خود هماهنگ باشند.
رسا- برای ایجاد نشاط و جلوگیری از خستگی طلاب چه برنامه هایی در مدارس علمیه برگزار می کنید؟
تفاوتهای سنی طلاب بسیار مهم است. ما پذیرش از مقطع سیکل و دیپلم داریم. نوجوانان ۱۶ یا ۱۷ ساله نیاز به شور و نشاط دارند، در حالی که یک خانم ۳۰ ساله متأهل شرایط دیگری دارد. به همین دلیل، تفکیک هایی در پذیرش و حتی خوابگاه ها ایجاد کرده ایم. برای طلاب نوجوان فضاهای پرنشاط، خوابگاه مناسب و محیطی امن فراهم میکنیم. اما برای متأهلین بیشتر تمرکز بر زمانبندی کلاس ها و حذف برخی واحدهای غیرضروری است. به طور کلی، تلاش کرده ایم شرایط هر گروه سنی و اجتماعی را در نظر بگیریم.
رسا- آیا برای بانوانی که در سنین بالاتر و با مسئولیت های خانوادگی وارد حوزه می شوند هم تسهیلاتی پیش بینی شده است؟
بله. دوره استاندارد سطح دو پنج سال است اما امکان گذراندن سریعتر یا کندتر نیز وجود دارد. همچنین شرایط انتقال و مهمانی بین مدارس سراسر کشور بسیار آسان است تا طلاب بتوانند همراه با خانواده خود محل تحصیل را تغییر دهند. برای مادران یا بانوان متأهل نیز تسهیلاتی مثل مرخصی، امکان برگزاری برخی امتحانات در شهر دیگر و حتی بازپذیری پس از وقفه در تحصیل در نظر گرفته شده است. شرط سنی عمومی ورود ۴۰ سال است، اما برای حافظان قرآن، فعالان فرهنگی و کسانی که سوابق دانشگاهی و پژوهشی دارند، کمیسیون های ویژه استثنا قائل می شوند. در مجموع، رویکرد ما همراهی با شرایط بانوان است تا بتوانند در کنار زندگی خانوادگی مسیر علمی خود را نیز ادامه دهند.
رسا- سخن آخر؛
حوزه علمیه خواهران استان فارس در سال های اخیر با وجود چالش ها توانسته است روند پذیرش را حفظ کند. برنامه های اصلاحی درسی، مجازی سازی، و تسهیلات برای بانوان متأهل، نشان دهنده رویکرد همراهی و انعطاف پذیری این مجموعه است.