لزوم موضوع‌شناسی فقه فضای مجازی با رویکرد کلان‌فقهی

به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام‌ والمسلمین علی نهاوندی، رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس، در گفت وگویی مطرح کرد: فقه فضای مجازی را زیرمجموعه فقه ارتباطات می‌دانم و فکر می‌کنم ما در موضوع‌شناسی فضای مجازی باید با دقت و ظرافت بیشتری به تحلیل بپردازیم. اگر تحلیل‌ها درست باشند، مقیاس ما در فقه فضای مجازی مقیاس کلانی می‌شود و تکالیفی را برای حاکمیت و حکومت طراحی می‌کند و سطح تکلیفی را از سطح کاربران و مکلفین خرد به سطح خدمت‌دهندگان و نهادهای واسط و سطح بالاتر یعنی حاکمیت و حکومت و فضاهای کلان‌تر می‌کشاند.

ما برای استنباط و کشف دستورات الهی در مقیاس کلان به شیوه‌ها، روش‌ها و قواعد اصولی بیشتری نیاز داریم و آنچه در اختیار ماست پاسخ‌گوی نیازها نیست. در این منظومه کارهای زیادی باید انجام شود. به ذهنم می‌رسد که ما به این موارد نیاز داریم: طراحی شبکه مسائل فضای مجازی، استخراج و استنباط و کشف برخی از قواعد پرکاربرد در فقه فضای مجازی و کشف برخی از اصول حاکم بر ریشه فقه در مقیاس کلان.

برای این کار باید سهم عقل و مقاصد شریعت را مشخص کنیم که برای ما ذوق شریعت و مقاصد شریعت را برای ما آشکارتر کند تا ما خارج از این اصول حاکم حرکت نکنیم و ضوابط را از آن استخراج کنیم.