تولید محتوای هنری و الهامبخش، کلید ارتباط دین با هنرمندان
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، حجتالاسلام محمدحسین پیشاهنگ، پژوهشگر و تحلیلگر راهبردی رسانه، در نشست نقش حوزه در تأمین محتوای دینی برای سینما و رسانهها که یکشنبه 18 آبان به معاونت تبلیغ حوزههای علمیه در مجتمع صدوقی برگزار شد، بر اهمیت تولید محتوای هنری برای جامعه هنرمندان و نقش حوزههای علمیه در این مسیر تأکید کرد.
وی با بیان اینکه تبلیغ دینی در حوزه هنر نیازمند رعایت سه رکن بنیادین است، توضیح داد: اولین رکن، شناخت هنر و ظرفیتهای آن است. مبلغ دینی که قرار است در عرصه هنر فعالیت کند، پیش از هر چیز باید با ساختار و ظرفیتهای هنر آشنا باشد و بداند هر شاخه هنری – مانند سینما، تئاتر، شعر، موسیقی یا هنرهای تجسمی – چه امکاناتی برای انتقال پیام دارد و چگونه میتوان مفاهیم دینی و اخلاقی را در آن بستر ارائه کرد.
حجتالاسلام پیشاهنگ، رکن دوم را شناخت بستر و اقتضائات هر قالب هنری دانست و گفت: هر قالب هنری منطق و ویژگیهای خاص خود را دارد. محتوایی که برای فیلم مناسب است، با محتوای قابل ارائه در تئاتر یا نقاشی متفاوت است. کسی که قصد دارد برای هنرمندان محتوا تولید کند، باید بداند چه مفاهیمی در آن بستر مؤثرند و چه محتوایی ممکن است کارایی نداشته باشد.
وی رکن سوم را شناخت جامعه هنری هدف معرفی کرد و افزود: جامعه هنری یکدست نیست. شاعران با فیلمسازان تفاوت دارند و فضای فکری مستندسازان با کارگردانان آثار داستانی متفاوت است. حتی در سینما، هنرمندان وابسته به نهادهایی مانند اوج با هنرمندان خانه سینما تفاوت دارند. بنابراین برای ارتباط مؤثر با هنرمندان، شناخت محافل، روحیات و دغدغههای هنرمندان هر حوزه ضروری است.
حجتالاسلام پیشاهنگ سپس به اهمیت تولید محتوای هنری و الهامبخش برای هنرمندان اشاره کرد و گفت: ما نباید صرفاً محتوای ساده تولید کنیم. محتوا باید هنری باشد. هنرمند، مصرفکننده مستقیم محتوای نظری نیست؛ او هنر را با هنر میفهمد و با زبان احساس و تخیل ارتباط برقرار میکند. بسیاری از فیلمسازان جدی، پیش از هر چیز داستانخوان هستند و خوراک ذهنی خود را از شعر، رمان و تجربه زیباشناختی میگیرند. بنابراین اگر میخواهیم برای هنرمندان محتوا تولید کنیم، خودمان باید تولیدکننده آثار هنری متنی باشیم؛ داستان، شعر یا نثر تصویری که بتواند الهامبخش خلق اثر هنری باشد.
این پژوهشگر حوزه رسانه با ذکر نمونهای روشن افزود: یک داستان دقیق و زیبا میتواند جرقه خلق یک تابلو نقاشی شود. برای نمونه، استاد فرشچیان با خواندن شعر، قصیده یا روایت ادبی عمیق، تابلوهایی همچون عصر عاشورا و ضامن آهو را خلق کرده است. لحظهای که معنا به احساس تبدیل میشود و هنر به زبان تصویر درمیآید، همان فرآیند طبیعی الهام هنری است.
سه اصل مهم برای تولید محتوای هنری برای هنرمندان
وی با تأکید بر اهمیت تولید محتوای هنری برای جامعه هنرمندان، سه اصل اساسی را برای اثرگذاری این محتوا معرفی کرد و گفت: اول، محتوای هنری باید خود هنرمندانه باشد و صرفاً نظری یا آموزشی نباشد. دوم، هنرمند با زبان احساس و تخیل ارتباط برقرار میکند، نه با زبان استدلال؛ بنابراین محتوا باید شاعرانه و الهامبخش باشد. سوم، هر اثر هنری نیازمند پشتوانه متنی است؛ ادبیات، شعر، داستان و حتی خاطره زیبا میتواند سرچشمه الهام هنرمند باشد.
حجتالاسلام پیشاهنگ افزود: رعایت این اصول باعث میشود تعامل میان دین و هنر از سطح شعار فراتر رود و محتوای دینی در قالب هنر، اثر ماندگار خود را بر مخاطب بگذارد.
وی در پایان تأکید کرد: اگر این سه اصل رعایت شود، تعامل میان دین و هنر از سطح شعار خارج میشود و به واقعیت میرسد؛ واقعیتی که در آن، محتوا از دل ایمان و تفکر دینی زاده میشود و در قالب هنر، اثر ماندگار خود را بر جان مخاطب میگذارد.