نگاهی به سوریه پسا اسد؛ دمشق بر مدار ناپایداری

گروه‌های مسلح سوریه آذرماه ۱۴۰۳ تحرکات خود را از چند استان از جمله ادلب آغاز کرده و طی مدت کوتاهی به سمت دمشق، پایتخت این کشور پیشروی کردند.

این پیشروی با مقاومت چندانی از طرف ارتش سوریه مواجه نشد و به همین دلیل، گروه‌های مسلح به‌سرعت پیشروی کرده و در فاصله چند روز خود را به دروازه‌های دمشق رساندند.

روز ۲۶ آذر و حدود یک هفته پس از سقوط حکومت بشار اسد، حساب کاربری ریاست‌جمهوری سوریه در رسانه‌های اجتماعی بیانیه منسوب به بشار اسد را منتشر کرد.

درپی سقوط حکومت بشار اسد، رسانه‌های سوریه گزارش دادند که محمد البشیر مامور تشکیل دولت جدید سوریه برای مدیریت مرحله انتقالی شده است.

دولت جدید سوریه سپس وزیر خارجه جدید این کشور را تعیین کرد؛ اسعد حسن الشیبانی ازسوی گروه‌های مسلح به‌عنوان وزیر خارجه جدید تعیین شد و در نهایت احمد الشرع به‌عنوان رئیس دولت انتقالی سوریه منصوب شد.

اکنون و با گذشت یک سال از آغاز به کار هیئت حاکمه دمشق، این کشور نه‌تنها به سمت آرامش و ثبات پیش نرفته بلکه با چالش‌های متعددی مواجه است.

در همین رابطه حسن هانی‌زاده، کارشناس مسائل منطقه در گفت‌و‌گو با میزان به بررسی وضعیت سوریه یک سال پس از سرنگونی حکومت بشار اسد پراخته است.

چرخه ناپایداری در سوریه

هانی‎زاده، گفت: یک سال پس از سرنگونی دولت سابق سوریه، این کشور وارد یک چرخه ناپایداری امنیتی و بحران داخلی شده است.

کارشناس مسائل منطقه با اشاره به سرکوب گسترده گروه‌های اقلیت در این کشور بیان کرد: بسیاری از علوی‌های سوریه از طرف گروهک‌های تروریستی زیرمجموعه هیئت تحریرالشام ترور شدند، بسیاری از دانشمندان و نخبگان هم با چراغ سبز آمریکا و رژیم صهیونیستی شناسایی و ترور شدند و اینها نشان می‌دهد که سرنگونی دولت بشار اسد با هدف خارج کردن سوریه از معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی بوده است.

همراهی احمد الشرع با رژیم صهیونیستی

وی در ادامه با اشاره به اینکه در طول یک سال اخیر رژیم صهیونیستی صد‌ها کیلومتر از اراضی اطراف جولان و جبل‌الشیخ را اشغال کرده است، عنوان کرد: این امر نشان می‌دهد که دولت حاکم فعلی سوریه از توان بازدارندگی مناسبی برای تقابل با رژیم صهیونیستی برخوردار نیست، بلکه با رژیم صهیونیستی هم در بسیاری از مسائل منطقه و جهان هماهنگی دارد.

هانی‎زاده، تصریح کرد: ایجاد یک دولت وابسته به آمریکا و رژیم صهیونیستی بخشی از اهداف آمریکا و غرب بود برای اینکه دولت بشار اسد را سرنگون کنند و بتوانند دولتی وابسته به خود را در این کشور حاکم کنند.

کارشناس مسائل منطقه تاکید کرد: در حال حاضر موج نارضایتی‌ها در جامعه سوریه تشدید شده است.

مناسبات ترکیه و سوریه

وی در ادامه با اشاره به نقش ترکیه در سرنگونی حکومت بشار اسد، اظهار کرد: ترکیه در سرنگونی دولت بشار اسد نقش لجستیکی و اساسی داشت؛ ارتش ترکیه از سال ۲۰۱۶ و بعد از اوج‌گیری بحران‌های داخلی سوریه بخش مهمی از استان ادلب را اشغال کرد و همین استان به پایگاهی برای تقابل با دولت بشار اسد تبدیل شد.

هانی‎زاده، با بیان اینکه دولت ترکیه در سرنگونی دولت بشار اسد با اهداف راهبردی نقش داشته و در حال حاضر وابستگی بالایی بین احمد الشرع و دولت ترکیه وجود دارد، افزود: قرار است دولت فعلی سوریه از بخش‌هایی از ادلب به نفع ترکیه صرف‌نظر کند و این امر می‌تواند تمامیت ارضی سوریه را تحت تاثیر قرار دهد.

رویداد‌های بیت‌جن و مقاومت‌های مردمی در سوریه

کارشناس مسائل منطقه در ادامه با اشاره به درگیری‌های اخیر رژیم صهیونیستی با ساکنان شهرک بیت‌جن در حومه دمشق، گفت: در حال حاضر نوعی ناپایداری امنیتی و همچنین مقاومت‌هایی در سوریه شکل گرفته است.

وی بیان کرد: عوامل وابسته به هیئت تحریرالشام بدون هیچ‎گونه محاکمه‌ای بخشی از سران سابق سوریه را محاکمه و تیرباران می‌کنند و بنابراین کنش‌هایی از طرف جامعه سوریه برای تقابل با کشتار‌های که علیه طوایف مختلف صورت می‌گیرد، وجود دارد.

هانی‎زاده، ادامه داد: به همین دلیل به نظر می‌رسد در حال حاضر سوریه وارد یک چرخه ناامنی و تقابل بین طوایف مختلف شده است.

مداخله رژیم صهیونیستی در امور سوریه به بهانه حمایت از دروزی‌ها

کارشناس مسائل منطقه با اشاره به اینکه رژیم صهیونیستی به بهانه حمایت از اقلیت دروزی‌ها در سویدا ورود کرده و این نوعی دخالت آشکار در مسائل داخلی این کشور به‌شمار می‌رود، عنوان کرد: دروزی‌ها سال‌ها است به‌عنوان بخشی از جامعه سوریه، در این کشور حضور دارند و در دوران بشار اسد از امنیت کامل برخوردار بودند و در دستگاه‌های دولتی نفوذ داشتند.

وی افزود: اما اکنون به دلیل برخی تحرکات مشکوک و حملاتی که تروریست‌ها علیه مردم سویدا به‎ویژه دروزی‌ها صورت می‌گیرد، رژیم صهیونیستی به بهانه حمایت از آنها ورود پیدا کرده و این امر با هدف تجزیه سوریه صورت می‌گیرد در حالی که دولت حاکم سوریه مسئول حفظ امنیت دروزی‌های سویدا است و این امکان وجود دارد که این بخش از سوریه در آینده تجزیه شود.

علوی‌ها؛ بخش مهمی از ساختار اجتماعی سوریه

هانی‎زاده، با اشاره به سرکوب اقلیت‌ها در سوریه و به‌ویژه علوی‌ها، گفت: علوی‌ها به‌عنوان بخش مهمی از ساختار اجتماعی سوریه تلقی می‌شوند و در یک سال اخیر با سرکوب از طرف حکومت دمشق مواجه هستند؛ با حاکمیت حافظ اسد و بشار اسد، علوی‌ها وارد چرخه قدرت شده بودند و در حال حاضر با سرنگونی دولت بشار اسد، آنها بار دیگر از طرف گروه‌های تروریستی افراطی سرکوب می‌شوند.

کارشناس مسائل منطقه با اشاره به اینکه تاکنون صد‌ها نفر از علوی‌ها از طرف حکومت دمشق کشته شده‌اند، بیان کرد: این امر می‌تواند نشان از بروز یک جنگ داخلی مشابه آنچه که در لبنان در دهه ۷۰ و در سودان رخ داد، باشد.

موضع آمریکا در قبال سوریه؛ تناقض‌های آشکار

وی در ادامه با اشاره به حضور آمریکا در سوریه و دیدار احمد الشرع با مقام‌های آمریکایی و به ویژه دونالد ترامپ، عنوان کرد: سفر احمد الشرع به واشنگتن و دیدارهای او با دونالد ترامپ یکی از رویداد‌های مضحک جهان است؛ فردی مانند احمد الشرع که تحت تعقیب آمریکا بوده، به‌عنوان سرکرده یکی از گروهک‌های تروریستی فعالیت داشته و برای دستگیری او یک جایزه ۱۰ میلیون دلاری تعیین شده بود،  اکنون به‌عنوان رئیس دولت یک کشور مهم در غرب آسیا وارد کاخ سفید می‌شود و مورد تکریم و استقبال قرار می‌گیرد.

هانی‎زاده، با بیان اینکه این امر نشان می‌دهد که آمریکا از تروریست به‌عنوان ابزاری برای تغییر معادلات استفاده می‌کند، گفت: سابقه احمد الشرع در ترور و کشتار مردم سوریه و عراق کاملا روشن است و آمریکایی‌ها وی را به‎عنوان حاکم بر سوریه تحمیل کردند؛ آمریکایی‌ها به حقوق بشر و مقابله با تروریسم به‌عنوان یک ابزار نگاه می‌کنند.