نشست تخصصی «علی در قرآن» برگزار شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، نخستین نشست مناظره با عنوان «علی(ع) در قرآن» با حضور محمد‌علی موحدی و حجت‌الاسلام حمید حاج ‌علی در نوزدهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن برگزار شد.

موحدی در ابتدای این نشست با اشاره به این که چند نکته قابل توجه در برخی آیات پیرامون حضرت علی(ع) وجود دارد. گفت: شکی نیست که شیعه و سنی به این مطلب اعتقاد دارند. از منابع شیعی تحقیقی بدست آمده که حدود 700 آیه قرآن در شأن امیرالمومنین و یا درباره ایشان است و در مجموع درباره 14 معصوم بیش از 1000 هزار آیه قرآن به آنها مربوط می شوند.

موحدی اظهار کرد: بحث امروز درباره کاربرد لفظ علی است که دقیقاً به معنای وی‍ژه حضرت علی در قرآن نیست و این که چرا نام علی در قرآن به کار نرفته است، به این پرسش علماء پاسخ های متعددی داده اند. کاربرد نام حضرت بنا به حکمت الهی قدری خفی است. زیرا قرآن دچار تحریف لفظی نشود. در زمان خلفاء که دشمنی ویژه ای با این موضوع داشتند، این لفظ در قرآن آمده، اما به صراحت بیان نشده است.

وی در ادامه یاد آور شد: آیه مورد نظر بحث ما درباره لفظ علی(ع) در آیه 50 سوره مریم است :«وَوَهَبْنَا لَهُم مِّن رَّحْمَتِنَا وَجَعَلْنَا لَهُمْ لِسَانَ صِدْقٍ عَلِیًّا» و گفت و گوی ما پیرامون این موضوع است که علی آیا به معنای حضرت علی (ع) به کار رفته است یا خیر؟،‌ که به عقیده من «علیا» در این جا منظور علی (ع) است.

حجت الاسلام و المسلمین حاج علی با اشاره به این که دعای حضرت ابراهیم (ع) در سوره مریم استجابت شده است، گفت: در این آیه با کلمه علی مواجهیم که تنوین دارد، اگر نکره باشد که صفت کلمه لسان محسوب می شود و اگر علم باشد، مراد علی (ع) است. آیه دارای ایهام است، یعنی یک کلمه در آن به کار رفته که چند معنا دارد.

موحدی گفت: قدرت موضوع مورد بحث من بر روایات و تفاسیر است و این که پیامبر فرمودند : «انا مدینة العلم و علی بابها» در این روایت ثابت کنید که علی اسم علم است، پس چون نام علی صفت است هر جایی ممکن است به آن احتمال صفت داد. مگر این که جایی دلالت جدی داشته باشد. نشانه هایی در این آیه است که بحث صفت را تضعیف می کند.

وی در ادامه تصریح کرد: اولاً برخی از علمای نحوی بر صفت نبودن علی تأکید کردند و هیچ جایی در عربی برای کلمه لسان، صفت علی به کار نرفته است و این خود صفت نبودن را مستحکم می کند.

حجت الاسلام حاج علی در پاسخ بیان کرد: این که در کلام عرب کلمه لسان به علی توصیف نمی شود، برای این است که اشتباهی در اینجا صورت می گیرد. کلمه لسان مقوله ظاهری دارد و به این معنا منتسب به صفت علی نمی شود، اما لسان که در این جا به کار رفته است، مراد از آن یا نام نیکو بوده یا انسانی که بلند مرتبه است.

موحد با اشاره به این که احادیث متعددی دلالت بر مطرح شدن نام حضرت علی(ع) و درستی منابع این احادیث وجود دارد، عنوان کرد: دلالت قطعی در این زمینه وجود دارد. و برای درستی این مطلب به کتاب کمال الدین صفحه 138رجوع می کنیم، حدیثی که در این کتاب آمده، سندش به شدت قوی است و اشاره به این دارد که حضرت ابراهیم (ع) از خداوند لسان صدقی را از آیندگان خواستند که در این آیه محقق شده است.

حجت‌الاسلام حاج‌علی با اشاره به بحث رجال و حدیث برخی از استنادات این حدیث را مورد تردید قرار داد و به برخی از دلایل مطرح شدن نام حضرت علی(ع) در قرآن اشکال وارد کرد.

موحد اظهار کرد: همه این ها ما را به این نتیجه می رساند که نمی تواند صفت باشد،‌ و برخی می گویند: علی اشتقاق از اسم الله است، و علی همیشه بر صفت وارد می شود، باید دید روایات و شواهد کدام را نشان می دهند، که برای روشن شدن، مطلب یا صفت را در نظر می گیرند، یا بدل را، که با رجوع به روایات و شواهد آیه، متوجه می شویم که طرف بدل بودن ارجح است.

وی گفت: در پاسخ به این سوال که ضرورت این بحث چیست، گفت این یک شبهه است که چرا نام علی در قرآن به کار نرفته است و این قضیه در زمان خلفای آن زمان باید در خفا مطرح می شد، خداوند برای این که انگیزه تحریف قرآن را از آن ها بگیرد، هم نام علی(ع) را آورده و هم به طور صریح نام ایشان را ذکر نکرده است و این که نام ایشان باشد یا نباشد، هیچ فضیلتی را از علی (ع) کم نمی کند./916/پ202/ع