جزئیاتی از برگزاری دوره آموزشی مدیریت استراتژیک و مدیریت تعارض در حوزه
حجت‌الاسلام رضا خراسانی‌نژاد، مدیر ارتباطات بین‌الملل مجتمع آموزش عالی فقه در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا به ارائه گزارشی از نحوه برگزاری دوره آموزشی مدیریت استراتژیک و مدیریت تعارض پرداخت و گفت: دوره آموزشی مدیریت استراتژیک و مدیریت تعارض به همت مدیریت منابع انسانی و با نظر مساعد حجت‌الاسلام مصطفی محامی، رییس مجتمع و پشتیبانی مرکز توسعه منابع انسانی جامعة المصطفی العالمیه و همکاری مسؤولان مرکز نمایندگی مشهد طراحی و به مرحله اجرا درآمد.
وی خاطرنشان کرد: جمعی از مدیران گروه‌های علمی مجتمع آموزش عالی فقه، معاونان و رؤسای مدارس چهارگانه مجتمع با هدف دانش‌افزایی و بالا بردن توان مدیریتی و آشنایی با شیوه‌های مدیریتی حوزه‌های علمیه برتر و همچنین شیوه‌های مدیریتی نوین در عرصه بین‌الملل به مدت شش روز از 27 تیرماه تا 4 مردادماه در مشهد مقدس حضور داشتند و این دوره آموزشی را با موفقیت به اتمام رساندند.
مدیر ارتباطات بین‌الملل مجتمع آموزش عالی فقه با اشاره به برنامه‌های پیش‌بینی شده در این دوره آموزشی اظهار داشت: شرکت‌کنندگان در دوره آموزشی مدیریت استراتژیک و مدیریت تعارض صبح‌ها به بازدید از حوزه‌های علمیه‌ای که دارای ویژگی‌های یاد شده هستند، پرداختند و بعدازظهر همان روزی که به بازدید از حوزه‌های علمیه برتر اختصاص داشت، کارگاه‌های علمی و آموزشی برای مدیران برگزار و شیوه‌های مدیریتی برتر حوزه‌های علمیه سنتی و مدرن، نقد و بررسی شد.
وی افزود: نخستین روز این دوره به بازدید از مدرسه علمیه حضرت مهدی(عج) به مدیریت حجت‌الاسلام نظافت و یکی از حوزه‌های علمیه موفق مشهد اختصاص داشت که طلاب آن تا پایه ششم به تحصیل مشغول بودند؛ در این مجموعه تمام فعالیت‌های طلاب به صورت خودجوش انجام می‌شد و برای اقامه نماز جماعت یکی از خود طلاب امامت نماز را به عهده می‌گرفت و کارها بین مدیر، استاد و طلبه تقسیم شده بود.
حجت‌الاسلام خراسانی‌نژاد با بیان این‌که سیستم خوابگاهی طلاب در این مدرسه علمیه به صورت جمعی در سالن‌های 15 تا 20 نفره بود نه حجره‌ای، گفت: تقریبا نوعی مدیریت جبهه در این مدرسه پیاده شده بود و از ویژگی‌های آن می‌توان به فراگیری قرآن، نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه با ترجمه اشاره کرد که در مدت سه سال برگزار و نکات مشکله از سوی استاد مطرح و برخی آیات توضیح داده می‌شد.
وی ادامه داد: استفاده از طلاب مستعد برای امر تدریس، یکی دیگر از نقاط قوت این مدرسه علمیه بود که با شناسایی طلاب مستعد، از طلبه سطح چهار برای تدریس پایه اول استفاده می‌شد و این افراد، طلاب را برای احکام و معارف دین در سطوح اول پرورش می‌دادند.
مدیر ارتباطات بین‌الملل مجتمع آموزش عالی فقه، سرکشی به منازل، ارتباط مستقیم با والدین طلاب و قرائت سوگندنامه را از امتیازات دیگر این مدرسه علمیه برشمرد و اذعان داشت: ابتدای هر سال تحصیلی همه طلاب با قرائت سوگندنامه‌ای قسم می‌خوردند که آن چه در توان دارند برای به کارگیری علم، شناخت دین و رساندن آن به مردم تلاش کنند.
وی با اشاره به این‌که دومین مدرسه علمیه‌ای که مورد بازدید مدیران قرار گرفت، مدرسه علمیه نورالصادق(ع) نام داشت، گفت: این مدرسه جزو مدارس نمونه مشهد بود که به تعبیر حجت‌الاسلام منصوریان، مدیریت آن، از مدارس در حال منحل شدن بوده است که به وی سپرده شده و اکنون در شرایط بسیار مناسبی قرار دارد.
حجت‌الاسلام خراسانی‌نژاد با بیان این‌که مدیر مدرسه علمیه نورالصادق(ع) تاکنون چند مدرسه را از وضعیت منحل شدن نجات داده است، اظهار داشت: یکی از موفقیت‌های این مدرسه علمیه تام الاختیار بودن معاون آموزشی آن بود که آیین‌نامه‌ها، ضوابط و مقررات آموزشی ابلاغ شده از سوی شورای مدیریت را اجرا می‌کرد و مسؤول مدرسه حکم صاحب و سرپرست طلاب را برعهده داشت و رسیدگی به امور طلاب را مهم‌ترین وظیفه خود می‌دانست.
وی ادامه داد: اگر طلبه‌ای در روند آموزشی مدرسه علمیه نورالصادق(ع)، با مشکلی مواجه می‌شد، این مشکل را با مدیر مدرسه در میان می‌گذاشت و مدیر با مشورت معاون آموزش تا حد امکان برای رفع مشکل تلاش می‌کرد.
مدیر ارتباطات بین‌الملل مجتمع آموزش عالی فقه تصریح کرد: مدیریت مدرسه علمیه منتظران بر تربیت طلاب تأکید بسیاری داشت و اصرار داشت طلاب از لحاظ تربیتی متکی بر خود شوند، برای ملا شدن خودشان درس بخوانند نه برای دیگران، تا تأثیر مثبتی را از خود در جامعه بر جای گذراند.
وی همچنین پذیرش طلاب با نمره پایین درسی را از دیگر ویژگی‌های این مدرسه علمیه برشمرد و ابراز داشت: هر طلبه دارای یک کارنامه تحصیلی جامع بود که افزون بر نمرات تحصیلی، شرایط اخلاقی و رفتاری وی هم در آن ثبت می‌شد و در صورت انتقال به مدرسه دیگری، مسؤولان مربوطه می‌توانستند با استفاده از نام کاربری و رمز عبوری که در اختیارشان قرار می‌گرفت، با مراجعه به پایگاه اطلاع‌رسانی مدرسه علمیه نورالصادق(ع) از وضعیت تحصیلی و اخلاقی طلبه آگاه شوند.
مدیر ارتباطات بین‌الملل مجتمع آموزش عالی فقه در ادامه با اشاره به سومین مدرسه بازدید شده در طول دوره آموزشی مدیریت استراتژیک و مدیریت تعارض، گفت: مدرسه علمیه نواب با مدیریتی استراتژیک و برنامه‌ریزی مشخص طلاب را برای سطوح عالی تحصیلی تربیت می‌کرد که با داشتن گروه‌های علمی قوی، طلبه را در مسیر تحقیق و پژوهش در کنار آموزش قرار می‌داد.
وی از دانشگاه رضوی به عنوان دیگر مراکز بازدید شده یاد کرد و بیان داشت: این دانشگاه دارای سیستمی حوزوی است و پذیرش هم بر مبنای حوزه انجام می‌شود؛ سیستمی مانند جامعةالمصطفی در دانشگاه رضوی پیاده شده است که به لحاظ محدودیت‌های ساختمانی و تعداد پذیرش کم، اما تنوع رشته‌ها در آن بسیار زیاد بود.
حجت‌الاسلام خراسانی‌نژاد در بخش دیگری از سخنان خود به دیدار مدیران و معاونان مدارس مجتمع آموزش عالی فقه قم با برخی علمای مشهد از جمله حضرت آیت‌الله زنجانی اشاره کرد و گفت: این استاد خارج فقه حوزه در این دیدار به ارائه تجربیات خود در طول تدریس پرداخت و همچنین از خاطراتی که با حضرت امام خمینی(ره) داشت، سخن گفت.
وی با بیان این‌که دیدار از مراکز و مدارس آموزشی برتر حوزه علمیه مشهد صبح‌ها انجام می‌شد و بعدازظهر همان روز، با برگزاری کلاس مدیریت استراتژیک و مدیریت تعارض، اهدف و سیاست‌های خرد و کلان، نوع برنامه‌ریزی و اهداف عملیاتی مجموعه مشخص می‌شد، گفت: مدیران حاضر در این کارگاه آموزشی، براساس تجربیات خود به بررسی نقاط قوت و ضعف این مدارس علمیه می‌پرداختند و در مواردی که مشکل یا تعارضی در این بررسی‌ها ملاحظه می‌شد، راه‌های برون‌رفت از آن با تمرین رفع می‌شد.
مدیر ارتباطات بین‌الملل مجتمع آموزش عالی فقه در کنار بیان نقاط قوت این دوره به نقاط ضعف آن نیز اشاره کرد و بیان داشت: مدیریتی که در این دوره طرح می‌شد، نوعی مدیریت غربی با شاخصه‌ها و پارامترهای آن بود که البته استاد حاضر در کارگاه، پیرامون این مسأله توضیح داد که هنوز کسی مدیریت اسلامی را الگوسازی نکرده و قالب مشخصی به آن نداده است که پس از این سخنان جمع به نتیجه رسید قالب‌های غربی را بومی‌سازی کرده و مدیریت اسلامی را در آن پیاده و اعمال کند.
وی با اشاره به اختلاف مدیریت اسلامی با مدیریت غربی، بر آموزش، قالب‌سازی و عملی شدن مدیریت اسلامی در مرحله اجرا تأکید کرد و افزود: دیدگاه اسلام با دیدگاه غرب تفاوت اصولی دارد، مسلمانان به سوی خداوند متعال در حرکت هستند و غربیان به سمت اهداف مادی‌گرایی، از این رو همه چیز را با مقیاس مادی می‌سنجند.
حجت‌الاسلام خراسانی‌نژاد در ادامه آشنایی و تعامل هرچه بهتر مدیران با یکدیگر را از مزیت‌های برگزاری این دوره تخصصی برشمرد و ابراز داشت: دیدگاه‌های مدیران در این دوره به هم نزدیک شد که این امر در سیستم مدیریتی مجتمع بسیار کاربردی و مؤثر است و ثمره بسیار مثبتی برای حوزه‌های علمیه و جهان اسلام به دنبال خواهد داشت.
وی با اشاره به نقد و بررسی نتایج بازدیدهای مدیران از مدارس آموزشی با حضور مهندس رجبی، استاد و متخصص مدیریت در سطح کشور، گفت: در این جلسات نقاط قوت و ضعف مدارس علمیه بررسی شد که عمده‌ترین نقاط قوت، اتکای به تربیت طلاب و تقدم تهذیب بر تعلیم ارزیابی شد.
مدیر ارتباطات بین‌الملل مجتمع آموزش عالی فقه با بیان این‌که مدیریت فردی از نقاط ضعف این مدارس بود، ادامه داد: مدیریت در این مدارس از سیستم خاصی برخوردار نبود؛ یعنی اگر فعالیت مدیری در یک مدرسه خاتمه می‌‌یافت، تنها فردی می‌توانست آن مدرسه را اداره کند که با روحیات و روش مدیریتی مدیر پیشین کاملاً آشنا باشد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: ایجاد همدلی بین مدیران، نزدیک شدن دیدگاه‌های مدیران و معاونان مدارس، به کار گرفتن آموزه‌ها در فضای مدیریتی مجتمع و برنامه‌ریزی برای واگذاری بخشی از کارهای مجتمع به طلاب و ایجاد اعتماد به نفس از مهم‌ترین نتایجی بود که این دوره آموزشی به دنبال داشت. /920/ت301/ع