اندیشه ولایت فقیه؛ رأس هرم بهارستان
خبرگزاری رسا ـ نگاهی به رهنمودهای پدرانه بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی و رهبر معظم انقلاب اسلامی نشان می دهد که ایشان همواره با آسیب شناسی وضعیت جامعه و رصد مواضع دشمنان، ملت را برای حضور پرشور در انتخابات دعوت کرده اند.
شاید بتوان حساسیت روزافزون انتخابات در ایران اسلامی را گسترش توطئه ها و فتنه های دشمنان علیه نظام دانست، عداوتی که با پیروزی انقلاب اسلامی ایران آغاز شده و ادامه خواهد داشت، چراکه آرمان و اندیشه های این انقلاب با تفکرات لیبرالیستی و کاپیتالسیتی غرب منافات داشته و منافع استکبار را به خطر انداخته است.
پیروزی انقلاب اسلامی، فرصتی برای تحقق آرزوی دیرین علمای مجاهد معاصری چون شهید مدرس بود که جان خود را در راه احیای مشروطه مشروعه نثار کردند، امروز جایگاه شأن و نقش مجلس شورای اسلامی مصداق همان تفکرات علمای مجاهدی‌ست که سال ها برای برقراری آن تلاش کردند.
اکنون که بر خلاف دوران رژیم سفاک ستمشاهی، به برکت انقلاب و نظام ولایی فرصتی برای مشارکت سیاسی مردم و عرصه تحقق اراده ملت برای سرنوشت کشور فراهم شده، حضور آحاد مردم در انتخابات دارای اهمیت و جایگاه مضاعفی است؛ چنان که امام خمینی(ره) درباره اهمیت حضور و شرکت مردم در انتخابات فرمودند؛ «این وظیفه ای است الهی وظیفه ای است ملی وظیفه ای است انسانی وظیفه ای است که ما باید به آن عمل بکنیم همه مان باید در انتخابات شرکت بکنیم .»(1)
مشارکت پرشور و حماسی مردم در انتخابات، به یقین دارای اثرات و برکات متعدد و مثبت داخلی و خارجی خواهد بود، نمونه ای از آثار انتخابات را می توان به‌عنوان یکی از عرصه های تجلی وحدت ملی یاد کرد؛ در حقیقت انتخابات فرصتی برای بازشناسی و تقویت وحدت و اتحاد حول محور ولایت و اراده ملت است، که گاه این مساله مهم مورد غفلت و یا گاه شیطنت واقع می شود؛ غفلتی که شیرینی حماسه انتخابات 88 را به کام ملت تلخ کرد.
خالی از لطف نخواهد بود دیدگاه امام خمینی را نسبت به مسأله وحدت در انتخابات بار دیگر مورد کنیم؛ آن رهبر فقید انقلاب اسلامی فرمودند: « البته دو تفکر هست، باید هم باشد. دو رای هست، باید هم باشد. سلیقه های مختلف باید باشد... اگر در یک ملتی اختلاف سلیقه نباشد این ناقص است. اختلاف باید باشد اختلاف سلیقه اختلاف رای مباحثه جار و جنجال اینها باید باشد لکن نتیجه این نباشد که ما دو دسته بشویم دشمن هم باید دو دسته باشیم در عین حالی که اختلاف داریم دوست هم باشیم. » (2)
شاید بتوان یکی دیگر از ثمرات برگزاری انتخابات در جوامع را ارتقای بینش سیاسی و اجتماعی آحاد آن جامعه دانست، مساله که با پیروزی انقلاب اسلامی و با بازیابی هویت ایرانی اسلامی ملت، رنگ و بویی دیگر به خود گرفت؛ امام خمینی(ره) همواره بر انتخاب اصلح و شناخت صحیح برای حضور در انتخابات مختلف به ویژه انتخابات مجلس شورای اسلامی تاکید داشته و مسامحه در عرصه های مشارکت عمومی را غیر قابل قبول دانسته اند؛ چنانکه فرمودند؛ « اگر در انتخابات مسامحه‌ای کنیم مطمئن باشید که از راه مجلس به ما لطمه می‌زنند.» و یا در جای دیگر اشاره داشتند که «یکی از وظایف مهم شرعی و عقلی ما برای حفظ اسلام مصالح کشور حضور در حوزه‌های انتخابیه و رأی دادن به نمایندگی صالح، کاردان، مطلع بر اوضاع سیاسی جهان و سایر چیزهایی که کشور به آنها احتیاج دارد، می باشد.» (3)
اهمیت حضور پرشور و آگاهانه مردم در انتخابات نهمین دوره مجلس شورای اسلامی با توجه به شرایط امروز نظام و جامعه اسلامی از چند وجه حساس و ویژه است، باید در نظر داشت که این انتخابات، نخستین انتخابات پس از انتخابات ریاست جمهوری سال 88 و حوادث فتنه است، از این رو دشمنان حساب ویژه ای در این عرصه سیاسی برای پیشبرد اهداف شوم خود باز کرده اند، از سوی دیگر شاهد گسترش بیداری اسلامی در منطقه و جنبش وال استریت در غرب هستیم، نا گفته پیداست که چشم جهانیان به سمت ایران دوخته شده و چگونگی حضور مردم ایران در انتخابات به نوعی اثبات کارآمدی تئوری مردم سالاری دینی خواهد بود، چنانکه در طول 33 سال گذشته نیز این چنین بوده است.
غفلت و ساده‌انگاری وضعیت امروز جامعه و فقدان بینش سیاسی، نه تنها موجب فرصت سوزی برای تعالی نظام اسلامی شده بلکه آثار جبران ناپذیری به دنبال خواهد داشت. امروز اگر بخواهیم انقلاب اسلامی همچنان در اوج عظمت باقی بماند و در داخل ایران و گستره جهان اسلام نورافشانی کند باید فرصت ها را بشناسیم و حضور ملت در عرصه های مختلف سیاسی به ویژه انتخابات را غنیمت شمرده و برگ برنده ای در مجامع بین المللی بدانیم.
رهنمودهای رهبر معظم انقلاب همواره مایه بصیرت و بینش ملت بوده و در این خصوص معظم له فرمودند؛ « شرکت در انتخابات، هم حق مردم است و هم تکلیف شرعى و واجب شرعى است. دشمنان ملت ایران هم با این بشدت مخالفند. محاسبه هم محاسبه‌ى دو دو تا چهارتاست. کسانى که با نظام جمهورى اسلامى و با هویت اسلامىِ ملت ایران بشدت مخالفند و آن را بر خلاف منافع خودشان مى‌دانند، به خاطر پشتیبانى مردم از نظام جمهورى اسلامى، درمانده‌اند؛ ... آن چیزى که تا امروز مثل سدى جلوى تعرض آنها را به نظام جمهورى اسلامى گرفته، حضور شما مردم است.»
ایشان اشاره داشتند که « حضور مردم در روز انتخابات، حضورى واضح‌تر از همه جاى دیگر است. همه‌ى مردم کشور پاى صندوق‌هاى رأى مى‌آیند و مى‌توانند بیایند؛ این یک حضور همگانى است. هر کس پاى صندوق رأى مى‌آید، در واقع رأى به جمهورى اسلامى، رأى به قانون اساسى و رأى به مواد غیرقابل تغییر قانون اساسى - یعنى اسلام و ارزش هاى اسلامى - مى‌دهد. حضور مردم، یعنى دفاع از جمهورى اسلامى؛ یعنى دفاع از قانون اساسى نظام جمهورى اسلامى. این براى دشمنان ملت ایران مطلوب نیست؛ لذا سعى مى‌کنند حضور مردم را کمرنگ کنند.» (4)
اهمیت حضور ملت در انتخابات به قدری از دیدگاه رهبری اهمیت دارد که معظم له آرای مردم را مساوی با مقبولیت نظام دانسته اند؛ «مشروعیت نظام اسلامی بر پایه‌ی تقوا و عدالت متکّی است، اما اگر رأی مردم نباشد، نظام مقبولیت و کارآیی ندارد. به همین دلیل رأی مردم و انتخابات در نظام مردم‌سالاری دینی بسیار مهم است.»(5)
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در دیدارها و بیانات مختلف حقیقت حضور مردم در پای صندوق های رای را، رأی به نظام جمهوری اسلامی دانسته اند؛ چنان که اشاره داشتند «در همه انتخابات ها همواره تاکید بر حضور بیشتر و گسترده مردم در انتخابات بوده است زیرا این حضور به معنای آگاهی مردم و رای آنها به نظام اسلامی و تجلی وحدت و عزت ملی است. »(6)
اگر انتخابات در ایران اسلامی را مصداقی از مردم سالاری دینی بدانیم، گزافه‌گویی نشده، چراکه این ملت در ول 33 سال گذشته به طور میانگین هر سال تقریبا در یک انتخابات شرکت و اراده خود را بر امور جاری کشور اعمال کرده اند، « انتخابات، مردمسالارى دینى را به رخ همه مردم عالم کشید. همه کسانى که بدخواه نظام جمهورى اسلامى هستند، دیدند مردمسالارى دینى یعنى چه. این یک راه سوم است. در مقابل دیکتاتورى‌ها و نظامهاى مستبد از یک طرف، و دموکراسى‌هاى دور از معنویت و دین از یک طرف دیگر، این مردمسالارى دینى است؛ این است که دلهاى مردم را مجذوب میکند و آنها را به وسط صحنه میکشاند. این، امتحان خودش را داد. این یک نکته درباره‌ى این انتخابات.»(7)
ایشان در جای دیگر فرمودند؛ «انتخابات در کشور ما یک حرکت نمایشى نیست. پایه‌ى نظام ما همین انتخابات است. یکى از پایه‌ها، انتخابات است. مردمسالارى دینى با حرف نمیشود؛ مردمسالارى دینى با شرکت مردم، حضور مردم، اراده‌ى مردم، ارتباط فکرى و عقلانى و عاطفى مردم با تحولات کشور صورت می‌گیرد؛ این هم جز با یک انتخابات صحیح و همگانى و مشارکت وسیع مردم ممکن نیست. این مردمسالارى، عامل پایدارى ملت ایران است.»(8)
در ادامه آنچه که لازم و ضروری به نظر می رسد، آن است که انتخابات مجلس در نظام اسلامی ایران از جایگاه ویژه ای برخوردار است، چراکه ملت با انتخاب خود باید نمایندگانی را راهی مجلس کنند که مسؤلیت قانون گذاری و نظارت بر اجرای قوانین را بر عهده دارد، اگر بر قانون‌مداری قائل هستیم قطعا اهمیت امر قانون گذاری بیش از گذشته خود را نشان خواهد داد.
بی شک نمایندگانی موفق و کارآمد خواهند بود که با پشتوانه مردمی محکمی وارد ساختمان بهارستان شوند؛ البته این امر بدون حضور پرشور، آگاهانه و بابصیرت ملت محقق نخواهد شد، امری که امام راحل و رهبر معظم انقلاب اسلامی بارها و در مقاطع مختلف در اجتماع طیف های مختلف مردمی بدان تاکید داشته اند.
همچنین باید اشاره کرد که فعالیت مجلس با نظارت مستقیم رهبر معظم انقلاب اسلامی صورت می گیرد؛ اصل پنجاه و هشتم قانون اساسی، اعمال قوه مقننه از طریق مجلس شورای اسلامی است یعنی مجلس رکن قانون گذاری است و مطابق اصل هفتاد و یکم در عموم مسائل می تواند قانون وضع کند. البته این قانون گذاری با آن چه که در سایر کشورها متداول است، تفاوت دارد. چون در اسلام کسی نمی تواند در مقابل قانون الهی قانون وضع کند. اقدام مجلس شورای اسلامی در این زمینه، در واقع تدوین مقررات اسلامی و برای این که مبانی مکتبی نظام در این عمل ملحوظ شود و نظارت ولی فقیه هم تحقق یابد، بلافاصله در اصل هفتاد و دوم آمده است که مجلس شورای اسلامی نمی تواند قوانینی وضع کند که با اصول و احکام مذهب رسمی کشور مغایرت داشته باشد، تشخیص این عدم مغایرت هم به عهده شورای نگهبان گذاشته شده و حتی اعتبار مجلس شورای اسلامی وابسته به شورای نگهبان است.
طرز ترکیب و مرجع انتخاب اعضای شورا و نیز تنوع وظایفش به گونه ای است که نظارت رهبری را کاملاً تأمین می کند، نصف اعضای شورای نگهبان مستقیماً منصوب رهبری هستند و از آن جا که رهبری کسانی را انتخاب می کند که مورد اعتماد و نزدیک به مبانی فقهی خودش باشند، نظارت رهبری در (رعایت موازین شرعی) قوانین کاملاً تحقق می یابد و هیچ حکمی خارج از احکام اسلام و بدون تطبیق با موازین اسلامی و بدون نظارت رهبری تصویب نشده و صورت قانونی به خود نمی گیرد.
افزون بر این، نصف دیگر اعضای شورای نگهبان هم به پیشنهاد رئیس قوه قضائیه ( که به صورت مستقیم از سوی رهبری منصوب می شود) و انتخاب مجلس شورای اسلامی برگزیده می شوند. مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در مرتبه ای بالاتر از شورای نگهبان در حل اختلافات بین شورای نگهبان و مجلس شورای اسلامی حکم و داور نهایی است، البته اعضای مجمع تشخیص مصلحت هم منصوب شده از سوی رهبری هستند.
بنابراین هیچ قانونی از نظارت ولایت مطلقه فقیه خارج نخواهد بود و باید گفت « اندیشه ولایت فقیه در رأس هرم بهارستان قرار دارد»./935/ی702/س
مرتضی شفیعی
..........................................................................
1- صحیفه امام ج ۱۸ ص ۳۱۸
2- همان ج ۲۱ ص ۴۷
3- صحیفه نور ج 18 ص 232
4- بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار اقشار مختلف مردم ۱۳۸۴/۰۳/۲۵
5- بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار اساتید و دانشجویان قزوین ۱۳۸۲/۰۹/۲۵
6- بخشی از بیانات رهبری در دیدار نمایندگان ستادهای چهار نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۸۸/۰۳/۲۶
7- بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در خطبه‌های نماز جمعه تهران 29/03/1388
8- بخشی از بیانات رهبری در اجتماع بزرگ زائران و مجاوران حضرت علی بن موسی الرضا(ع) 01/01/1388
ارسال نظرات