کدام مجلس در رأس امور است؟

در اهمیت و نقش مجلس در نظام اسلامی هیچ عبارتی گویا تر از عبارت حضرت امام (ره) نمی باشد که فرمودند: مجلس در رأس امور است. بنابر این در این مسأله به صورت کلی هیچ بحثی نیست. اما سؤال اساسی این است که آیا هر مجلسی و با هر عملکردی می تواند مصداق این عبارت باشد؟ بدیهی است آن مجلسی در رأس است که نقش و عملکرد خود را به خوبی انجام داده و در راستای تعریفی که در نظام اسلامی از مجلس شده است، به نحو احسن حرکت کند.

مجلس در نظام اسلامی در مقایسه با سایر قوا به عنوان قوه مفکره است که باید نرم افزار سایر قوا را تأمین کند. این کارکرد از طریق قانون گذاری متناسب با اصول اسلامی و نظارت بر عمل به این قانون ممکن خواهد بود.

مجلسی می تواند قوانینی متناسب با اصول اسلامی وضع کند و حرکت سایر قوا را طبق اصول اسلامی تضمین کند که خود، شاخص ها و ویژگی هایی متناسب با یک مجلس اسلامی که در رأس امور است را دارا باشد.

مهم ترین ویژگی چنین مجلسی ولایت مداری آن است. مسیر و حرکت کلی جامعه اسلامی را سکاندار آن جامعه، یعنی مقام ولایت تعیین می کند و مجلس باید طبق این مسیر به وضع قوانین و ایجاد ساختارها بپردازد، تا حرکت به سمت هدف نهایی جامعه اسلامی هموار گردد.

ویژگی دوم مجلس اسلامی که بارها در فرمایشات مقام معظم رهبری به آن تأکید شده است، دوری از کانون های ثروت و قدرت است تا بتواند قوانینی متناسب برای تمام اقشار جامعه وضع کند.

مجلس اگر با این کانون ها در ارتباط باشد، تحت فشار آنان قوانینی در جهت منافع این گروه ها وضع می کند و هر روز شاهد قدرتمند تر شدن آنان و ضعیف تر شدن محرومان جامعه ، افزایش فاصله طبقاتی و افزایش بی عدالتی خواهیم بود.

ویژگی دیگر مجلسی که در رأس امور است، انقلابی بودن آن است. مجلس انقلابی، مجلسی عدالت خواه و آرمان گراست، به دنبال تحولات بنیادین است، برای مردم و به فکر مردم است و به نوعی از خود گذشته است، مجلس انقلابی فعال و پر تلاش و حرکتهایش جهاد گونه است، مجلسی که انقلابی باشد به دنبال ظلم نیست و در مقابل ظلم هم سکوت نمی کند و مقابل آن می ایستد، مقابل هرگونه انحراف، فساد یا فتنه که در نظام رخ می دهد به صورت قاطع، صریح و به موقع عمل می کند و همواره در این مسیر در صف اول است.

شاخصه دیگر مجلس آرمانی، تعامل مثبت با قوای دیگر است. همانطور که گفته شد از مهم ترین وظیفه های مجلس، تهیه نرم افزار سایر قوا و ایجاد ساختار مناسب است، این امر در سایه تعامل مثبت با سایر قوا محقق می شود. مجلسی که از مشکلات سایر قوا آگاه نباشد یا برای برطرف کردن مشکلات آنان و پر کردن خلأ های قانونی تلاش نکند، مطمئناً به فکر مردم نیست. قوای مجریه و قضائیه به لحاظ ارتباط مستقیم با مردم و سرو کار داشتن با زندگی روزمره مردم، در درجه بالاتری قرار دارند و مجلسی که دغدغه مردم را دارد باید در جهت تعامل با این دو قوه و رفع مشکلات مردم اقدام کند. اگر در مشکلاتی که در جامعه برای مردم به وجود می آید، مجلس به جای تعامل با سایر قوا به تقابل بپردازد و سعی در مقصر جلوه دادن آنها و موجه جلوه دادن خود بنماید، هرچند به ظاهر خود را تبرئه کند، ولی در نهایت مشکل مردم برطرف نمی شود و در این میان نفعی به مردم نمی رسد.

از دیگر مؤلفه های مجلس مطلوب، کلان نگری و نگاه عدالت خواهانه آن است، برخلاف نظر بسیاری که برای تحقق عدالت، نقش اصلی را به دولت می دهند، باید گفت که مهم ترین نقش را مجلس ایفا می کند. کلان نگری و پرهیز از نگاه بخشی، مهم ترین مسیر تحقق عدالت است. در کشور عدالت محقق نمی شود مگر اینکه مجلس به همه بخش های کشور و به همه حوزه های سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی به صورت همسان توجه کند.

اگر مجلسی با چنین ویژگی ها و شاخص هایی تشکیل شد، با اطمینان می توان گفت که مصداق فرمایش حضرت امام (ره) است و در رأس امور است.

با چنین وصفی، اگر ولی جامعه، مطلبی را بارها و بارها تکرار کند و مجلس با تأخیر زیاد آنهم پس از فریاد و خروش ملت از خواب بیدار شود آیا چنین مجلسی در رأس امور است؟ آیا اگر در مجلس طرحی همچون نظارت بر نمایندگان که از مسلمات و بدیهیات اسلام است و از جانب مقام معظم رهبری به دفعات مورد تأکید قرار گرفت، پس از ماه ها بحث و جدل تصویب شده، اما وقف دانشگاه آزاد که خواسته کانون های قدرت و ثروت بود، در کمتر از چند ساعت تصویب شود، می توان گفت این مجلس جایگاه حقیقی خود را داراست؟

اگر مجلسی که قرار است در رأس امور باشد و از ارکان سازنده نظام اسلامی محسوب شود، در مقابل خطراتی که نظام اسلامی را تهدید می کند و اصل نظام را زیر سوال می برد، سکوت کرده و به روشنگری و بیان صریح مواضع دست نزند، می تواند خود را اصول گرا بخواند؟

واضح است که چنین مجلسی با مجلس مطلوب که امام راحل ( ره ) در نظر داشتند فاصله دارد، عملکرد مجلس است که مشخص می کند مجلس در رأس است یا خیر و صرف اسم اصولگرایی یا اصلاح طلبی و حاکمیت عناوین و القاب، در رأس بودن آنرا تضمین نمی کند./سید مصطفی رضوی
/ی702/ر