انتقاد از سخنان توهین آمیز تهمینه میلانی
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، محمدرضا محقق، نویسنده و منتقد سینما با اشاره به فضایی که پس از سخنان پرحاشیه و هیاهو برانگیز تهیمه میلانی کارگردان سینمای ایران در برنامه هفت شبکه سه صدا و سیمای جمهوری اسلامی در سطح جامعه و رسانه‌ها به راه افتاده است، ضمن بی‌ارزش خواندن بخشی از سخنان اصلی وی در این برنامه آنها را فاقد ارزش برای پاسخگویی دانست و یادآور شد: باید یاد بگیریم که با هر چیز در سطح خودش و بنابر میزان و ارزش و اهمیتی که دارد برخورد کنیم.
تهمینه میلانی در برنامه قبلی هفت شبکه سه سیما نیز مردم ایران را عقده ای خوانده بود
وی افزود: به یاد دارم خانم میلانی در برنامه قبلی هفت نیز مردم ایران را عقده ای خوانده بود که گویا این حجم عقده‌ای بودن این کارگردان سینما هنوز استمرار دارد و درمان نشده است!
نویسنده و منتقد سینما با توجه به سخنان اخیر تهمینه میلانی، کارگردان سینما در برنامه هفت شبکه سه صدا و سیمای جمهوری اسلامی اظهار داشت: اگر به بیانات چند هفته قبل ابراهیم حاتمی‌کیا، کارگردان سینما در نقد سینمای ایران، مدیران سینمایی و تفکرات و اندیشه‌های برخی از سینماگران توجه کنیم بهتر می‌توانیم به مبنا و فضای فکری سخنان تهمینه میلانی پی ببریم.
وی با تأکید بر اینکه از فضای ملتهب، عصبی و پرخاشگرانه هیچ چیز، عائد کسی نمی شود، افزود: در روایتی آمده است «انظر الی ما قال و لاتنظر الی من قال» ببین چه چیزی می‌گوید و نه این که چه کسی می‌گوید؛ بنابر همین توصیه نیز برای من حاتمی کیا و میلانی مساوی هستند مگر این که حرف‌هایشان به آرمان‌ها و اعتقادات مردم و حقیقت و اصالت ارزش‌های واقعی این ملت نزدیک‌تر باشد.
موضوع «دشمن شناسی» و مطرح کردن بحث «توهم توطئه» از طرف میلانی ناشی از ناآگاهی یا غفلت است
محقق، زیر سؤال بردن موضوع «دشمن شناسی» و مطرح کردن بحث توهم توطئه از طرف میلانی را ناشی از ناآگاهی و یا غفلت دانست و ابراز کرد: وی همچنین با نگاه غیر علمی مبتنی بر احساسات شبه فمنیستی و غرب‌گرایانه با توهمات پوچ و بی‌مایه، نوع رفتار بانوان مسلمان و معتقد ایرانی را زیر سؤال می‌برد و سِتر داوطلبانه و عزتمندانه‌ای که در زندگی پذیرفته‌اند را به سخره می‌گیرد.
وی افزود: برای من جای تأسف دارد که کارگردان صاحب نامی که فیلم‌های قابل قبولی همانند «دیگه چه خبر» را در کارنامه‌اش دارد چنین بی‌مهابا و گزنده، عقاید بخش زیادی از هموطنانش را زیر سؤال ببرد.
محقق، طرح موضوعات مطرح شده از سوی تهمینه میلانی را محل اشکال خواند و افزود: سخنان عجیب این کارگردان سینما به طور اساسی به دلیل نداشتن پشتوانه فکری، عقبه منطقی و استدلالی ارزش پاسخگویی ندارد اما از این جهت قابل توجه است که آنتن زنده شبکه ملی در شرایط حساس کنونی و در ساعت پر مخاطب میلیونی به طور بی‌مبالات و بی‌برنامه در اختیار هر کسی قرار می‌گیرد و بدون هیچ گونه تدبیر و برنامه‌ریزی افرادی با این گرایشات فکری از این فرصت برای توهین به اعتقادات جامعه استفاده کنند.
وی بیانات تهمینه میلانی را رفتاری غیر منطقی ناشی از التهاب و عصبانیت دانست و گفت: گفت‌و‌گو در کشور نیازمند فضای منطقی، آرام و مبتنی بر استدلال و مفاهمه است و قبل از مطرح شدن سلایق، علایق و دغدغه‌های افراد در فضای عمومی باید به این نکته توجه کنیم که چقدر این نظرات مورد استفاده مخاطبان است.
باید فرصتی برای نقد عملکرد مدیران ارشد صدا و سیما ایجاد شود
محقق با تأکید بر این که باید فرصتی برای نقد عملکرد مدیران ارشد صدا و سیما ایجاد شود گفت: به نظر می‌رسد نقد جدی در این جا متوجه رسانه ملی، بی‌برنامه بودن، بی‌تدبیر بودن و هرهری مسلک بودن برنامه‌سازان و ناظران رسانه صدا و سیما است که با توجیه دفاع از آزادی بیان و فراهم آوردن فضای چند صدایی در جامعه، موقعیت را برای توهین این گونه افراد نسبت به بخش کثیری از مردم جامعه و عقایدشان فراهم می‌کنند.
وی توهین به عقاید مردم را ناشی از آنارشیسم خواند و گفت: نظام گفتمانی مبتنی بر تکثر با هوچی‌گری و توهین به عقاید جامعه متفاوت است و هنگامی چند صدایی مؤثر خواهد بود که در یک فضای آرام، افکار مختلف با پشتوانه استدلالی و اعتقادی مشخص حضور پیدا کنند تا به تأثیر و تأثری قابل قبول برسند.
چند صدایی را با بیان عقاید و ذهنیات شخصی بدون پشتوانه منطقی و علمی متفاوت است
محقق چند صدایی را با بیان عقاید و ذهنیات شخصی بدون پشتوانه منطقی و علمی متفاوت دانست و گفت: صرف این که کسی فیلمی را در حال اکران دارد یا مجری و بازیگر و... است مجوز حضور و در اختیار قرار دادن آنتن زنده رسانه ملی نیست که وی نیز هر مطلبی را بدون پشتوانه استدلالی و منطقی بر زبان جاری کند و موجب تشویش اذهان عمومی و متشنج شدن جامعه گردد چنان که از این قبیل برنامه‌ها چندین بار در رسانه ملی اتفاق افتاده است.
وی با انتقاد از برنامه هفت شبکه سوم صدا و سیما و مجری این برنامه گفت: چند وقت قبل مسعود کیمیایی نیز در این برنامه حضور پیدا کرد و سخنانی مطرح کرد که دست کمی از سخنان میلانی نداشت، اما مجری و سردبیر این برنامه به طور کامل بی‌هویت و باری به هرجهت، بی هیچ واکنش و چالشی، تنها گوش شنوا و ناظر بی‌مدعای جلسه بود که به شدت جای تأسف و تأثر دارد!
محقق افزود: فریدون جیرانی با تمام نقدهایی که بر وی وارد بود در برابر بحث‌هایی از این دست بسیاری جدی‌تر، حرفهای و فعال‌تر حضور می‌یافت!
وی با اشاره به فضای حاکم بر سینمای ایران گفت: علیرغم فضای حاکم بر سینما، بازیگران و کارگردان‌های دغدغه‌مندی هستند که مبتنی بر تشخص فردی و اعتقادات و سابقه خودشان آثار قابل دفاعی را در سینمای پس از انقلاب عرضه کرده‌اند.
محقق به دستاوردهای نظام اسلامی و کارگردان‌های شاخص پس از انقلاب اشاره کرد و گفت: افرادی همچون مجید مجیدی، مجتبی راعی، سیدرضا میرکریمی و... آثار شاخص سینمای بعد از انقلاب را به وجود آوردند که نمونه‌های جدی آن را در فیلم‌هایی تولد یک پروانه، رنگ خدا، بچه‌های آسمان، ترنج، زیر نور ماه، خیلی دور و خیلی نزدیک و... مشاهده کنیم.
از سینماگرانی که در فضای شبه روشنفکرانه‌ای جدا از مردم حرکت می‌کنند انتظاری غیر از این نیست
وی با اشاره به فضای رخوت، سستی و بی‌مایگی که موجب سقوط سینمای ایران شده است گفت: برخی از سینماگران اهل مطالعه، تحقیق و حتی فیلم دیدن نیستند و از سینماگرانی که در فضای شبه روشنفکرانه‌ای جدا از جامعه با فضایی غیر واقعی و دور از اعتقادات مردم حرکت می‌کنند نباید انتظاری غیر از این داشت.
محقق، تغییر فضای حاکم بر سینما را ممکن خواند و گفت: تنها راه برای رسیدن به این تغییر، توجه به اصالت سینما و توجه به حقیقت آرمان‌های مردم است؛ آرمان‌هایی که در هر زمانی شکل نوین خودشان را دارند؛ همانند عدالت طلبی، دفاع از محرومان، توجه به ساحت مقدس فرودستانی که فرومایه نیستند.
وی افزود: اگر افرادی با بی‌انصافی به مردم و اعتقاد آنها توهین می‌کنند ما نباید بی‌انصاف باشیم بلکه باید خودمان را در آینه حقیقت ببینیم و حرفهای قابل توجه و صحیح آنها را توجه کنیم و از جاده حق منحرف نشویم. حتی اگر در حرفهای تهمینه میلانی هم نکته درست و قابل تأملی یافتیم که من معتقدم در سخنان ایشان با همه زنندگی و بی انصافیهایش، چنین نکاتی نیز موجود بود، باید به آن توجه کنیم و مدنظرش قرار دهیم.
خواص جامعه بنا و روحانی است که درباره دلیل حضورش در جنگ، عمق مفاهیم شیعی و استراتژی فکری مسلمانان را به زبان ساده بیان می‌کند
محقق در تبیین خواص و عوام جامعه گفت: باید در برخی از پیش فرض‌ها و مفروضات جامعه تجدید نظر کنیم؛ آیا خواص جامعه صاحبان شهرت، قدرت و رسانه هستند یا افرادی که مثلا در مجموعه مستند ماندگار و بی‌نظیر و بی تکرار روایت فتح می بینیم؛ از بنا و روحانی و جوان بسیجی و...که درباره دلیل حضورش در جنگ، عمق مفاهیم شیعی و استراتژی فکری مسلمانان را به زبان ساده بیان می‌کند؟ که اینها خواص حقیقی جامعه هستند.
وی با توجه به جاماندن خواص جامعه در مواقف و مواضع تاریخی افزود: بدنه مردم در طول تاریخ نشان داده‌اند که از روشنفکران و در این بحث خاص از سینماگران جلوترند؛ بهتر فهمیدند؛ بهتر انتخاب کردند و بهتر حرکت کرده‌اند.
روشنفکر انقلابی جلوتر از زمان خودش حرکت می‌کند و نگاه نقادانه‌ای به جامعه دارد
محقق در تعریف روشنفکر انقلابی گفت: وی کسی است که جلوتر از زمان خودش حرکت می‌کند و نگاه نقادانه‌ای به جامعه دارد اما تعابیری همچون خواص و روشنفکر ضمانت‌های دائمی نیست که به هر کسی بدهیم و با آن، از مردم انتقاد کنیم.
درد اصلی سینمای ایران پشت کردن به مردم است که برای جذب مردم باید دوباره به آنها پناه آورد
وی افزود: اگر قرار باشد سینمای ما پیشرو شود و حتی در فرم به دستاوردهایی برسد باید به اعتقادات و دغدغه‌های مردم توجه کند زیرا ذات سینما با مخاطب معنی پیدا می‌کند و درد اصلی سینمای ایران پشت کردن به مردم است که برای جذب مردم باید دوباره به آنها پناه آورد.
نویسنده و منتقد سینما، چند صدایی و فرصت برابر برای افکار گوناگون را زمانی مطلوب دانست که در یک پروسه نظام‌مند و موقعیت تدبیر شده به شکوفایی برسد.
باید طرح موضوع درباره ارزش‌های دفاع مقدس و داشته‌های غنی فکری دینی و فرهنگی به طور صحیح، آرام و حرفهای صورت بگیرد
محقق در ادامه با تأکید بر توجه بیشتر افراد انقلابی و مؤمنی همچون ابراهیم حاتمی کیا درباره نحوه بیان ارزش‌ها گفت: باید طرح موضوع درباره ارزش‌های دفاع مقدس، آرمان‌های نظام، داشته‌های غنی فکری، دینی و فرهنگی به طور صحیح، آرام و حرفهای صورت بگیرد تا علاوه بر قابل فهم بودن، شکل بیان، به اصل موضوع آسیب نزند.
وی همچنین تأکید کرد: ابراهیم حاتمی کیا، کارگردان فهیم، انقلابی و دغدغه‌مند کشور باید توجه داشته باشند که اگر در دفاع از ارزش‌ها و آرمان‌هایمان قرار است کاری انجام دهیم و حرفی بزنیم بایسته و شایسته است که به بیان نرم، زبان مهر، عطوفت، آرامش و طمأنینه روی آوریم تا بهترین دفاع را از عقاید به حقمان داشته باشیم، به خصوص زمانی که پای ارزش‌های کسانی در میان است که بی‌هیچ چشم داشتی در کمال محبت و ایثار، جان خود را فدای دین، میهن و هموطنانشان کرده‌اند.
در پایان لازم به ذکر است که تهمینه میلانی، کارگردان سینمای ایران در برنامه هفت شبکه سوم صدا و سیمای جمهوری اسلامی، طی گفتگوی زنده تفصیلی‌اش سخنان توهین‌آمیز و وهن‌آلودی را مطرح کرد از جمله این که «ما سنت‌هایی داریم که دلایل وجودی‌شان از بین رفته است؛ این که زن را مخفی می‌کنند؛ بسیاری از خانواده‌ها در شهرستان ها یا حتی در همین تهران هم این کار را می‌کنند؛ این ها هیچ کدام دلیل مخفی کردن زنان را نمی‌دانند؛ مخفی کردن زنان مربوط به زمان تاتار، مغول و قوم های دیگر بوده است که زن را برای کنیزی می‌بردند.»
«امروز این سنت‌های غلط باید از بین برود؛ فیلم سیاه وجود ندارد؛ مگر خارجی ها بی‌کارند الکی به ما جایزه بدهند؛ نباید این قدر دشمن، دشمن کنیم؛ تجاوز فرهنگ غرب افسانه است؛ فیلم سیاه بی معنی است؛ من فیلم سازم و کار خودم را دارم می کنم؛ فیلم سازی هست که می‌خواهد فیلم اجتماعی سیاه بسازد؛ بگذارید بسازد. چرا فکر میکنید فستیوال‌ها از ما استفاده یا سوء استفاده می‌کنند.»
«من اصلا با این حرف کاملا مخالفم مگر بی‌کارند که به ما توجه کنند؛ برای چی این قدر دشمن می پرورانیم؛ من با این کلمه دشمن مشکل بسیار جدی دارم؛ شما می‌دانید علت این که ما این قدر دشمن خیالی می‌سازیم چیه؟ ما دائما در رسانه می‌گوییم فرهنگ غربی به ما حمله کرد؛ دشمن منتظر است از ما آتو بگیرد و اینها»
حالا اگر دشمن بفهمد ما چند تا ایدزی داریم در جامعه چه استفاده ای از این می‌کند؟... بعد می‌گویند غربی‌ها نمی‌گذارند ما درست زدگی بکنیم؛ آیا غربی‌ها به شما می‌گویند شما با خانمتان درست صحبت نکنید؟ می‌گویند دندانهایتان را مسواک نزنید؟ می گویند حمام نکنید؟ می‌گویند زبان آلمانی یاد نگیرید؟ می‌گویند در شغلتان رشد نکنید؟ ببینید اینها همه افسانه است؛ من نمی‌دانم چرا دائما این نگرش را در جامعه باب می‌کنند.... من مشکل جدی با کلمه آبرو دارم؛ آبرو روزگار ما را سیاه کرده است...». 908/ت301/س