هزینه بیش از نیاز در زندگی اسراف و حرام است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، آیت الله سیداحمد علم‌الهدی، امام‌جمعه مشهد در خطبه‌های این هفته نماز جمعه مشهد در بارگاه منور رضوی در ادامه بحث سبک زندگی اسلامی و الگوی مصرف، بابیان این که الگوی مصرف از منظر قرآن اهمیت زیادی دارد، گفت: خداوند در آیه 67 سوره فرقان می‌فرماید: «وَ الَّذینَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ یُسْرِفُوا وَ لَمْ یَقْتُرُوا وَ کانَ بَیْنَ ذلِکَ قَواماً»، «افرادی که مؤمن هستند، در هزینه سازی زندگی اسراف نمی‌کنند و زندگی را تنگ نمی‌گیرند، الگوی مصرف آنان قوام است».
وی ادامه داد: در این اصطلاح قرآنی، قوام به‌عنوان الگوی مصرف بیان‌شده است؛ در فرهنگ اسلامی این اصطلاح قرآنی به‌عنوان یک جریان فرهنگی در خصوص الگوی مصرف مطرح است که راغب اصفهانی در کتاب «مفردات» خود، عبارت «قوام» را چنین معنا می‌کند: «قوام، عبارت است از آنچه پایداری زندگی به آن بستگی دارد».
امام‌جمعه مشهد مقدس بابیان این که در مسئله زندگی اگر بخواهد قوام داشته باشیم، باید معیار و الگوی مصرف در زندگی را پایداری زندگی قرار دهیم، خاطر نشان کرد: پایداری زندگی و سرپا نگاه‌داشتن آن تا جایی که باید در عرصه زندگی هزینه سازی شود.
هزینه بیش از نیاز در زندگی اسراف و حرام است
وی به معیار و محور مصرف از دیدگاه اسلام اشاره کرد و بیان داشت: دیدگاه اسلام، نگاه انسان به لوازم و ضرورت‌های زندگی است به شکلی که اگر انسان از میدان هزینه کرد ضرورت‌های زندگی خارج شد و جریان هزینه و مصرف را افزایش دهد، از جریان الگوی اسلامی خارج‌شده و به زبان امام صادق (ع)، مصداق اسراف است.
آیت‌الله علم‌الهدی با اشاره به بخشی از آیه 67 سوره فرقان، «وَالَّذینَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ یُسْرِفُوا...»، تصریح کرد: در الگوی مصرف از نظر قرآن، اسراف نکردن به عنوان یک معیار شناخته‌شده و توسعه مصرف و هزینه بیش از نیاز زندگی، از دیدگاه اسلام به عنوان اسراف شناخته‌شده، حرام و ممنوع است.
وی به نقلی از عوان بن طعبه، شاگرد امام صادق (ع) اشاره کرد و ادامه داد: عوان نقل می‌کند که روزی امام صادق (ع) به من فرمودند: «تو می‌بینی خدا انسانی را بر مال خود امین قرار دهد و او برای خود مرکب و اسبی به 10 هزار دِرهم خریداری کند در حالی که یک مرکب به 20 درهمی نیز، نیاز او را برآورده می‌کند؟»؛ ایشان به آیه «وَلاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ» اشاره‌کرده و این افراد را مسرف معرفی می‌کنند.
عضو خبرگان رهبری بابیان این که در روایت امام صادق (ع) دو نکته حائز اهمیت است، اضافه کرد: اول اینکه از نگاه اسلام، انسان برای مرکب به عنوان یک هزینه لازم در زندگی تا چه اندازه باید سرمایه‌گذاری کند؟ اگر اینطور شد که مرکبی با پنج برابر بیشتر از حد نیاز وسیله‌ای بالاتر و مدرن‌تر تهیه کنید، از دیدگاه اسلام این اسراف است؛ یعنی به‌صرف این که ما پول بیشتری داریم، حق نداریم سطح زندگی را بالا ببریم.
اسراف از نگاه اسلام
وی با یادآوری این نکته که اسلام برای ما الگوی مصرفی به عنوان «قوام» معرفی کرده، خاطرنشان کرد: اسراف این نیست که یک ابزار ضروری خانواده و موجودی خود را نشکنی و از بین ببری، اسراف این است که اگر من مصرف هزینه و خرج خود را بالاتر از میزان ضرورت زندگی قرار دادم، اسراف کرده‌ام و در مقابل، اگر فردی بخواهد زندگی را سرپا نگه ندارد و سطح زندگی را از مقداری که لازم است پایین‌تر برده و خانواده را در تنگنا قرار دهد، این نیز اسراف است.
آیت‌الله علم‌الهدی به بیان نگاه امیرمؤمنان به اسراف پرداخت و گفت: امیرمؤمنان به بصره رفتند و در عیادت از یکی از یارانشان، دریافتند که خانه‌ای مجلل و وسیع برای خود فراهم کرده، به او فرمودند: «چه خانه و منزل خوب و وسیعی، اگر در این خانه وسیع و مجلل، تنها تو به همراه زن و بچه ات استفاده می‌کنی، این شایسته شیعه ما نیست اما اگر از این توسعه زندگی، دیگران نیز استفاده می‌کنند این شایسته است» که این فرد پاسخ داد من مجالس اطعام گسترده‌ای برای ایتام و فقرا در خانه برگزار می‌کنم به یک منزل وسیع احتیاج داشتم؛ حضرت فرمودند: « اگر بر سر سفره تو ایتام و بی‌نوایان تغذیه شوند و اکرام، احترام و شخصیت دادن در جریان این کار است، بسیار کار خوب و پسندیده‌ای است».
هزینه اضافه و تنگ گرفتن در زندگی، هردو اسراف است
وی به نقطه مقابل این عمل که تنگ گرفتن زندگی است اشاره کرد و ادامه داد: در مقابل این فرد، برادر او که از وضعیت ثروت بهتری برخوردار بود، قرار داشت که تمام اموال و دارایی خود را فروخته و بین فقرا تقسیم کرده است،همسر و بچه خود را در کلبه‌ای بیرون شهر در میان خاک اسکان داده است که امام علی (ع) به این فرد فرمودند: «خداوند این زن و بچه را در توانی که خداوند به تو داده، واجب النفقه تو قرار داده است و آنان نیز در مال تو سهیم هستند،چرا رزق آنان را گرفتی و از حقوق اولیه زندگی محرومشان کرده ای؟
عضو خبرگان رهبری عنوان داشت: حضرت در ادامه فرمودند: «الگوی مصرف و هزینه در زندگی قوام است، شما باید طوری خرج کنید که زندگی مطابق شأن و مقام شما باشد، شما مه حق ندارید کمتر از آن میزان هزینه کنید و نه بیشتر.
تسهیلات دولت برای زائران اربعین حسینی
آیت‌الله علم‌الهدی که خطبه دوم نماز جمعه این هفته را به دلیل همزمانی با شهادت آخرین فرزند امام حسین (ع)، حضرت رقیه (س) به مقتل خوانی و روضه ایشان اختصاص داده بود، در پایان خطبه دوم با بیان این که برای رفاه حال زائران امام حسین (ع)، دولت تسهیلاتی فراهم کرده تا زائران از طریق آژانس‌هایی که سازمان حج و زیارت تعیین کرده بتوانند ویزای خود را بگیرند؛ علاوه بر آن، مقررشده تا زائران اربعین امام حسین (ع)، هزینه خروجی از مرز را نیز نپردازند.
وی با اشاره به پیش‌بینی ایستگاه‌هایی برای پذیرایی از زائران پیاده امام حسین (ع)، خاطرنشان کرد: ایستگاه‌هایی برای تأمین نیاز زائران در مرز ایران و عراق و همچنین جاده نجف به کربلا پیش‌بینی‌شده تا از زائران سیدالشهدا (ع) پذیرایی شود و به همین منظور، این ایستگاه‌ها نیازهایی همچون آب آشامیدنی دارند که باید تأمین شود.
نیاز 10 تریلی آب برای خدمت‌رسانی به زائران امام حسین (ع)
امام‌جمعه مشهد بابیان این که پیشنهادهایی از سوی شرکت های خصوصی برای حضور با نشان تجاری خود داده‌شده، اظهار کرد: این جرکت، فیضی است که همه مردم باید در آن سهیم باشند و باید سقای زوار امام حسین (ع) باشند؛ مهم ترین نیاز این ایستگاه‌ها 10 تریلی آب است که افراد به صورت جمعی و یا کسانی که تمکن مالی دارند، بانی شوند همکاری با قمر بنی هاشم (ع) را از دست ندهند./9315/پ201/ج