باید به دعا با چشم اصالت نگاه کنیم، نه اجابت

حجت الاسلام والمسلمین هاشم هاشم‌زاده هریسی، نماینده مردم آذربایجان‌شرقی در مجلس خبرگان رهبری در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا در تبریز، با بیان این‌که روزهای پایانی ماه مبارک رمضان فرصتی برای کسب معارف الهی و درک فضائل این ماه مبارک است، اظهار داشت: دعاهای وارده در دهه سوم ماه رمضان بسیار پرمحتوا و ارزشمند است.

وی افزود: در دعاهای مأثور از رسول خدا و ائمه معصومان نکات و حقایق فراوان نهفته است. دریای عظیم و بی کران از مضامین و تعالیم عالیه و آموزه های زیبا و ارزشمندی است؛ خداشناسی جهان و جهان آفرین شناسی، ترسیم عظمت، اسما و صفات عالیه الهی، عشق، عرفان، دقایق معارف، عقاید و اخلاق به ویژه حقوق الناس عظمت و اهمیت آن در دعاها متبلور و متجلی است.

نماینده خبرگان رهبری افزود: ائمه اطهار در مقام دعا از همه چیز می بریدند و به خدا وصل می شدند. خود را در حضور خدا در حال ایستادن در برابر خدا و گفتگو با خدا می دیدند، با چشم  بینای دلشان به خدا نظاره  می کردند و خود را در مقام عشق و وصال عاشق با معشوق که شیرین ترین و لذیذترین حالات انسانی است، احساس می کردند.

حجت الاسلام والمسلمین هریسی افزود: ایشان گاهی از سر عشق و احساس عظمت الهی مدهوش و از خود بی خود می شدند و بسیاری از فیوضات الهی و نفحات رحمانی را از طریق دعا و نیایش از پروردگارشان می گرفتند. علت جریان این مضامین زیبا و حقایق عالیه بر زبان شان و پیدایش حالت عرفان و عشق مقدس و سوزان در مقام دعا این بود که آنان خدا را خوب می شناختند.

وی تصریح کرد: هر مقدار شناخت مان از خدا بیش تر باشد به همان مقدار دعاهایمان جان می گیرد و روح پیدا می کند و آمیخته با عشق و عرفان می شود. لذت و شیرینی دعا را بیشتر می چشیم و مزه می کنیم و به آن روی می آوریم، بنابراین مهم ترین، زیباترین و شیرین ترین نکته ای که ما از دعای حضرات معصومان می آموزیم عشق به خدا ناشی از معرفت بود، مقام دعا برای ایشان عالم ملکوتی، عشق و وصال بود.

این استاد برجسته علوم قرآنی دانشگاه تهران در پاسخ به سؤالی مبنی بر این‌که افراد در دعا خواسته ای از خداوند دارند اما چون به آن خواسته نمی رسند، مأیوس می شوند و چنین می پندارند که خداوند، خواسته آن ها را نشنیده یا اگر هم شنیده اعتنایی به آن خواسته نداشته است، گفت: اشتباه ما همین جاست که دعا را صرفاً برای اجابت می کنیم یا می خوانیم که خداوند دعایمان را اجابت کند و مشکل مان را حل بفرماید. اگر نشد از خدا قهر می کنیم  یا به دعا کم اعتقاد و مأیوس می شویم.

حجت الاسلام والمسلمین هریسی افزود: دعا یک عبادت زیبا، عرفانی و عاشقانه مستقلی است که اجابت و حل مشکل یکی از آثار جنبی، موردی و ظاهری آن است و اگر به ظاهر اتفاق نیفتد از ارزش، حلاوت و آثار معنوی آن نمی کاهد بلکه افزون تر می کند. باید به دعا با چشم اصالت نگاه کنیم نه با چشم اجابت که معامله و سوداگری است و آن را هدف بدانیم نه صرف وسیله ای که اگر به ظاهر اجابت نشد، مأیوس شویم.

وی ادامه داد: دعا خواه اجابت بشود و یا نشود از بزرگ ترین و زیباترین عبادت هاست تا آن جا که از رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم نقل شده است؛ "الدّعا مخّ العباده" دعا مغز عبادت و جوهره آن است. امام علی علیه السلام می فرماید؛ "احبّ الاعمال الی الله عزّوجلّ فی الارض الدّعا" بهترین و زیباترین عمل برای خدا در روی زمین دعا است.

نماینده خبرگان رهبری با بیان این‌که خداوند متعال مصالح بندگان خود را بهتر از آنان می داند، گفت: انسان ظاهر را می بیند ولی خداوند غیب و اسرار را، انسان کوتاه مدت را می بیند خداوند همه زمان ها و شرایط را حتی آخرت انسان را نیز می بیند و دعاها را براساس مصالح بندگانش اجابت می کند. گاهی انسان شاید دعا کند و چیزی از خدا بخواهد گرچه به ظاهر به نفع اوست و بدان نیاز دارد ولی در یک مقطع و شرایط دیگر و یا در آخرت به ضرر او تمام شود یا از خیری که آن مشکل گرچه در آخرت برای او در بر داشته محروم سازد.

وی افزود: در این صورت خداوند متعال آن دعا را عیناً اجابت نمی کند و به شکل های دیگر اجابت و جبران می نماید. انسان متوجه نمی شود که این عنایات از آثار همان دعا است یا ثواب دعا را برای آخرتش ذخیره می کند، این هم نوعی اجابت و بلکه بهترین اجابت است.

حجت الاسلام والمسلمین هریسی افزود: اجابت دعا شرایط و آدابی دارد که باید دعاکننده آنها را رعایت کند تا این شرایط و آداب جمع نباشد دعا به مرحله اجابت نمی رسد،  مانند این که خاصیت خورشید، نور دادن است ولی به شرط این که پشت ابر یا پشت زمین قرار نگیرد که مانع از رسیدن نور خورشید باشد./935/ت302/ب4